ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell ve ekibi, ABD Başkanı Donald Trump’ın aralıksız eleştirilerine maruz kalıyor. Başkan Yardımcısı JD Vance de Trump’a katılarak FED yönetimini hedef aldı.
Mayıs ayı enflasyon verileri ABD’deki fiyat artışlarının büyük ölçüde kontrol altında olduğunu gösterdi. Verilerin açıklanmasının ardından, Vance FED’i faiz oranlarını düşürmemekle suçladı. Vance, sosyal medyada “Başkan bir süredir bunu söylüyor ama artık her şey daha da net: FED’in faiz indirimine gitmeyi reddetmesi, para politikası açısından bir suistimaldir” açıklamasında bulundu.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Ancak YahooFinance’in haberine göre Vance yanılıyor. Ünlü ekonomi yazarı Rick Newman, FED’in faizleri sabit tutmasının belirli gerekçelere dayandığını ve finansal piyasalarda yer alan herkes bu gerekçelerin farkında olduğunu yazdı:
“Enflasyon düşmüş durumda, ancak muhtemelen tekrar yükselecek ve bunun nedeni bizzat Trump. Trump’ın ithalat ürünlerine getirdiği yeni tarifeler, Amerikalıların her yıl satın aldığı yaklaşık 3 trilyon dolarlık ürünün maliyetini doğrudan artıracak. Daha yüksek tüketim vergileri = daha yüksek fiyatlar = daha yüksek enflasyon. Faizleri düşürmek ekonomide teşvik edici bir etki yaratır ve harcamaların artması, Trump döneminde beklenen enflasyon sıçramasını daha da kötüleştirebilir.”
Newman Powell’ın açık sözlü biri olması halinde şu sözleri sarf edeceğini belirtiyor: “Sayın Başkan, tarifelerinizi geri çekerseniz, FED memnuniyetle faiz oranlarını hemen düşürecektir.”
Borsa yazarına göre Trump son derece alıngan bir yapıya sahip ve Powell dahil olmak üzere kimsenin kendi yanlışlarını düzeltmesini istemiyor. Trump, faiz oranlarını düşürmediği gerekçesiyle Powell’ı görevden almakla tehdit etti. Bunu yapma yetkisi büyük olasılıkla yok ve olsa bile piyasalar bu duruma sert bir şekilde tepki verecektir. Powell’ın görevlerinden biri de piyasaları sakin tutmak. Dolayısıyla Powell çatışmacı bir dile sahip olan ABD Başkanı’nı provoke etmek istemiyor.
Newman’a göre, Trump’ın asıl sorunu birbiriyle çelişen iki şeyi aynı anda istemesi: tarifeler ve gevşek para politikası. FED’in halihazırda 2021 ve 2022’de yükselen enflasyona geç müdahale etmesi nedeniyle bir güvenilirlik sorunu var. Powell, FED’in itibarını yeniden kazandırmaya çalışıyor ve açıkça aynı hatayı farklı bir şekilde tekrarlamak istemiyor. Herkesin beklediği yeni bir enflasyon dalgasının henüz başındayken faiz oranlarını düşürmek borsa yazarına göre tam anlamıyla bir para politikası çılgınlığı olurdu.
Trump’ın tarifeleri sonucu oluşacak enflasyon, eski ABD Başkan Joe Biden döneminde 2022’de yaşanan kadar ağır olmayabilir. Söz konusu dönemde ABD’deki enflasyon oranı %9’a çıkmış ve benzin fiyatları galon başına 5 doları aşmıştı. Ancak fiyatlardaki yükselişin FED’i tetikte tutacak derecede olması bekleniyor. Çoğu ekonomist, Trump’ın tarifelerinin enflasyonu şu anki %2,4 seviyesinden 2025 sonuna kadar yaklaşık %3,5- 4 aralığına yükselteceğini düşünüyor.
Borsa yazarına göre, Trump tarifelerinin olmadığı alternatif bir evrende, FED şu anda faiz indirimine çoktan başlamış olabilirdi. Böyle bir senaryoda politika faiz oranlarını geçen eylül ayında düşürmeye başlamış ve üç ay içinde bir puanlık bir indirim gerçekleştirmişti.
Üstelik FED daha fazla faiz indirimi için de hazır olabilirdi. Yılın başında, yatırımcılar FED’in haziran sonuna kadar faiz indirme olasılığını %77 olarak görüyordu. CME FedWatch göstergesine göre bu olasılık şu anda %3’ün altında. Birçok tahminci, FED’in faiz oranlarını ancak yıl sonuna doğru düşüreceğini, o da tarifelerin tetiklediği enflasyonun nispeten hafif ve geçici olması durumunda mümkün olacağını öngörüyor.
Powell, bu durumun sinyallerini FED başkanı üslubuyla halihazırda dile getirdi. Mayıs ayında yaptığı açıklamada, “Açıklanan büyük çaplı tarife artışları sürdürüldüğü takdirde, bu gelişmeler muhtemelen enflasyonda artışa, ekonomik büyümede yavaşlamaya ve işsizlikte yükselişe neden olacaktır. Bizim sorumluluğumuz, uzun vadeli enflasyon beklentilerini sağlam temellerde tutmak ve fiyat düzeyinde bir defaya mahsus yaşanan artışın kalıcı bir enflasyon sorununa dönüşmesini önlemektir” ifadelerini kullandı
Aralarında ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’in de bulunduğu Trump’ın danışman ekibi, FED’in nasıl çalıştığını anlıyor ve büyük ihtimalle Trump’a bunu anlatıyorlar. Ancak Newman’a göre, Trump her zamanki gibi ikili oyun oynuyor. Gerçekten de faizlerin düşmesini istiyor, ama aynı zamanda işler ters giderse suçu atabileceği günah keçilerine de sahip olmak istiyor. Böylece, “Bakın, ben zaten başından beri söylüyordum. FED her şeyi berbat etti” deme fırsatını kaçırmamış olacak.
Borsa yazarı şu anda Amerikan ekonomisi için asıl tehdidin faiz oranları değil, Trump’ın tarifeleri olduğunu söyledi. Newman’a göre Trump ticaret savaşını yarın sona erdirse, çoğu Amerikalı fayda sağlayacak. Zira tarifelerin yol açtığı fiyat artışları ortadan kalkacak ve FED faiz indirimine başlayabilecek. Ancak Trump’ın bunu yapması beklenmiyor. Dolayısıyla Trump için en iyi ikinci seçenek, tarifelerle birlikte gelen para politikasına sızlanmak gibi gözüküyor.
