Yapay zeka ve kripto çok fazla enerji kullanıyor. Nükleer güç ve uranyumun ise bu ihtiyaca mükemmel bir çözüm olduğu kabul ediliyor.
Microsoft ile Constellation arasındaki güç anlaşması bir nükleer reaktörün yeniden başlatılmasını içeriyor.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Yatırımcıların yeni gözdesi
MarketWatch’tan Myra P. Saefong’un haberine göre, yapay zeka ve kripto para madenciliğindeki büyüme sayesinde veri merkezlerinin giderek daha fazla elektrik tüketmesi bekleniyor ve nükleer enerji ve uranyum bu güç talebindeki artışa yönelmeleri bakımından yatırımcılar için iyi bir yol gibi görünüyor.
Nükleer yakıt piyasası bilgi ve analiz firması UxC‘nin başkanı Jonathan Hinze, “Veri merkezleri ve yapay zekanın ‘tutarlı ana yük gücüne’ ihtiyacı var ve sektördeki birçok bilgi teknolojisi şirketi de çevresel, sosyal ve yönetişim politikalarının bir parçası olarak net sıfır karbon emisyonuna bağlı” diyor ve ekliyor: “Bu yüzden nükleer güç onlar için mükemmel bir uyumu ifade ediyor.”
ABD’li güç sağlayıcıları son zamanlarda etkileyici bir yükseliş görüyor; Vistra ve Constellation Energy hisseleri bu ay yüzde 30’dan fazla arttı ve bu yükseliş hızla genişleyen yapay zeka veri merkezlerinin artan güç ihtiyaçlarıyla desteklendi
Hinze, “Nükleer enerji kesinlikle yapay zeka/veri dünyasından daha fazla ilgi görecek ve bu, hem mevcut tesisler, yeniden başlatılan reaktörler hem de yeni reaktörler için gerçek siparişlere ve sözleşmelere dönüşecek; özellikle küçük ve gelişmiş reaktörler” diyor ve ekliyor: “Daha küçük modüler reaktörler veya SMR’ler olarak bilinen reaktörler daha kolay kurulabilir ancak üretim kapasiteleri geleneksel bir nükleer reaktörün yaklaşık üçte biri kadardır.”
Elektrik talebi 2 katına çıkabilir
Uluslararası Enerji Ajansı‘nın Electricity 2024 raporuna göre, veri merkezleri, yapay zeka ve kripto para sektöründen gelen küresel elektrik talebi 2026 yılına kadar iki katına çıkabilir.
IEA, veri merkezlerinin, kripto para birimlerinin ve yapay zekanın 2022 yılında dünya çapında yaklaşık 460 terawatt saat elektrik tükettiğini tahmin ediyor; bu da toplam küresel elektrik talebinin neredeyse yüzde 2’sine karşılık geliyor. Ajans, küresel elektrik tüketiminin 2026 yılında 620 ila 1.050 terawatt arasında bir seviyeye çıkmasını bekliyor.
Deloitte Consulting‘in güç, kamu hizmetleri ve yenilenebilir enerji uygulamaları müdürü Christian Grant, “Nükleer enerji, özellikle günün her saati yüksek kaliteli güç gerektiren veri merkezleri için artan elektrik talebinden faydalanabilir” şeklinde konuşuyor.
Bu yılın başlarında, Talen Energy 960 megavatlık bir veri merkezi kampüsünü sonradan Amazon’un bir yan kuruluşu olan Amazon Web Services olduğu ortaya çıkan bulut hizmetleri sağlayıcısına sattığını açıkladı
Constellation Energy ve Microsoft, Eylül ayında Microsoft’un Pensilvanya’daki Three Mile Island’s Unit 1 tesisinde üretilen gücü satın alacağını öngören 20 yıllık bir güç satın alma anlaşması imzaladıklarını açıkladı. Constellation’ın yeniden başlatmayı planladığı tesis, World Nuclear News’e göre 2019’da ‘ekonomik nedenlerle’ kapatılmıştı.
Nükleer ve yenilenebilir enerji
Hinze, bilişim teknolojisi şirketlerinin yenilenebilir enerji kaynaklarının ‘kesintisiz ve güvenilir’ olduğunu söylediğini aktarıyor ve “Bu nedenle birçoğu hem mevcut hem de gelecekteki nükleer santrallerden çıktı satın alma konusunda çok ciddi hale geliyor” diyor.
