Küresel borsalarda ticaret savaşı kaynaklı belirsizlikler nedeniyle sert dalgalanmalar devam ediyor. ABD ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde daraldığını gösteren veri, yatırımcıların gümrük tarifelerine yönelik endişelerini artırdı. Analistlerse endekslerdeki dalgalanmaların iyiye işaret olmadığı vurgusunda bulunuyor.
ABD Ticaret Bakanlığı’na bağlı Ekonomik Analiz Bürosu’nun çarşamba günü açıkladığı ön verilere göre, ABD’nin reel gayrisafi yurt içi hasılası (GSYH) yılın ilk çeyreğinde %0,3 oranında küçüldü. Wall Street çevreleri Trump’ın gümrük tarifeleri öncesinde şirketlerin stok yapmaya çabalayacağını ve dolayısıyla ithalatta artış olmasını bekliyordu. Bu artışın GSYH üzerinde baskı oluşturması da öngörülüyordu. Ancak son açıklanan rakamlarla birlikte ortaya çıkan tablo küresel ticaret savaşlarının piyasalar üzerindeki etkisini yeniden gözler önüne serdi.
Şirketler öngörü yapmaktan kaçınıyor
Fon yönetimi firması Amplify’ın CEO’su Christian Magoon, tarifelerle ilgili süregelen belirsizlik nedeniyle bazı ABD’li şirketlerin ilk çeyrek bilançolarını açıklarken yıllık öngörülerini geri çektiklerini ve bu durumun piyasayı baskılamaya devam ettiğini söyledi. Magoon MarketWatch’taki açıklamasında, “Bu noktada artan bir baskı var ve birkaç ticaret anlaşmasının duyurulması bu baskının bir kısmını hafifletebilir. Bilanço döneminin ortasındayız ve hiçbir CEO ya da yönetim ekibi, böyle bir risk varken güçlü öngörüler paylaşmak istemez” ifadelerine yer verdi
ABD hisseleri son dönemde, Hindistan veya Japonya ile yapılması olası anlaşmalara ya da Çin ile yaşanan gümrük geriliminin azalacağına dair umutlarla toparlanmıştı. Ancak yatırımcılar, yüksek tarifeler sonucunda enflasyonun ve ekonomik daralmanın aynı anda görüldüğü bir “stagflasyon” ortamına yol açmasından endişe etmeye devam ediyor.
Morgan Stanley Varlık Yönetimi Baş Ekonomisti Ellen Zentner, konuyla ilgili değerlendirmesinde, “Bugünkü zayıf GSYH verisi tarifelere karşı önlem alan şirketleri yansıtıyor olabilir ama yine de ekonomiye yönelik bir stagflasyon uyarısıdır. Bu tür veriler piyasaları rahatlatmaz, FED’in işini de kolaylaştırmaz” ifadelerine yer verdi
S&P 500 art arda üçüncü ayı da düşüşle kapattı
S&P 500 Endeksi çarşamba gününü %0,1 yükselişle kapatarak gün içindeki kayıplarını telafi etti. Ancak nisan ayını negatif bitirmekten kurtulamadı. Endeks, Nisan ayında %0,8 gerileyerek yılbaşından bu yana toplamda yüzde 5,3 düşmüş oldu.
Mali danışmanlık firması Plante Moran’ın Baş Yatırım Sorumlusu Jim Baird’e göre, ticaret savaşları sırasında yaşanan tedarik zinciri bozulmaları ABD’de bazı ürünlerin tedarikinde sıkıntıya yol açabilir ve marjinal düzeyde enflasyon baskısına sebep olabilir. Baird açıklamasında, Amerikalı tüketicilerin bu baskıya halihazırda hazırlıklı olabileceğine ve yılın ilk çeyreğinde de harcamalarını sürdürdüklerine dikkat çekti.
Baird, “Tüketicilerin de fiyat artışlarını öngörerek erken alışveriş yapması olası,” diyerek, yalnızca işletmelerin değil, tüketicilerin de tarifeler öncesi bazı alımları öne çekmiş olabileceğini söyledi.
LPL Financial Baş Ekonomisti Jeffrey Roach ise konuya ilişkin açıklamasında, ilk çeyrekteki GSYH daralmasının tarifeler kaynaklı stok birikiminden kaynaklandığını ifade etti. Roach, “Ticaret kaynaklı bu envanter şoklarının dışında Amerikan ekonomisi dayanıklılığını koruyor” açıklamasında bulundu.
Bilgisayar algoritmaları sert satışta etkili oldu
GSYH verisinin çarşamba sabahı açıklanmasından önce ABD hisse senedi endekslerine bağlı vadeli kontratlar düşüşe işaret ediyordu. Açıklama sonrasında düşüşler daha da arttı. Ancak Nationwide Baş Borsa Stratejisti Mark Hackett’a göre, S&P 500’de günün açılışındaki sert düşüş, büyük yatırımcıların kullandığı algoritmaların GSYH verisinin manşet rakamına verdiği tepkiyle gerçekleşti. Hackett, ilerleyen saatlerde yatırımcıların veriyi daha ayrıntılı değerlendirmesiyle bu kayıpların silindiğini belirtti.
Hackett, “Bu kadar çok değişken varken, manşet GSYH rakamı neredeyse anlamsız” diyor. GSYH verisinin geçmişe dönük olduğunu belirten borsa uzmanı, büyüme rakamlarının Trump’ın 2 Nisan’daki ‘kurtuluş günü tarifeleri’ açıklamasından önceki dönemi kapsadığını vurguladı. Hackett, “Dolayısıyla bu veriden çok fazla faydalı bilgi çıkarmak mümkün değil” açıklamasında bulundu.
Enflasyon hâlâ FED’in hedefinin üzerinde
Çarşamba günü açıklanan bir diğer önemli veri ise mart ayı enflasyon rakamları oldu. Kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksine göre, ABD’de enflasyon mart sonu itibarıyla yıllık %2,3 artış gösterdi. Gıda ve enerji fiyatlarının hariç tutulduğu çekirdek PCE ise yıllık %2,6 oranında yükseldi.
Her ne kadar martta enflasyonda bir miktar yavaşlama görülse de oranlar hâlâ ABD Merkez Bankası’nın (FED) %2’lik hedefinin üzerinde seyrediyor.
Yatırımcılar şimdi, Trump’ın 2 Nisan’da duyurduğu geniş kapsamlı tarifelerin fiyatlarda yaratacağı etkiden endişe ediyor. Beyaz Saray, söz konusu tarifelerin büyük bölümünü 90 gün süreyle askıya aldı. Söz konusu adım, nisan ayının sonlarına doğru hisse senetleri piyasalarının toparlanmasına da yardımcı oldu.
Çarşamba günü ABD borsaları karışık seyretti. S&P 500 ve Dow Jones endeksleri hafif artarken, teknoloji ağırlıklı Nasdaq geriledi. S&P 500, art arda yedinci işlem gününü yükselişle kapatarak Kasım 2024’ten bu yana en uzun kazanç serisini yakaladı.
Nisan ayı, S&P 500 için Mart 2020’den bu yana en dalgalı ay olarak kayda geçti. Yatırımcılar tarifelerin nihai kapsamını öğrenmek için bekleyişini sürdürürken, Nationwide’dan Hackett, “Önümüzdeki ay için volatilite dışında bir şey öngörmek bence safça olur. Bu tarifelerin şekillenme süreci henüz çok erken aşamada” açıklamasında bulundu.
