TCMB Nisan verilerini açıkladı: Gıda enflasyonu yavaşladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Nisan Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu yayımladı.

Rapora göre, yıllık enflasyon enerji ve temel mal gruplarında artarken, diğer gruplarda düşüş kaydetti. Aylık bazda fiyat artışıyla öne çıkan gruplar enerji ve temel mal oldu.

Enerji grubu fiyat artışını mesken tarifelerindeki düzenlemeyi takiben elektrik kalemi sürükledi. Uluslararası ham petrol fiyatlarındaki düşüşün kur gelişmeleri ile büyük ölçüde dengelenmesi sonucu bir miktar gerileyen akaryakıt fiyatları, aylık enerji grubu enflasyonunu sınırladı. Son dönemde Türk lirasında gerçekleşen değer kaybının etkisi, dayanıklı tüketim malları başta olmak üzere, temel mal fiyatları üzerinde hissedildi.

GIDA GRUBUNDA FİYAT ARTIŞI YAVAŞLADI

Ayrıca, giyim ve ayakkabı alt grubunda sezon geçişine bağlı fiyat artışı önceki yıllardan daha güçlü ve aylık temel mal enflasyonunu yükselten bir diğer unsur olarak gerçekleşti. Gıda grubu fiyat artışı bir önceki aya kıyasla yavaşlarken, bu gelişmede sebze fiyatlarındaki düzeltme önemli rol oynadı.

Hizmet grubunda aylık fiyat artışı bir önceki aya kıyasla bir miktar yükselirken, bu gelişmede bayram etkisiyle belirgin fiyat artışı sergileyen ulaştırma hizmetleri ile kırmızı et fiyat gelişmelerinin yansımalarının hissedildiği lokanta-otel alt grubu öne çıktı. Aylık üretici enflasyonu bir önceki aya kıyasla yükselirken, yıllık üretici enflasyonundaki düşüş eğilimi korundu. Mevsimsellikten arındırılmış B ve C endekslerinin aylık artışları güçlendi ancak yıllık artış oranları gerilemeye devam etti.

Tüm göstergeler birlikte değerlendirildiğinde, enflasyonun ana eğiliminin nisan ayında yükseldiği izlendi.

Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, enerji ve temel mal gruplarının katkıları bir önceki aya kıyasla sırasıyla 0,45 ve 0,35 puan artarken, hizmet, alkol-tütün-altın ile gıda ve alkolsüz içecekler gruplarının katkıları sırasıyla 0,40, 0,34 ve 0,30 puan azaldı.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle aylık artışlar, tüketici fiyatlarında bir önceki aya kıyasla yataya yakın seyrederken, B ve C endekslerinde güçlendi. B endeksini oluşturan gruplarda, temel mal ve işlenmiş gıdada belirgin olmak üzere, fiyat artışlarının yükseldiği gözlendi.

ÜÇ AYLIK ORTALAMA YATAYA YAKIN SEYİRDE

TCMB bünyesinde takip edilen göstergeler, nisan ayında enflasyonun ana eğiliminde aylık bazda yükselişe, üç aylık ortalamalar olarak ise yataya yakın bir seyre işaret etti.

Hizmet grubunda aylık fiyat artışı yüzde 3,00 olarak gerçekleşirken, grup yıllık enflasyonu 1,74 puan azalarak yüzde 54,60 oldu.

YILLIK ENFLASYON TÜM ALT GRUPLARDA GERİLEDİ

Rapora göre, yıllık enflasyon haberleşme başta olmak üzere tüm alt gruplarda geriledi.

Aylık bazda ise bayram etkisiyle fiyatları yüzde 5,75 yükselen ulaştırma hizmetleri dikkati çekti. Bu gelişmede, kara yolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı (yüzde 13,22) ve hava yolu ile yolcu taşımacılığındaki (yüzde 42,10) belirgin yükselişler etkili oldu.

Kira aylık enflasyonu, son iki aydır gözlenen zayıflama eğilimini sözleşme yenileme oranındaki düşüşün de etkisiyle devam ettirerek yüzde 3,20 olarak gerçekleşti.

Ocak ayı sonrasında yavaşlayan lokanta-otel grubu aylık enflasyonu nisan ayında hem yiyecek hem de konaklama hizmetleri kaynaklı yükseldi. Yiyecek hizmetleri üzerinde kırmızı et fiyatlarının, konaklama hizmetlerinde ise Türk lirasındaki değer kaybının yansımaları hissedildi.

