Jeopolitik gelişmelere bağlı olarak dalgalanan ham petrol fiyatlarının Türkiye ekonomisine etkileri, Merkez Bankası’nın “Merkezin Güncesi” blogunda teknik olarak analiz edildi. Yazıda, petrol fiyatlarında yaşanabilecek artışların enflasyon ve cari açık üzerindeki etkileri somut verilerle ortaya konuldu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ekonomistleri tarafından hazırlanan çalışmaya göre, Brent petrol fiyatında yüzde 10’luk bir artış, Türkiye’de tüketici enflasyonunu yaklaşık 1 puan artırıyor. Bu etkinin yarısı ilk üç ayda, kalanı ise yıl içinde gerçekleşiyor.
Analize göre, Brent petrol fiyatının ortalama 10 dolar yükselmesi senaryosunda, yıllık enflasyon etkisi doğrudan ve dolaylı etkilerle toplamda 1,6 puana ulaşıyor.
Cari açıkta ise her 10 dolarlık petrol fiyat artışı, 2,6 milyar dolarlık olumsuz etki yaratıyor. Bu artışın 5,1 milyar dolarlık kısmı ithalattaki yükselişten kaynaklanırken, 2,2 milyar dolarlık kısmı petrol ihracatıyla dengeleniyor. Geriye kalan açık ise cari dengeye doğrudan yansıyor.
Merkez Bankası ekonomistleri, petrol fiyatlarının ulaştırma, ambalaj ve kimya gibi sektörler üzerindeki etkisinin de zincirleme biçimde enflasyonu beslediğini belirtirken, iç talep, vergi yapısı ve döviz kuru etkilerinin de enflasyonla olan ilişkisinde rol oynadığına dikkat çekti.
Sonuç olarak, petrol fiyatlarının Türkiye ekonomisi üzerinde güçlü ancak yönetilebilir etkiler yarattığı ifade edildi. Ancak TCMB uzmanları, olası bir jeopolitik şokun döviz kuru üzerinden etkileri de artırabileceğini ve bu tür senaryolarda kur baskısının da hesaba katılması gerektiğini vurguladı.