Nükleer santrallerin haftada 7 gün, yılda 365 gün, minimum kesinti süresiyle 24 saat çalıştığını belirten Hinze, “Ayrıca sera gazı yaymadan güç üretiyorlar. Nükleer, veri merkezleri için mükemmel bir seçenek” şeklinde konuşuyor.
Sprott Asset Management’ın CEO’su John Ciampaglia, nükleer enerjinin ortalama olarak yüzde 92,5 kapasitede çalıştığını ve yalnızca bakım ve yakıt ikmali için kapatıldığını söylüyor.
Karşılaştırıldığında, yenilenebilir kaynaklar arasında, maliyetler düştükçe güneş enerjisi çok hızlı bir oranda büyüyor ancak Ciampaglia, ‘veri merkezleri için daha az ideal olan kesintililik nedeniyle’ yalnızca yaklaşık yüzde 25’lik bir çalışma kapasitesine sahip olduklarını ifade ediyor ve megavat saat kapasite başına önemli miktarda arazi gerektirdiği için arazi kullanımının da güneş için bir zorluk olduğunu ekliyor.
Deloitte’tan Grant, doğal gazın güvenilir olması nedeniyle artan güç ihtiyaçlarını karşılamak için uygun bir kaynak olduğunu ancak altyapı geliştirme gibi zorluklar nedeniyle bu seçeneğin makul bulunmadığını belirtiyor.
Uranyum talebi
Bu arada, nükleer enerjideki artış nükleer yakıta olan talebin artmasına yol açacağından uranyumun da bundan faydalanması bekleniyor. UxC’den Hinze, Constellation’ın Three Mile Island Unit 1 gibi nükleer reaktörleri yeniden başlatmanın ve yeni reaktörler inşa etmenin uranyuma olan talebi artıracağını ifade ediyor.
Dünya Nükleer Derneği’ne göre (World Nuclear Association) dünya çapında yaklaşık 60 nükleer reaktör inşa ediliyor ve 100 tanesi de henüz planlama aşamasında.
Hinze, “Three Mile Island Unit 1 gibi her büyük nükleer reaktör, yılda 500.000 pound’a kadar doğal uranyum kullanıyor ve bu da ABD’nin toplam yıllık uranyum ihtiyacının yaklaşık yüzde 1 ila yüzde 2’sine denk geliyor” diye belirtiyor ve ekliyor: “ABD’de ve başka yerlerde yapay zeka/veri merkezleri için inşa edilen ek reaktörler nedeniyle uranyum talebinde büyük bir artış görürsek, bunun için yeni uranyum madenlerinin geliştirilmesi gerekecek.”
Yeni uranyum madenleri teşvik gerektiriyor ancak Hinze’ye göre birçok durumda bu, pound başına yaklaşık 80 dolarlık mevcut piyasa fiyatından daha yüksek bir rakama karşılık geliyor ve bazı yeni madenler 100 doların üzerinde teşvik fiyatlarına ihtiyaç duyabiliyor.
Spot uranyum fiyatları Şubat ayında 106 dolara ulaştı ve UxC’ye göre Cuma günü itibarıyla 82 dolardı. 2020’nin başından bu yana uranyum fiyatları yaklaşık yüzde 230 oranında arttı ve 2023’ün başından bu yana yaşanan yükseliş yaklaşık yüzde 71 oldu ancak bu yıl bugüne kadar spot uranyum fiyatları yaklaşık yüzde 10 değer kaybetti. Bununla birlikte, nükleer enerjiyle ilgili şirketlere odaklanan borsa yatırım fonlarının hisseleri, güçlendi.
Deloitte’tan Grant, uranyum fiyatlarındaki artışın mevcut nükleer santrallerin kullanımının genişletilmesine ve sonunda SMR’lerin ulusal filonun bir parçası haline gelmesine bağlı olacağını söylüyor.
Grant, “Uranyum fiyatlarında potansiyel bir artışın işaretlerini arayan yatırımcılar ‘jeopolitik riskleri, yeni nükleer santral inşaatlarını, önemli altyapı yatırımlarını, piyasa dinamiklerindeki değişiklikleri ve destekleyici hükümet politikalarını ve sözleşmelerini izlemelidir” diyor ve ekliyor: “Bu faktörler arz-talep dengesini etkileyebilir ve potansiyel olarak uranyum fiyatlarını yükseltebilir.”
