Emtia piyasalarında, geçen hafta, ABD Başkanı Donald Trump‘ın gümrük vergisi politikalarının sonuçlarına ilişkin endişelerin ve dünya genelinde devam eden jeopolitik belirsizliklerin etkisiyle karışık seyir görüldü.
Başkan Trump, geçen hafta imzaladığı kararla, ekonomi ekibine, ABD’den ithalata gümrük vergisi uygulayan ülkelere tarife getirilmesi için plan hazırlama talimatı verdi. Ticarette adaleti sağlamak amacıyla karşılıklı tarife uygulamaya karar verdiğini belirten Trump, Katma Değer Vergisi’nin (KDV) bir tarife olarak değerlendirileceğini ifade etti.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
ABD Ticaret Bakanı adayı Howard Lutnick de karşılıklı tarifeler konusunda her ülkeyi tek tek inceleyeceklerini, çalışmalarını 1 Nisan’a kadar tamamlamayı planladıklarını söyledi. ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, geçen hafta kongredeki sunumunun ikinci gününde, enflasyon hedefine yakın olduklarını ancak henüz ulaşmadıklarını ifade ederek, açıklanan enflasyon verisinin de aynı şeyi söylediğini belirtti.
Öte yandan, dünya genelinde devam eden jeopolitik belirsizlikler ve Trump‘ın yeni gümrük tarifelerinin yarattığı endişeler, altın fiyatlarını rekor seviyelere taşımaya devam ediyor. Bu gelişmelerle 7 haftadır üst üste değer kazanan altının ons fiyatı geçen hafta 2 bin 942,74 dolarla rekor kırdı.
Kurumsal tarafta ise Toronto merkezli madencilik firması Barrick Gold, Mali hükümetinin altın sevkiyatlarına yeniden izin vermesi halinde kapalı durumdaki Loulo-Gounkoto madeninde operasyonlara devam edeceğini açıkladı.
Böylece ons bazında fiyatlar, geçen hafta altında yüzde 0,9, gümüşte yüzde 1 ve platinde yüzde 0,1 artarken, paladyumda yüzde 0,3 azaldı.
ABD tarifelerine karşı muafiyet talebi
Baz metaller ise Çin’den gelen ekonomiyi destekleyici açıklamalara rağmen tarife endişeleriyle birlikte bakır hariç negatif seyretti. Çin Merkez Bankası (PBoC), artan dış zorluklarla karşı karşıya olan ekonomiyi desteklemek için para politikasında uygun zamanda değişiklik yapma niyetini açıkladı. Banka ayrıca, yeterli likiditeyi sürdürme, fiyatlarda makul bir toparlanmayı teşvik etme ve yuan döviz kurunu “makul ve dengeli” olarak değerlendirdiği bir seviyede istikrarlı tutma taahhüdünde bulundu.
Öte yandan, geçen hafta birçok ülke, tarifelerin genele yayılmasının ardından ABD’den muafiyet talebinde bulunarak konuya ilişkin açıklamalar yaptı. Avustralya Ticaret Bakanı Don Farrell, ABD’nin onayıyla ülkenin ABD’ye alüminyum tedarikini artırdığını, böylece Canberra’nın ABD’nin çelik ve alüminyum tarifelerinden muaf tutulma talebi önündeki engellerden birini aştığını açıkladı.
Japonya Sanayi Bakanı Yoji Muto, ülkesinin ABD’den çelik ve alüminyum tarifelerinden muaf tutulmasını talep ettiğini kaydetti. Baz metallerde tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 1,1 artarken, alüminyumda yüzde 1, nikelde yüzde 0,4, çinkoda yüzde 0,1 ve kurşunda yüzde 0,8 azaldı.
Petrol fiyatlarında arz endişeleri etkili oldu
Petrol fiyatları geçen hafta, Rusya ile Ukrayna arasında olası bir barış anlaşmasının Moskova’ya yönelik yaptırımların kaldırılmasına yol açabileceği ve bunun küresel enerji arzını artıracağı endişeleriyle düşerken, Rusya’nın petrol üretiminin OPEC+ kotasının altında kalması nedeniyle artan arz endişeleri ise fiyatlardaki düşüşü törpüledi.
