ABD’de yatırımcılar ve ekonomistler Trump’la birlikte enflasyonun da geri dönmesinden endişeli. Zira Donald Trump’ın yeni başkanlık dönemine ilişkin kurumlar vergisi indirimleri, sınır dışı politikaları ve ithalat vergisi artışı beklentileri güçlü ekonomiyle birleşerek enflasyon için gereken ortamı yaratıyor. Wall Street Journal’ın haberine göre, enflasyonla mücadele etmenin standart yolları olan altın ve petrol gibi emtia yatırımları ise eskisine göre daha az koruma sağlıyor.
Arz şoklarının ve talep artışlarının neden olduğu enflasyon riski ekonomi çevreleri tarafından çok iyi biliniyor. Zira Orta Doğu’daki savaş, enerji arızını tehdit etme potansiyeline sahip. ABD’de neredeyse tam istihdama giden bir ekonomide uygulanacak vergi indirimlerinin fiyatlarda da yükseltici etki yaratması öngörülebiliyor.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Enflasyona yönelik ekstra tehditlerse her iki modele de uymayacak cinsten. Trump’ın tarife ve sınır dışı politikalarının hem enflasyonu artırma hem de ABD ekonomisini olumsuz etkileme ihtimali var. Goldman Sachs’ta Varlık Dağılımı Araştırma Başkanı Christian Mueller-Glissmann, “Emtialar sizi bundan koruyamaz” diyor.
Seçimden bu yana fiyatlardaki hareketlilik sorunun erken aşamalarını gösterir nitelikte. Önümüzdeki beş yıl için beklenen ABD enflasyonu seçimden bu yana bir yılı aşkın bir sürenin en büyük sıçramasını gerçekleştirdi. Ancak altın, petrol ve bakır fiyatları ise düşüşe geçti. Peki emtialar enflasyona karşı koruma yeteneğini kayıp mı etti? WSJ haberinde bu soruyu cevaplamak için enflasyonun üç farklı nedenine dikkat çekildi:
Birinci sebep petrol. Orta Doğu’daki petrol tesislerine yönelik saldırılar ve sonucunda yükselen petrol fiyaları enflasyonun en yaygın nedenlerinden birisidir. Ancak, günümüzde bu çok daha az olası hale geldi. Dünya petrol arzında olası bir şok ihtimali, büyük petrol stokları ve aşırı üretim kapasitesinin yanı sıra ABD’nin net ihracatçı statüsü ile sönümleniyor. Dolayısıyla dünya artık 1970’lerin enflasyonist dönemine göre oldukça değişti. İsrail’in İran’ın uydularına ve hatta direkt İran’a saldırmasına rağmen ham petrolün varili 70 dolar civarında kaldı. ABD’nin seçilmiş başkanı olan Trump’ın yeni petrol kuyuları açma vaatleri de ABD’deki petrol fiyatları dolayısıyla diğer fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskı oluşmasına sebep veriyor.
İkinci sebep ekonomik büyüme. Zira büyümenin enflasyonu da artırması beklenir. Büyümeyle Bitlikte petrole ve bakıra olan talebin artması da bu iki emtiayı yükseltir ve emtialar enflasyona karşı korunmanın iyi bir yöntemini oluşturur. Ancak ABD ve Çin ekonomilerinin gümrük vergileriyle ayrılması bu durumu değiştirebilir. Çin küresel ham maddeler için en fazla talep oluşturan ülkedir. Ancak ABD’deki ekonomik büyümeden hiçbir şekilde etkilenmeyebilir.
Üçüncü sebepse Trump’ın gümrük vergileri ve göçmenleri sınır dışı etme planları. Her iki hamle de ABD enflasyonunu yükseltebilir.
Gümrük vergilerinin enflasyon üzerinde ince bir etkisi bulunuyor. İlk etki fiyatları yükseltmesinin yanı sıra doları da yukarı itecektir. Uzun vadede ise ekonomi yavaşlayacak bu ad enflasyonist baskıyı azaltacaktır. Dolayısıyla tariflerin yakın vadede enflasyonun yükselmesine sebep olacağı beş yıllık dönemde ise enflasyonun seyrinde pek bir etki yaratmayacağı öngörülüyor.
Gümrük vergilerinin aynı zamanda petrole ve endüstriyel metal fiyatlarına da faydalı olması beklenmiyor. Zira ticaret savaşlarının hakim olduğu daha zayıf bir dünya ekonomisi daha zayıf küresel ticareti ve daha zayıf bir talebi ortaya çıkarabilir. Gümrük vergileri doları yükselteceğinden ve faiz indirimleri daha düşük bir ihtimal haline geleceğinden altın fiyatları da baskı altında kalabilir.
Trump yönetimi ABD’ye yasadışı yollardan giren milyonlarca göçmeni sınır dışı etmeyi başarırsa şirketler düşük maliyetli işçilerin yerine yeni çalışan bulmak için birbiriyle rekabete girecek. Bu da ABD’deki asgari ücretleri neredeyse kesin bir biçimde artıracak. Yoksullar genellikle tüm gelirlerini harcadıkları için bu durum, harcamaları artıracak ve fiyatlara da etki edecektir. Şirketler bir taraftan artan maliyetlerini telafi etmeye çalışırken bir taraftan da artan harcamaların yarattığı ek talep nedeniyle fiyatlarını artırabilir. Habere göre bu tablo petrol veya bakır yatırımları için yine yanlış bir enflasyon türüdür.
ABD’de Trump yönetiminin enflasyonu geri getirecek adımlar atması yatırımcı portföyleri için önemli bir risk taşıyor. Zira enflasyonun bu alışılmadık biçiminden korunmak ve Trump’ın getireceği belirsizliklere hazır olmak için altına veya petrole yatırım yapmak yeterli olmayabilir.
