Finansman bonosu, işletmelerin çıkarmış olduğu borçlanma senetlerine verilen isimdir. Bu borçlanma yöntemiyle şirketler, diğer firmalara geçici fon sağlar. Finansman bonolarına dair detaylı bir açıklama yapmadan önce şirketlerin bu borçlanma yöntemini neden tercih ettiğinden bahsetmek yararlı olabilir. Nakit fazlası olan firmalar, bu avantajdan yararlanmak ve getiri elde etmek için söz konusu borçlanma senetlerini çıkarır. Likidite sorunu yaşayan şirketler ise bu senetlerle kısa vadeli fon ihtiyaçlarını karşılar.
Finansman bonosu çıkarabilenler arasında; anonim ortaklık statüsündeki bankalar, finans kuruluşları ve büyük ölçekli firmalar yer alır. Bu borçlanma aracını diğer yazılı senetlerden ayırmak için bono kavramına da hâkim olmak gerekir. Bono, kurumsal şirketlerin ve devletin finansman ihtiyacını karşılamak için yatırımcılardan aldığı borcu gösteren belgedir. Finansman bonosu ise daha çok nakit fazlası ve ihtiyacı olan şirketler arasındaki borçlanma sürecini ifade eder.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Finansman Bonosu Özellikleri Nelerdir?
Finansman bonoları, geri ödeme süreleri ve getiri oranları gibi yönleriyle diğer borçlanma senetlerinden ayrılır. Şirketlere kısa vadeli nakit ihtiyacını karşılama olanağı tanıyan bu para piyasası aracının öne çıkan bazı detayları bulunur. Finansman bonosunun özellikleri arasında şunlar yer alır:
- Geri ödemeleri en geç 9 ay içerisinde yapılır.
- İskontolu olarak ihraç edilir.
- Nominal değeri faiz ve anaparayı içerir.
- Halka arz edilmeden de ihraç edilebilir.
- Emre ya da hamiline yazılı olabilir.
- Mevcut finansman bonoları satılmadıkça yenisi çıkarılmaz.
- Kısa vadeli olduğu için para piyasalarında yer alır.
- Vadesi 60 günden az 720 günden fazla olmamak üzere ihraççı tarafından belirlenir.
Maddeler arasında bulunan iskontolu ihraç, borç senedinin vade sonundaki değerinin altında satıldığını belirtir. Bu yöntemle yapılan ihraçlarda kupon ödemesi yapılmaz. Vade bitiminde ise anaparaya ek olarak finansman bonosu faiz oranları dâhilinde getiri elde edilir.
Finansman Bonosu Nasıl Hesaplanır?
Finansman bonosu hesaplaması yapmadan önce bu borç ilişkisini meydana getiren taraflardan bahsetmek gerekir. Muhatap yani borçlu, nakit ihtiyacını karşılamak için senedi alan şirkettir. Lehtar bir diğer adıyla alacaklı ise bu kısa vadeli fonu sağlayan taraftır. Lehtar tarafından ihraç edilecek finansman bonosunun fiyatı şu formüle göre belirlenir:
- Finansman Bonosu Satış Fiyatı= Nominal Değer / (1+İskonto Oranı)
Hesaplamada kullanılan nominal değer, finansman bonolarının üzerinde yazan meblağı ifade eder. Dolayısıyla ilgili borçlanma aracının gerçek kıymetini göstermez. İskonto oranı aracılığıyla yapılan hesaplamalarla bu bonoların asıl değerini bulmak mümkün olur.
Finansman Bonosu Riskleri Nelerdir?
Finansman bonolarının hem ihraççılar hem de yatırımcılar açısından avantajları ve dezavantajları bulunur. Bu borçlanma yöntemi, şirketlere yüklü miktarda fon desteğine ulaşma olanağı verir Ayrıca bu borçlanma senetleriyle firmalar, finansman ihtiyaçlarını düşük maliyetlerle karşılama şansı da bulur. Öte yandan, söz konusu borçlanma araçlarının taşıdığı bazı riskler de vardır. Finansman bonosu riski olarak gösterilebilecek hususlar ise şunlardır:
- Bu borçlanma senetlerinin yer aldığı para piyasaları, enflasyon gibi finansal ve ekonomik sorunlardan önemli ölçüde etkilenir.
- Finansman bonosu için ikincil bir piyasa bulunmaz. Bu da borç senetlerinin likiditesinin düşük olmasına sebebiyet verir.
- Finansman bonolarına olan ilgi arttıkça şirketlerin kaynakları da bu doğrultuda ilgili alana aktarılır. Bu durum, merkez bankasının finansal sistemi izleme ve yönetme gücünü olumsuz etkiler.
Genel kanıya göre uzun vadeli borçlanma kısa vadeliye kıyasla daha riskli olarak kabul edilir. Risk arttıkça getirinin daha fazla olacağı da yaygın bir görüştür. Finansman bonosu getirisi de bahsi geçen durumlara göre değişiklik gösterir.