Trump ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi‘nin Beyaz Saray’daki görüşmelerinin ardından Hindistan ve ABD, ticari anlaşmazlıklarını çözmek ve erken bir ticaret anlaşması için görüşmelere başlama konusunda anlaştı. Yeni Delhi, ABD’den daha fazla petrol, gaz ve askeri teçhizat satın almayı taahhüt ederken, yasa dışı göçle mücadelede işbirliği yapacağını belirtti.
doğalgaz fiyatlarında da pozitif bir seyir izlenirken, Gas Infrastructure Europe verileri, soğuk hava koşulları ve Rusya’dan azalan tedarik nedeniyle AB’nin gaz depolama tesislerinin şu anda yarıdan daha az doluluk oranına sahip olduğuna işaret etti.
Bununla birlikte, Almanya’da yer altı gaz depolarını desteklemek için planlanan sübvansiyonlu gaz ihaleleri, sektör paydaşlarıyla yapılan toplantıya yönelik spekülatif beklentilere rağmen gerçekleşmedi.
Ukrayna’nın devlet petrol ve gaz şirketi Naftogaz ve Enerji Bakanı German Galushchenko, Rusya’nın Poltava bölgesine düzenlediği saldırıda doğalgaz üretim tesislerinin zarar gördüğünü açıkladı. Bu gelişmelerle geçen hafta 77 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, bu seviyelerde tutunamadı ve haftayı yüzde 0,2 değer kaybıyla 74,4 dolardan tamamladı. New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğalgazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 12,6 artışla tamamlandı.
Trump’ın tarifeleri ABD’nin tarım ihracatını artırabilir
Tarım emtialarında geçen hafta USDA WASDE raporu ve Trump’ın yaptırım tehditlerinin talebi artırabileceği endişeleri Chicago Ticaret Borsası’nda fiyatlamalar üzerinde etkili oldu. USDA WASDE raporunda, Çin’in buğday ithalatının 2,5 milyon ton düşerek 8 milyon tona gerilemesi beklendiği ve geçen yıl 13,6 milyon ton ithalat yapan Çin’in bu düşüşle talepte bir azalma sinyali verdiği belirtildi.
Mısır fiyatlarının Arjantin ve Brezilya’daki olumsuz hava koşullarının üretimi etkilemesi nedeniyle yükseltildiği bildirilen raporda, Arjantin ve Paraguay’da sıcak ve kurak hava koşulları nedeniyle soya fasulyesi üretim tahminleri düşerken, Brezilya’nın rekor seviyedeki 169 milyon tonluk üretim beklentisinin korunduğu ifade edildi.
Öte yandan, geçen yıl ABD ile 123,5 milyar dolarlık rekor ticaret fazlası veren Vietnam, Başkan Trump‘ın karşılıklı tarifeler uygulayacağını açıklamasının ardından ABD’den daha fazla tarım ürünü ithal etmeye hazır olduğunu duyurdu.
Bu gelişmelerle, geçen hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar buğdayda yüzde 5,3, soya fasulyesinde yüzde 0,4, ve mısırda yüzde 4,4 artarken, pirinçte yüzde 2,8 azaldı. Kahve fiyatları yükselmeye devam ederken, küresel kahve arzındaki daralma, fiyatları rekor seviyelere çıkardı ve bu durum bazı tüccarları olumsuz etkiledi. Şeker fiyatlarında ise geçen hafta Tayland’ın şeker üretiminin artış göstermesi fiyatlar üzerinde baskı yarattı.
Böylece ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’de libre bazında fiyatlar, şekerde yüzde 2,7 azalırken pamukta yüzde 3,6 ve kahvede yüzde 2,7 arttı. Kakaonun ton başına fiyatı da haftayı yüzde 2,1 artışla tamamladı.
