Dünya genelinde enflasyon ve resesyon ikilemi sürerken, ABD’nin diğer ülkelerle ticaret konusunda yapacağı anlaşmalara ilişkin haber akışı piyasaların yönü üzerinde etkili oluyor. ABD, tarifeleri yürürlüğe koymasının ardından ilk ticaret anlaşmasını İngiltere ile açıklasa da, anlaşmanın teknoloji ve ilaç gibi ekonominin kritik sektörlerine ilişkin temel meseleleri netleştirmediği yönünde değerlendirmeler bulunuyor.
Öte yandan, ABD’nin ticaret savaşlarında müzakereci tavrı ticaret savaşlarında gerilimin azalabileceğine yönelik beklentileri artırırken, bu konuda bugün başlayacak ve hafta sonu devam edecek olan ABD-Çin görüşmelerinden elde edilecek sonuçlar yatırımcıların odağına yerleşti.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Analistler, ABD’nin uzlaşmacı tutumunun diğer ekonomilerle de anlaşma sağlanabileceği konusunda umut verdiğini ancak Trump’ın değişken kararlarının yatırımcıları temkinli hareket etmeye ittiğini kaydetti.
Trump’tan “anlaşmalar devam edecek” mesajı
Başkan Trump, Oval Ofis’te düzenlediği basın toplantısında ticaret anlaşmaların devam edeceğini söyledi. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’in İsviçre’de Çinli yetkililerle görüşeceğini anımsatan Trump, bunun çok önemli olduğunu ifade etti.
Söz konusu görüşme iyi geçerse Çin’e yönelik gümrük vergilerini düşürüp düşürmeyeceği sorulan Trump, “Olabilir yani göreceğiz. Şu anda yüzde 145’te daha yükseğe çıkamazsınız yani düşeceğini biliyoruz.” dedi. Trump, Çin’in kendilerine muazzam bir ticaret fazlası verdiğini ve bunun olmaması gerektiğini ifade etti. Tarifeler dolayısıyla Çin ile ticaretin yavaşlamasının “iyi bir şey” olduğunu savunan Trump, bunun daha az para kaybettikleri anlamına geldiğini söyledi.
“Bir duvarla konuşmak gibi”
Trump ABD Merkez Bankasının (Fed) son faiz kararını da değerlendirdi. Faizleri indirme konusunda çağrı yaptığı Fed Başkanı Jerome Powell ile konuşmanın “bir duvarla konuşmak gibi” olduğunu söyleyen Trump, “İngiltere Merkez Bankası faiz indirdi, Çin indirdi, onun dışında herkes faiz indiriyor. ‘Çok geç Powell’ Bu, onun lakabı.” dedi.
Makroekonomik veri tarafında ABD’de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı 3 Mayıs ile biten haftada 228 bine düşerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. ABD’de tarım dışı iş gücü verimliliği de yılın ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 0,8 ile beklentilerin üzerinde azalış kaydetti.
Fed’in New York Şubesinin açıkladığı Tüketici Beklentileri Anketi’nin sonuçları ise tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisinin nisanda değişmediğini ortaya koydu. Buna göre, gelecek 12 ayı kapsayan kısa vadeli medyan enflasyon beklentisi geçen ay değişim göstermeyerek yüzde 3,6 oldu. Gelecek 3 yıllık süreci kapsayan medyan enflasyon beklentisi aynı dönemde 0,2 puan artışla yüzde 3,2’ye çıkarken, Temmuz 2022’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Kurumsal tarafta ise, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick’in, İngiltere’nin Boeing’den 10 milyar dolarlık alım yapacağını söylemesi üzerine Boeing hisseleri yüzde 3,3 değer kazandı.
Trump yönetiminin, eski ABD Başkanı Joe Biden döneminden kalma yapay zeka çiplerinin ihracatına yönelik kısıtlamaları kaldırmaya hazırlandığına ilişkin haberler sonrası teknoloji şirketlerinin hisselerindeki yükseliş devam etti. ABD’li çip üreticisi Nvidia’nın hisseleri yüzde 0,3 yükselirken, Intel’in hisseleri yüzde 3,4 ve AMD’nin hisseleri de yüzde 2,3 değer kazandı.
Bu gelişmeler ışığında ABD 10 yıllık tahvil faizi dün yüzde 4,38’den günü tamamlarken yeni günde yüzde 4,37 seviyesinde bulunuyor.
Altının ons fiyatı dün yüzde 1,7 azalışla 3 bin 306 dolara inmesinin ardından, yeni günde yüzde 0,3 artışla 3 bin 315 dolardan işlem görüyor.
Fed’in faiz kararı ve Fed Başkanı Powell’ın faiz indirimlerinde aceleci olmayacaklarını yinelemesiyle güçlenen dolar endeksi ise dün tekrardan 100 seviyesinin üzerine çıktı. Endeks yeni işlem gününde yatay seyirle 100,6’da bulunuyor.
