ABD ile Çin arasında sağlanan geçici tarife uzlaşısı ve jeopolitik gerilimlerin azalmasıyla oluşan iyimser havanın, ilave gümrük vergilerinin ekonomiler üzerindeki olası etkileri ve başta ABD Merkez Bankası (Fed) olmak üzere birçok merkez bankasının politik belirsizlik içinde olması nedeniyle oluşan endişelere yerini bıraktığı gözleniyor.
Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki tarife gerilimi bir süreliğine yatışsa da, ABD Başkanı Donald Trump’ın “Önce Amerika” politikası kapsamında uyguladığı ekonomi ve ticaret politikalarının sonuçlarına dair soru işaretleri varlığını koruyor.
“Daha sık ve potansiyel olarak daha kalıcı arz şoklarının olduğu bir döneme giriyor olabiliriz”
Tarifelerin ABD ekonomisine etkilerinin kısmen izlenmeye başlandığı bu dönemde Fed Başkanı Jerome Powell’ın para politikası stratejilerine ilişkin mesajları öne çıktı. Powell, ekonomik ortamın 2020’den bu yana önemli ölçüde değiştiğini ve Bankanın para politikası stratejisinin gözden geçirilmesinin bu değişikliklere ilişkin değerlendirmelerini yansıtacağını ifade etti.
Mevcut gözden geçirme sürecinde son 5 yılın deneyimi ışığında Bankanın stratejik çerçevesinin yönlerini yeniden ele alacaklarını belirten Powell, uzun vadeli politika faizi seviyesine dair birçok tahminin yükseldiğini belirterek, “Daha sık ve potansiyel olarak daha kalıcı arz şoklarının olduğu bir döneme giriyor olabiliriz” dedi. Mevcut gözden geçirme sürecinde son beş yılın deneyimlerinden öğrenilenler üzerine tartışmalar yürütüldüğünü belirten Powell, gelecek aylarda konsensüs bildirisindeki belirli değişikliklerin değerlendirilmesini tamamlamayı planladıklarını aktardı.
Öte yandan Orta Doğu turu kapsamında BAE’ye giden ABD Başkanı Donald Trump, ülkeyle yeni anlaşmalara imzaladı ve daha önce taahhüt edilen 1,4 trilyon dolarlık yatırımları hızlandırdı.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, ABD ile BAE arasında 200 milyar doları aşan ticaret anlaşmaları yapıldığı, bu gelişmeyle Körfez bölgesindeki yatırım anlaşmalarının toplamının 2 trilyon doların üzerine çıktığı bildirildi.
Makroekonomik veri tarafında, ABD’de Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), nisanda aylık bazda yüzde 0,5 azalırken, yıllık bazda yüzde 2,4 artarak beklentilerin altında gerçekleşti.
Üretici fiyatlarında Ekim 2023’ten bu yana ilk kez aylık bazda düşüş görüldü ve yıllık üretici enflasyonu Eylül 2024’ten bu yana en düşük seviyesini kaydetti.
ABD’de perakende satışlar, nisanda sabit kalması beklentilerine karşın yüzde 0,1 artış gösterdi.
Tahvil piyasalarında alış ağırlık seyir izleniyor
Bu gelişmeler ışığında ABD tahvil piyasalarında dün alış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yeni günde yüzde 4,43’ten işlem görüyor.
Altının ons fiyatı dün yüzde 2 yükselişle 3 bin 240 dolardan kapanırken yeni işlem gününde düşüş gösteriyor. Altının ons fiyatı şu sıralarda yüzde 0,7 azalışla 3 bin 217 dolardan işlem görüyor.
Dolar endeksi ise yüzde 0,3 düşüşle günü 100,7 seviyesinden tamamlarken, yeni işlem gününde yatay seyrediyor. Brent petrolün varil fiyatı ise şu sıralarda yüzde 0,4 artışla 64,5 dolardan işlem görüyor.
Kurumsal tarafta, ABD Adalet Bakanlığının sigorta şirketi UnitedHealth’i olası bir dolandırıcılık nedeniyle soruşturduğuna yönelik çıkan haberler sonrasında şirketin hisseleri yüzde 11’e yakın değer kaybetti. Hafta başında UnitedHealth Group’un Üst Yöneticisi Andrew Witty istifa ettiğini açıklamış, şirket ayrıca 2025 yılı tahminlerini askıya almıştı.
Kripto para borsası Coinbase de hackerlerin müşteri verilerini çalmak amacıyla ABD dışındaki destek personeline rüşvet verdiğini ve bu bilgilerin kamuya açıklanmaması karşılığında 20 milyon dolar fidye talep ettiklerini bildirdi. Şirketin hisseleri yüzde 7,2 düştü.
Meta’nın hisseleri de yapay zeka modelinin piyasaya sürülmesini ertelediğine dair haber sonrasında yüzde 2,4 geriledi.
Bu gelişmelerle New York Borsası’nda S&P 500 endeksi yüzde 0,41 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,65 yükselirken, Nasdaq endeksi yüzde 0,18 geriledi. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise pozitif başladı.
