Küresel emtia piyasaları, İsrail ve İran arasındaki artan gerilim nedeniyle yükselen petrol fiyatlarına odaklanmış durumda. Yatırımcılar, İsrail’in İran’ın füze saldırılarına misilleme yaparak Tahran’ın petrol altyapısını hedef alacağından endişe ediyor. Ancak uzmanlar, OPEC+’ın bu potansiyel arz şokuna karşı önlemler alabileceğini belirtiyor.
Mizuho Menkul Kıymetler ABD Vadeli İşlemler Enerji Başkanı Robert Yawger’a göre, OPEC+’ın günlük 5,8 milyon varillik yedek üretim kapasitesi bulunuyor. Bu, İran’ın günlük petrol arzında olası bir 1,7 milyon varillik düşüşü telafi etmeye yetebilir. Örgüt, geçtiğimiz aylarda üretimi artırmayı planlıyordu, ancak İsrail-İran gerginliği nedeniyle bu planlar gözden geçirilebilir.
İsrail-İran Gerginliği Piyasaları Nasıl Etkiliyor?
SPI Varlık Yönetimi Ortağı Stephen Innes’e göre, petrol fiyatlarındaki yükselişin ana sebebi İran’ın füze saldırılarından çok, İsrail’in olası misillemelerine dair belirsizlik. İsrail’in İran’ın petrol üretimini hedef alması, küresel petrol arzında büyük bir boşluk yaratabilir. Innes, “Eğer İsrail, İran’ın petrol altyapısını felce uğratırsa, küresel piyasalar toparlanmak için büyük çaba sarf edecek” uyarısında bulunuyor.
Brent ham petrolün varil fiyatı çarşamba günü 73,90 dolara yükselirken, Batı Teksas ham petrolü 70,10 dolardan işlem gördü. Her iki gösterge de son haftaların en yüksek seviyelerine ulaşmış durumda. Ancak bazı analistler, piyasanın şu an için ek varil desteğine fazla ihtiyaç duymadığını ifade ediyor.
Çin’in Zayıflayan Talebi ve Petrol Piyasasına Etkisi
Özellikle Çin’deki petrol talebindeki düşüş, bu artan arz endişeleriyle çelişiyor. Yawger, Çin’in petrol talebinin %3 azaldığına dikkat çekiyor. Elektrikli araçların yaygınlaşması ve Çin ekonomisindeki yavaşlama, küresel petrol talebini de etkiliyor.
OPEC+ izleme komitesi, Irak, Kazakistan ve Rusya’nın üretim hedeflerine uygun hareket ettiğini ve geçmişteki aşırı üretimi telafi ettiklerini açıkladı. Bu, piyasaların dengelenmesine yönelik bir adım olarak görülüyor.
İsrail’in Hedefi Ne Olacak?
Energy Outlook Advisors’tan Anas Alhajji, İsrail’in İran’a yönelik misillemesinde petrol tesislerinden ziyade rafinerileri hedef alacağını öngörüyor. Rafinerilerden elde edilen çıktılar, iç tüketimde kullanıldığı için küresel piyasalara doğrudan etkisi daha sınırlı olabilir. Ancak İsrail’in petrol altyapısına saldırması durumunda, daha yüksek petrol fiyatlarının ABD başkanlık seçimleri öncesi Biden yönetimini zor durumda bırakabileceği de belirtiliyor.
Mizuho’dan Yawger ise OPEC+’ın bol miktarda yedek üretim kapasitesi olduğunu ve olası kayıpları telafi edebileceğini vurguluyor. Ancak bu süreçte piyasaların istikrarını korumak yine de zorlu bir görev olacak.
