2017’deki düzenlemeyle yerel üretim altınlarda alım önceliği TCMB’ye verilmişti; ancak ithalat kotası nedeniyle yurtiçi piyasada yaşanan arz sıkıntısı, fiyat farkını rekor seviyelere çıkarmıştı. Merkez Bankası’nın attığı bu adım, yurt içinde üretilen yıllık 40 tona ulaşan altının doğrudan serbest piyasaya sürülmesinin önünü açacak.
MERKEZ BANKASI’NDAN YEREL ALTIN İÇİN GEÇİCİ FREN
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yerli madenlerde üretilen altınların alımını geçici olarak durdurma kararı aldı. Bu karar, 2017 yılında getirilen ve yerli altının alımında önceliği TCMB’ye veren düzenlemeyi bir süreliğine askıya alıyor. Kararın temel gerekçesi, son dönemde küresel piyasalarla Türkiye piyasası arasında rekor seviyelere ulaşan fiyat farkını (makası) kapatmak.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
UZMANLAR GÖRÜŞ BİRLİĞİNDE: MAKAS DARALACAK, PİYASA RAHATLAYACAK
Karar, altın piyasası uzmanları tarafından büyük ölçüde olumlu karşılandı. Özellikle altın ithalatı kotası nedeniyle zor günler geçiren sektör, bu hamlenin piyasalara “can suyu” etkisi yaratmasını bekliyor. Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Yılmaz, kararın piyasalar üzerindeki etkisini şöyle açıkladı:
”Merkez Bankası altın ithalatına bir kota koydu. Bu kotayı koyunca iki şey gerçekleşti. Kâğıt üzerinde altın ithalatı biraz azalmış gibi görünüyor ama maalesef başka yollara yönelenler de oldu. Ekonomi tarafında ise uluslararası piyasalardaki fiyatla Türkiye’deki fiyatlarda makas açılmaya başladı.”
Yılmaz, iç üretimin piyasaya verilmesinin hem fiyat makasının daralması hem de kayıt dışı yolların önlenmesi açısından önemli olduğunu belirtti.
SÜRE GEÇİCİ Mİ? YENİDEN ALIM BAŞLAYACAK MI?
Mehmet Yılmaz, TCMB’nin bu duruşunun kalıcı olmayacağını düşündüğünü ifade etti:
“Şunu çok iyi biliyoruz; 4,5-5 yıldır sürekli alım vardı. Geçmişte de 1-1,5 aylık bir ara dönem olmuştu. Bu dönem de muhtemelen 2-3 ay kadar geçici bir dönem olacaktır. Yeniden alımlar başlayacaktır diye düşünüyorum.”
CARİ AÇIK VE KAÇAKÇILIK RİSKİ
Fiyat farkının aşırı açılmasının en büyük yan etkisi, altın kaçakçılığının artmasıydı. Altın ve para piyasaları uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, konunun cari açığa ve illegal yollara etkisini detaylandırdı. Yıldırımtürk, makasın 12 bin dolara kadar çıktığını belirterek, bu durumun sonuçlarını şöyle açıkladı:
“Altına konulan ithalat kotası piyasadaki arzı ciddi oranda etkiliyordu. Uluslararası piyasalarla Türkiye’deki makas ayyuka çıkmıştı. 12 bin dolara kadar yükseldi. Altın fiyatları düzeltme yaptığı için son bir haftada bu makas 5500 dolara kadar geriledi. Ancak bu rakam dahi çok fazla. Elbette makasın açılması altın kaçakçılarını da cezbediyordu. Altın kaçakçılığı ise ülkeden dövizin illegal yollardan çıkması anlamına geliyor. Merkez Bankası’nın yerel madenlerden altın alımını durdurması ve üretilen altının piyasaya doğrudan sürülecek olması çok önemli ve olumlu bir adım. Hem uluslararası piyasayla makas kapanacak hem de serbest piyasada arz-talep dengesi sağlanacak. Fiyatlar da böylece dengeye oturmuş olacak. Makası 1500 dolara kadar düşürebilirsek en azından yurtiçinde altın fiyatlarındaki dalgalanmanın önüne geçebiliriz.”
Mehmet Yılmaz ise kararın cari açık üzerindeki ikili etkisini şöyle yorumladı:“Bu durum ayrıca cari açık için hem negatif hem de pozitif etki edecek bir gelişme. Fiyatta realizasyon negatif etki olacaktır. Bir bu kadar da ithalatı da düşürebileceğiniz için pozitif etkisi de bu olacaktır.”
UZMANLARDAN YILSONU GRAM ALTIN TAHMİNİ
TCMB’nin bu kararı, piyasadaki arz-talep dengesini değiştirerek altın fiyat tahminlerini de revize etmeyi gerektirdi. Mehmet Ali Yıldırımtürk, Merkez’in kararının devam etmesi halinde fiyat tahminlerini güncelledi:
”Merkez’in kararı bir süre bu şekilde devam ederse yılsonu altın tahminlerimizi de elbette bu yönde güncellemek zorundayız. Normalde 7000 olan gram tahmini bu kararın sürdürülmesiyle 6000-6250 TL arasında olacaktır.”
Altın Madencileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Yücel ise kararın rezerv çeşitlendirmesi veya küresel piyasalardaki dalgalanmaya karşı alınmış bir pozisyon olabileceğini belirtti.
REZERVLERDE SON DURUM: TÜRKİYE DÜNYA 9.’SU
Karar, Türkiye’nin güçlü altın rezervi pozisyonu sürerken geldi. Dünya Altın Konseyi verilerine göre: Türkiye’nin mevcut altın rezervi 643 ton civarında olup, dünyada 9. sırada yer alıyor.
17 Ekim itibarıyla TCMB’nin toplam rezervleri 198,4 milyar dolara, altın rezervleri ise 111,2 milyar dolara ulaşmıştı.
TCMB, 2025’in 3. çeyreğinde de küresel çapta en fazla altın alımı yapan ülkeler arasında yerini korumuştu.
KAYNAK: Haber Hürriyeti