Brent petrolün varili de dünkü kapanışın hemen üzerinde 63 dolardan satılıyor.
New York Borsası’nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,58, Nasdaq endeksi yüzde 1,07 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,62 değer kazandı. ABD’de endeks vadeli kontratlar da yeni güne pozitif bir seyirle başladı.
Avrupa borsaları İngiltere hariç pozitif seyretti
Avrupa borsalarında dün İngiltere hariç alış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, bugün gözler İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey’in Reykjavik Ekonomi Konferansı’nda yapacağı konuşmaya çevrildi.
Bölgede ABD ile İngiltere arasındaki ticaret anlaşması değerlendirilirken, Rusya-Ukrayna Savaşı’na ilişkin gelişmeler de yatırımcılar tarafından izleniyor.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer ABD ile varılan ticaret anlaşması kapsamında ABD’nin çelik ve alüminyuma yönelik tarifelerinin İngiltere’ye uygulanmayacağını ve otomobillere de gümrük vergisinin yüzde 10’a düşürüleceğini ifade etti.
Öte yandan, BoE politika faizini piyasa beklentilerine paralel şekilde 25 baz puan indirerek yüzde 4,25’e çekti. Para politikası metninde ABD’nin gümrük tarifeleri ve bu tarifelere karşı açıklanan misilleme adımları nedeniyle küresel ticaret politikalarına yönelik belirsizliklerin arttığına işaret edildi.
Açıklamada ekonomik büyümenin yılın ilk çeyreğinde yüzde 0 civarında seyrettiğinin tahmin edildiği ve ikinci çeyrekte büyümenin yüzde 0,1 beklendiği belirtilerek, bankanın enflasyonun sürdürülebilir şekilde yüzde 2 seviyesine düşürülmesine odaklandığı kaydedildi.
BoE Başkanı Andrew Bailey, faiz kararı sonrası yaptığı değerlendirmede, enflasyonist baskıların politika faizini düşürmeye imkan sağlayacak şekilde yavaşlamaya devam ettiğini belirterek, düşük ve istikrarlı enflasyonun öncelikleri oluğunu kaydetti.
Bu gelişmelerle dün Almanya’da DAX 40 yüzde 1,02, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,98, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,71 yükselirken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,32 geriledi. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif seyirle başladı.
Asya borsaları karışık seyrediyor
Asya tarafında ise, karışık bir seyir izlenirken, ABD yönetiminin İngiltere ile yaptığı ticaret anlaşmasının “sınırlı” nitelikte olduğu değerlendirilmesi hafta sonu yapılacak ABD-Çin görüşmesinin sonucu hakkındaki iyimserliği azalttı.
Çin, ABD ile karşılıklı tarife artışlarıyla tırmanan ticaret geriliminin çözümü için yarın İsviçre’de yapılacak müzakereler öncesinde Washington yönetimini samimiyet göstermeye ve tarifeleri kaldırmaya çağırdı.
Bölgede açıklanan makroekonomik verilere göre, Çin’de nisan ayında ihracat yıllık bazda yüzde 8,1 artarken, ithalat yüzde 0,2 azaldı. Çin nisan ayı dış ticaret dengesi 96,18 milyar dolar ile öngörülerin üzerinde fazla verdi.
Japonya’da hane halkı harcamaları martta yüzde 0,4 ile düşüş beklentilerinin tersine artış kaydetti.
Öte yandan, bölgede Hindistan ile Pakistan arasındaki gerilim de takip ediliyor. Hindistan basını, Pakistan tarafından Hindistan idaresindeki Cammu Keşmir bölgesindeki mühimmat depolarına saldırı düzenlendiğini bildirirken Hintli yetkililer henüz konuya ilişkin açıklama yapmadı.
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ise Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilimin ülkesini “ilgilendirmediğini” ve duruma karışmayacaklarını söyledi. Analistler, iki ülke arasındaki söz konusu gerilimin dünya ekonomileri üzerinde mevcut belirsizliklere ek, jeopolitik risk olarak eklendiğini kaydetti.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,5 yükselirken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,2 geriledi. Güney Kore’de Kospi endeksi ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi ise yatay seyretti.
BIST 100 endeksi dün alıcılı seyretti
Yurt içinde dün alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,25 değer kazanarak 9.279,21 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yaklaşık yüzde 0,1 artışla 10.625,00 puanda işlem gördü.
Dolar/TL, dün yatay seyirle 38,4340’tan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,3 üzerinde 38,7350 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde sanayi üretimi verisi ile yurt dışında BoE Başkanı Bailey’in konuşmasının takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.400 puanın direnç, 9.100 ve 9.000 seviyelerinin destek konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, mart ayı sanayi üretimi
11.40 İngiltere, BoE Başkanı Bailey’in Konuşması
