ABD’de resesyon ve ekonomik yavaşlama ile ilgili korkular birçok yatırımcının nadiren gerçekleşen ve uygulamak için olağanüstü gelişmelerin yaşanması gereken bir adımın atılmasına hazırlıyor: ABD Merkez Bankası’ndan (FED) gelecek olağanüstü bir faiz indirimine.
FED yönetimi en son Mart 2020’de gerçekleştirdiği faiz indirimi sırasında ABD Kovid-19 pandemisinin etkisi altındaydı. FED politika faiz oranlarını 50 baz puan düşürerek %1-%1,25 seviyesine getirmişti. Borsalarsa FED’in bu hamlesiyle rahatlamamış aksine sarsılmıştı. MarketWatch’un haberine göre söz konusu tablo yatırımcıların istediklerini elde ettiklerinde bile işlerin nasıl geri tepebileceğine bir örnek teşkil ediyor.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
FED bir asırdan uzun süren tarihi boyunca sadece nadir durumlarda acil faiz indirimi gerçekleştirdi. Bu örnekler arasında 2008 yılında Lehman Brothers’ın çöküşü, 2007-2008’deki subprime-mortgage kredilerinin çöküşü, finansal krizler, 11 Eylül 2001’deki terörist saldırılar ve 2001’de teknoloji balonunun çöküşü gibi olağanüstü gelişmeler bulunuyor.
ABD borsalarında pazartesi günkü yatırımcı duyarlılığı o kadar keskindi ki Asya’dan Avrupa’ya ve ABD’ye tüm küresel piyasalar sarsıldı. Wall Street yatırımcıları piyasaların açılmasıyla birlikte sabit getirili varlıkların güvenli limanına akın etti. Bloomberg verilerine göre piyasaların birçok noktasında yatırımcılar önümüzdeki hafta acil bir faiz indirimi senaryosuna %50’den fazla ihtimal verdi. Ünlü ekonomist Jeremy Siegel FED’in 75 baz puanlık acil bir faiz indirimi ve eylül ayında da aynı büyüklükte ek bir faiz indirimi yapılması gerektiği çağrısında bulundu.
FED’in harekete geçmesi gerektiğine dair spekülasyonlar ABD ekonominsin beklenenden daha düşük 114 bin yeni istihdam eklediği ve işsizlik oranının %4,1’den %4,3’e yükseldiğini gösteren cuma günü açıklanan temmuz ayı tarım dışı istihdam raporunu takip etti. Wall Street firmaları FED’in faiz indirimlerinin öncesinde beklenenden daha agresif olması gerektiği çağırısında bulunmaya başladı. JPMorgan Ekonomisti Michael Feroli FED’in 18 Eylül’den diğer bir deyişle bir sonraki para politikası toplantısından önce harekete geçmesi gereken olağanüstü bir ekonomik tablonun oluştuğunu yazdı.
Wall Street yatırımcıları pazartesi gününe Asya piyasalarının kırmızıya dönmesiyle uyandı. Japonya’nın Nikkei 225 Endeksi 20 Ekim 1987’den bu yana veya ABD’deki ‘Kara Pazartesi’ çöküşünden bir gün sonrasından bu yana en büyük düşüşünü gerçekleştirdi ve %12,4 düşüşle kapandı. Asya’daki piyasa hareketlerini daha da şiddetlendirense yen borç almayı ve daha yüksek getiri oranına sahip bir varlığa yatırım yapmayı içeren yen taşıma ticaret stratejisinin çözülmesiydi.
New York Merkezli Bannockburn Global Forex’in Baş Piyasa Stratejisti Marc Chandler, “FED’in iki görevi var: fiyat istikrarı ve tam istihdam. Ayrıca yalnızca eksik olduğunda fark edilen üçüncü bir görevi daha var ve o da finansal istikrar” ifadelerine yer verdi.
Chandler, “Ancak acil bir faiz indirimi için çıta çok yüksek. Ortada bir tür istikrar sorunu yokken böyle bir şey yaparlarsa neler olacağını düşünemiyorum. ABD hisse senetlerindeki düşüşe rağmen yıl başından bu yana hâlâ yükselişteyiz. Piyasayı sakinleştirmeyi amaçlayan acil bir faiz indirimi FED’in piyasalara güveni yeniden tesis etme ihtiyacı göz önüne alındığında daha da fazla paniğe neden olabilir” açıklamasında bulundu.
FED yetkilileri henüz çarşamba günü faiz oranlarını %5,25-%5,50 aralığında sabit tutmayı tercih etti. Powell, FED yetkililerinin faizleri düşürmeden önce enflasyon konusunda biraz daha güven duymak istediğini ve eylül ayında bir faiz indirimi ihtimalinin masada olabileceğini söyledi.
Pazartesi günü ABD borsalarının üç büyük endeksi de adeta çakıldı. Dow Jones Endeksi %2,6’lık düşüşle kapandı.
Yaklaşık 380 milyon dolarlık varlığı yöneten Boston merkezli servet yöneticisi Bolvin Wealth Management Group’un Başkanı Gina Bolvin, acil bir faiz indirimi olasılığı artarken yatırımcılara “temel göstergelerin çok fazla değişmediğini ve cuma günkü istihdam raporunun sadece bir veri noktası olduğunu” hatırlatmak gerektiğini söyledi. Bolvin “Ancak, döviz piyasaları önemlidir ve FED’in devreye girmesi için bir katalizör olabilir” uyarısını da sözlerine ekledi.
Bolvin, “Yatırımcıların derin bir nefes alması gerekiyor. Düzeltmeler normaldir ve işsizlik artsa da hâlâ tarihsel seviyelere göre düşük kalmayı sürdürüyor. FED hâlâ yumuşak iniş planını sürdürebilir, ancak durum giderek daha da zorlaşıyor” açıklamasında bulundu.