Eğitim hizmetlerinde yüzde 2,28 ile yılın başından bu yana gözlenen en düşük aylık artış kaydedildi.

Haberleşme grubunda ise aylık enflasyon yüzde 0,38 ile ılımlı seyretmeye devam etti. Nisan ayında, temel mal grubu fiyatları Türk lirasındaki zayıflamanın etkisiyle yüzde 3,74 artış kaydederken, grup yıllık enflasyonu 0,89 puan yükselerek yüzde 20,28 olarak gerçekleşti. Yıllık enflasyon diğer temel mallar alt grubunda gerilerken dayanıklı mal ile giyim ve ayakkabı alt gruplarında yükseldi.

OTOMOBİLDE FİYAT ARTIŞI YÜZDE 4,68

Dayanıklı tüketim mallarında fiyat artışı yüzde 3,43 ile önceki aya kıyasla önemli ölçüde güçlendi. Bu gelişmede kur geçişkenliği yüksek olan otomobil kalemindeki fiyat artışı (yüzde 4,68) öne çıktı.

Mobilya grubunda da yüksek bir aylık artış (yüzde 4,42) izlenirken, beyaz eşya fiyatlarının nisan ayında görece yatay seyretmesi dikkati çekti. Son beş aydır düşüş kaydeden giyim ve ayakkabı fiyatları sezon geçişine bağlı olarak aylık bazda yüzde 6,57 ile son yıllardaki tarihsel nisan ayı eğiliminin üzerinde bir artış gösterdi. Diğer temel mallarda da aylık enflasyon yüzde 2,38 ile bir önceki aya kıyasla yükseldi.

Enerji fiyatları nisan ayında yüzde 4,32 artarken, grup yıllık enflasyonu 6,13 puan artışla yüzde 48,11 oldu.

Rapora göre, Son Kaynak Tedarik Tarifesi uygulaması çerçevesinde endekse günlük olarak yansıyan elektrik fiyatları, mesken elektrik tarife ayarlaması nedeniyle nisan ayında yüzde 20,80 artarken, söz konusu ayarlamanın mayıs ayına sarkan etkisinin olacağının not edilmesi gerekiyor.

Diğer taraftan, akaryakıt fiyatları, Türk lirasındaki değer kaybına rağmen uluslararası ham petrol fiyatlarındaki belirgin düşüşün etkisiyle yüzde 0,36 geriledi. Bu dönemde şebeke suyu fiyatları aylık yüzde 1,66 yükseldi.

İŞLENMEMİŞ GIDA ALT GRUPLARINDA DA DÜŞÜŞ VAR

Nisan ayında, gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları yüzde 2,01 yükselirken, bu grupta yıllık enflasyon 1,03 puan azalışla yüzde 36,09 olarak gerçekleşti.

Yıllık enflasyon, işlenmemiş gıda alt grubunda 2,51 puan düşüşle yüzde 37,06, işlenmiş gıdada ise 0,39 puan yükselişle yüzde 35,35 oldu. Nisan ayında işlenmemiş gıda fiyatları taze meyve (yüzde 19,84), kırmızı et (yüzde 5,92) ve yumurta (yüzde 7,19) kalemlerindeki yüksek artışa karşın, sebze fiyatlarında gerçekleşen düzeltme (yüzde -17,32) kaynaklı olarak görece ılımlı seyretti.

İşlenmiş gıda alt grubu fiyatları ise nisan ayında yüzde 2,04 artış kaydetti. Bu gelişmede, büyük ölçüde ekmek ve tahıllar, katı-sıvı yağlar, konserve işlenmiş sebze ürünleri ve şekerleme-çikolata kalemleri etkili oldu.

Yurt içi üretici fiyatları nisan ayında yüzde 2,76 artarken, yıllık enflasyon yüksek bazın etkisiyle 1,00 puan düşerek yüzde 22,50’ye geriledi. Bu dönemde ana sanayi grupları itibarıyla sermaye, ara malı, dayanıksız tüketim, dayanıklı tüketim malı (mücevherat hariç) ve enerji gruplarındaki fiyat artışları sırasıyla yüzde 3,69, yüzde 3,08, yüzde 2,78, yüzde 1,36 ve yüzde 0,61 oldu.

Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde ise diğer mamul eşya, metal cevherleri, kâğıt ve kâğıt ürünleri, motorlu kara taşıtları ve tütün ürünleri fiyat artışlarıyla öne çıkan alt gruplar oldu.