Kripto para piyasasının geleceği belirsizliğini koruyor. Her gün sayısı artan yeni projelerin piyasaya katkısı ise sorgulanıyor.
Bir blockchain girişim fonunun kurucusu olan Kavita Gupta, Singapur’da düzenlenen Token2049 etkinliğindeki izlenimlerini paylaşıyor. Kripto para piyasasıyla ilgili karamsar görüşler sunan Gupta, yatırımcıların kriptoya eskisi kadar para koymadığını öne sürüyor.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Sahte bir balon ekonomisi
Gupta, “Kripto para piyasası şu anda risk sermayedarlarının ya da bir başka deyişle girişimcilerin (Venture Capitalist – VC) parası ve çılgın partiler üzerine kurulu sahte bir balon ekonomisi” diyor. İşte Gupta’nın Fortune’da yer alan ve kripto para piyasasında dengelerin bozulduğunu öne sürdüğü makalesi…
“Bir blockchain girişim fonunun kurucusu olarak, son birkaç yılın kripto endüstrisi için acımasız olduğunu kabul edebilirim. Yine de, Token2049 için Singapur’a umutlu bir şekilde geldim. Geçtiğimiz yıl projelerin büyük değerlemelerle yükseldiğini gördüm. Sonunda lansmana hazırlanırken, bir sonraki boğa döngüsünün hemen köşede olabileceği konusunda iyimserdim.
Asya, kripto şirketleri için önemli bir aşamayı temsil ediyor; token’larına hayat vermelerine yardımcı olacak borsalar, piyasa yapıcılar, likidite sağlayıcıları ve yatırımcılarla buluştukları yer burası. Dolayısıyla Singapur, piyasaya çıkmaya hazırlanan tüm projelerin uygulanabilirliğini değerlendirme şansı anlamına geliyor. Peki onları destekleyen gerçek topluluklar ve oluşturucular gerçekten de var mı?
Bu beklentileri hemen sorgulamak gerekiyor. Otelime giriş yaptım, birkaç ay önceden rezervasyon yaptırsanız bile odaların fiyatı 700 dolardan fazla olabiliyor. Koridorda yirmili yaşlarının başındaki çeşitli projelerin topluluk yöneticileri tarafından karşılandım. Bu konferans başlamadan önceydi ve havuz başında binlerce dolarlık akşam yemeği partileri veriyorlardı. İşin tuhafı, bu sadece başlangıçtı. Her gece, genellikle sadece Coachella‘da veya Ibiza‘da gördüğünüz türden DJ’lerin uçurulduğu, yüz binlerce dolara mal olmuş partiler gördüm.
Devasa partiler ve paranın kaynağı
Bu noktada, şunu soruyor olabilirsiniz: Peki bu sadece kripto para piyasasınca sağlanıyor değil mi? Evet, 2021’deki son boğa döngüsü, çoğu VC’ler tarafından düzenlenen devasa, gösterişli partilerle domine ediliyordu ancak perakende yatırımcılardan da gerçek bir ilgi vardı ve bunun normal olduğuna inanmamızı sağlayacak kadar çok sermaye akışı yaşanıyordu. Bu artık geçerli değil ve partileri düzenleyenler yatırımcılar değil. Projelerin ve VC’lerin çoğu fon toplamakta zorlanıyor, en iyi VC’lerden bazıları fon hedeflerini düşürüyor. Peki para nereden geliyor?
Cevap açık: Para, henüz bir test ağı bile başlatmamış olan ancak hala milyarlarca dolarlık değerlemelerle fon toplayan yeni katman 1 ve katman 2 blok zincirlerine fon pompalayan VC’lerden geliyor. Ve açıkça, bu fonlamanın büyük bir kısmı aslında sadece devasa partiler olan sözde pazarlama giderlerine gidiyor.
Tüketim malları için marka partileri gibi, yatırım getirisinin anlamlı olduğunu kanıtlayabilirseniz her şey yolunda olurdu ama henüz bir diskoda çılgın bir partinin herhangi bir yatırım getirisi sağladığına dair bir kanıt görmedim.
X’te yayınlanan, katlara uzanan kuyrukların olduğu etkinlik videoları kesinlikle ”Bu projeyi incelemek istiyorum” hissi yaratıyor. Ama partiye dayanarak bu projeyi geliştirmek istiyor muyum? Cevap hayır. Bu, VC parası üzerine inşa edilmiş yapay bir patlama ekonomisi.
Kripto para piyasasının geleceği
Girişim sermayesinin boşa harcanması konusunda gözyaşı dökmenin anlamsız olduğunu biliyorum. Ama kripto para endüstrisinin geleceğini önemsiyorsanız, bunun gerçek sonuçları bulunuyor. Kripto projeleri token’lar aracılığıyla para topluyor, bu da astronomik değerlemelerini korumak için token lansmanlarının belirli bir fiyat tabanını sürdürmesi gerektiği anlamına geliyor. Wormhole’dan Celestia’ya, Etherfi’den Avail’e kadar geçen yılın tüm yüksek profilli token lansmanlarında bunun tam tersini gördük ve bunların değerleri düştü.
Doğru, girişim sermayesi toparlanıyor ve projeler tekrar büyük değerlemelerle yükseliyor ancak herkes bunun bir balon olduğunu biliyor. Kripto para başladığından beri ilk kez, dağıtacak çok fazla parası olan milyarlarca dolarlık girişim sermayedarları var. Kendi projelerine daha yüksek değerde para yatırmaları, daha yüksek gerçekleşmemiş değerlemelere sahip olmaları için iyi ve tüm bunlar yatırımcılarına gerçekten hiçbir şey ödemeden daha fazla fon toplayabilmeleri için. Girişim sermayedarları, token yatırımları yapmaya başladıklarında projelerinden herhangi bir hesap verebilirliklerini kaybetti çünkü yönetim kurulu veya herhangi bir finansal şeffaflık gereksinimi yok.
Sürdürülebilirlik şart
Olumlu tarafı, birçok güvenilir VC’nin sabrını kaybetmeye başlaması. Kimse milyonlarca dolar toplayan ve sonra partiler düzenleyen 22 yaşındaki çocukları kutlamıyor.
2017’de burası yeni bir alandı. Çok sayıda genç kurucu vardı ve topluluğun ve piyasanın olgunlaşacağını düşünüyordum. Ancak bu yıl, o ana ulaşamayacağımızı hissetmeye başladığım ilk yıl. Borsalar ve likidite oyuncularıyla konuştuğumda, perakende yatırımcıların partilerin coşkusuna artık kanmadığını ve değerlemelerin günlük müşterilerin sürdürebileceği ve herhangi bir kar elde edebileceği kadar yüksek olmadığını fark ettiklerini gördüm.
Beklenen boğa döngüsüne doğru ilerlerken, kripto alanındaki her VC için şimdi bir iç gözlem ve hesaplaşma zamanı olmalı. Gerçekleşmemiş bir değerlemeyi şişirmekle övünmemek gerekiyor. Aile ofislerinin, yüksek net değerli bireylerin ve perakende müşterilerin kripto dünyasına inanmaya devam etmesini istiyorsak sürdürülebilirliğe ihtiyacımız var.”