Euro Bölgesi’nde gündem barış müzakereleri
Avrupa borsalarında dün pozitif bir seyir izlenirken, Rusya ve Ukrayna’nın barış görüşmelerine ilişkin haber akışı yakından takip ediliyor.
Tarifelere ilişkin gelişmeler de gündemde yer alırken, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Ticaretten Sorumlu Üyesi Maros Sefcovic, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ile olumlu görüşme yaptığını ve tarifeler konusunda anlaşma için müzakereleri hızlandıracaklarını söyledi.
Bölgede dün açıklanan makroekonomik verilere göre, Euro Bölgesi yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,3 ile beklentilerin altında büyüdü. İngiltere ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,7 ile beklentilerin üzerinde büyüme gösterdi. İngiltere, G7 ülkeleri arasında bu dönemde en hızlı büyüyen ülke olarak öne çıktı.
Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul’un, ABD Başkanı Donald Trump’ın NATO üyelerinin savunma harcamalarını gayrisafi yurt içi hasılalarının yüzde 5’ine çıkarma hedefini desteklediğini söylemesinin ardından savunma hisseleri değer kazandı.
ECB üyesi ve Fransa Merkez Bankası Başkanı Francois Villeroy ise ticarette korumacılık ve belirsizliklerin ABD’nin ekonomik güvenine olumsuz etki ettiğini söyledi. Villeroy, şu anda bir döviz savaşları durumunda değil, bir ticaret savaşı durumunda olunduğuna işaret etti.
Bu gelişmelerle dün Almanya’da DAX 40 yüzde 0,72, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,21, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,57 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,15 değer kazandı. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif seyirle başladı.
Asya’da Japonya beklentilerin üzerinde daraldı
Asya tarafında ise makroekonomik verilerden alınan sinyaller ve önemli şirketler bilançolarının beklentileri karşılayamamasıyla karışık bir seyir izleniyor.
Japonya ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yıllıklandırılmış olarak yüzde 0,7 ile beklentilerin çok üzerinde daralma kaydetti. Piyasa öngörülerinde Japonya ekonomisinin yüzde 0,3 küçülmesi bekleniyordu.
Söz konusu verilerin ardından açıklama yapan BoJ Üyesi Toyoaki Nakamura, ABD tarifelerindeki belirsizlik nedeniyle faiz artışlarına ara verilmesi çağrısında bulundu. Nakamura, Bankanın ABD ticaret politikasına ilişkin aşırı yüksek belirsizliğin şirket ve hanehalkı faaliyetlerini nasıl etkileyebileceği konusunda gerekli dikkati göstererek para politikasını “dikkatle” yönlendirmesi gerektiğini söyledi.
Öte yandan, Japonya’da sanayi üretimi mart ayında aylık bazda yüzde 0,2, yıllık olarak yüzde1 artış kaydetti.
Ayrıca Çinli teknoloji şirketi Alibaba’nın gelirlerinin, yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7 arttığı bildirildi. Ocak-Mart 2025 dönemine ait mali bilançosunu açıklayan şirketin gelirleri, 236,5 milyar yuan (32,6 milyar dolar) oldu. Şirketin bulut bilişim hizmetleri birimi Cloud Intelligence’ın gelirleri yüzde 18 artışla 30,1 milyar yuana (4,18 milyar dolar) ulaştı.
Analistler, Alibaba’nın açıkladığı finansal sonuçların yatırımcı beklentilerini karşılamadığını belirtti.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yatay seyrederken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,3, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,5 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,7 gerildi.
Yurt içinde gözler barış müzakerelerinde
Dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,65 değer kaybederek 9.541,30 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yaklaşık yüzde 0,2 azalışla 10.887,00 puanda işlem gördü.
Öte yandan Rusya ile Ukrayna arasında İstanbul’da yürütülen barış görüşmeleri yakından takip ediliyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Müşaviri ve İstanbul’daki müzakerelerde Rus heyetine başkanlık eden Vladimir Medinskiy, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile verimli bir görüşme gerçekleştirdiklerini bildirdi.
Dolar/TL, dün yüzde 0,2 düşüşle 38,7060’tan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,4 artışla 38,8480 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) piyasa katılımcıları anketi, konut satışları, işsizlik oranı, yurt dışında ise ABD’de konut başlangıçları ve inşaat izinleri, Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi başta olmak üzere yoğun veri gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.800 ve 9.900 puanın direnç, 9.600 ve 9.500 seviyelerinin destek konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, mayıs ayı Piyasa Katılımcıları Anketi
10.00 Türkiye, nisan ayı konut satışları
10.00 Türkiye, mart ayı özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu
12.00 Euro Bölgesi, mart ayı dış ticaret dengesi
15.30 ABD, nisan ayı konut başlangıçları
15.30 ABD, nisan ayı inşaat izinleri
17.00 ABD, mayıs ayı Michigan Tüketici Güven Endeksi
