Yatırım dünyasında, başarısızlık korkusu pek çok yatırımcının başkalarının başarılarını küçümsemesine neden olan psikolojik bir engel olarak öne çıkıyor. Uzmanlara göre, bu durum kaybetme endişesi yaşayan yatırımcıların algılarını ve tavırlarını belirleyici bir rol oynuyor. Özellikle borsada alım satım yapan ve istediği sonuçları elde edemeyen yatırımcılar, başkalarının kazançlı hamlelerini gördüklerinde güvensizlik veya yetersizlik hissine kapılabiliyorlar.
Birçok yeni ve tecrübesiz yatırımcı, piyasalarda kazanan kişilerin başarılarını görmezden gelme eğilimindedir. Stratejilerinin başarılı olduğuna inanmaktan çok, bu başarıyı şans olarak nitelendirip, hatta etik dışı davranışlarla elde edildiğini ima edebilirler. Peki, bu olumsuz yaklaşımın temelinde hangi psikolojik etmenler yatıyor?
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Başarısızlık Korkusu ve Psikolojik Etmenler
Beyond the Trades tarafından yayımlanan bir makaleye göre, başkalarının başarılarını küçümsemenin başlıca nedeni, başarısızlık korkusudur. Bu korku, bireylerin kendi yetersizlik duygularını tetikleyebilir. Başarısız yatırımcılar, kendi öz saygılarını koruma içgüdüsüyle başkalarının başarılarını küçümseyip, onların şanslı olduğunu ya da başarılarının hak edilmediğini savunabilirler. Bu durum, psikolojide ‘bencil önyargı’ olarak bilinen bir savunma mekanizmasıyla açıklanır. Bu mekanizma, başarıları kişisel yeteneklere, başarısızlıkları ise dış faktörlere atfetme eğiliminde olmamızla ilgilidir.
Bir diğer önemli etmen ise sahtekarlık sendromudur. Bu sendrom, bireylerin kendi başarılarına hak etmediklerini düşündükleri bir duygu durumunu ifade eder. Kendi yeteneklerine güvensizlik duyan yatırımcılar, başkalarının başarılarını sorgulayıp, onların da aslında başarısız olabileceklerine inanarak bu psikolojik bariyerle başa çıkmaya çalışırlar.
Kıskançlık ve Onaylama Önyargısı
Kıskançlık ve haset de bu tür küçümseyici tutumların ardındaki önemli duygulardır. Özellikle yatırım dünyasında, birinin bizim başarmak istediğimiz şeyleri elde ettiğini görmek bu duyguları tetikleyebilir. Bu hisler zaman zaman başarıyı sabotaj etme, söylenti yayma gibi olumsuz davranışlara bile yol açabilir.
Öte yandan, onaylama önyargısı da başkalarının başarılarını küçümsemeye neden olabilir. Bu önyargı, bireylerin mevcut inançlarını destekleyen bilgileri aramalarıyla ilgilidir. Eğer bir yatırımcı, başarılı olan herkesin doğal yetenekli olduğuna inanıyorsa, sıkı çalışmayla başarıya ulaşanların başarılarını küçümseme olasılığı daha yüksektir.
Psikolojik Engellerin Üstesinden Gelmek
Başkalarının başarılarını küçümseme eğiliminden kurtulmak, bu psikolojik engelleri tanımakla başlar. Uzmanlar, bu eğilimlerin farkına varmanın olumsuz düşünceleri ve davranışları değiştirmek için ilk adım olduğunu belirtiyor. Kıskançlık ve haset gibi duygularla başa çıkmanın yolları arasında minnettarlık uygulamaları, kişisel gelişime odaklanmak ve mentorlardan destek almak yer alıyor. Ayrıca, başkalarından öğrenme isteğiyle hareket etmek de bu olumsuz eğilimleri aşmada faydalı olabilir.
Bu psikolojik engelleri aşmak, yatırımcıların daha pozitif ve büyüme odaklı bireyler haline gelmelerine yardımcı olabilir. Başkalarının başarılarını küçümsemek yerine, onları ilham ve motivasyon kaynağı olarak görmek, yatırım yolculuğunda başarılı olmanın anahtarı olabilir.
