Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya’daki temaslarının ardından Kiev’de Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sibiha ile bir araya geldi.
Bakanlar Fidan ve Sibiha, baş başa ve heyetler arası görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Bakan Fidan, Rusya-Ukrayna arasındaki savaş boyunca her yıl Ukrayna’nın yanında olmak, devam eden süreçler hakkında istişarelerde bulunmak, yanlarında olmak için her yıl Ukrayna’ya gelmeye çalıştığını söyledi. Fidan, “İnşallah daha güzel günlerde de burada olmanın ümidiyle, duasıyla bu ziyareti yapıyorum. Buraya Moskova’dan geldim. Oradaki gözlenimlerimizi, değerlendirmelerimizi burada kendileriyle paylaştım. Öğleden sonra Sayın Zelenskiy tarafından da kabulüm söz konusu. Diğer Ukraynalı arkadaşlarla da bir araya geleceğiz” diye konuştu.
“Ateşkes için beklentiler arttı”
Bakan Fidan, savaşta kritik bir yol ayrımına yaklaşıldığına dikkat çekerek, “16 Mayıs günü İstanbul’da gerçekleştirilen müzakerelerin başında işaret ettiğim üzere önümüzde iki yol bulunmakta. Ya bu savaşın devamına göz yumacağız, ya da bu sene içinde kalıcı bir barışa ulaşacağız. Türkiye açısından diyalog yoluyla adil, kalıcı bir barışa ivedilikle ulaşılması ve savaşın sona erdirilmesi tek yoldur. Bu konuda savaşın başından itibaren Cumhurbaşkanımızın yoğun bir çaba içinde olduğunu hep beraber gördük. Bu çabanın bir neticesi olarak belli mesafeleri almamız mümkün olabiliyor. İstanbul’da 16 Mayıs’ta gerçekleştirilen görüşmeler diplomatik çözüm arayışlarına yeni bir boyut kazandırdı. Ateşkes ve barış için beklentiler arttı. İstanbul görüşmelerini yeni başlangıç olarak değerlendiriyoruz. İstanbul’da varılan takas mutabakatının süratli bir şekilde tamamlanması müzakerelerin somut sonuçlar verebileceğinin ispatıdır. Biz İstanbul’da yakalanan ivmenin sürmesini istiyoruz. Farklı görüşleri ve imkanları olan aktörlerin devreye girmesiyle taraflar arasındaki uzlaşma zemininin güçleneceğine inanıyoruz. Bu anlayışla Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatıyla bir mekik diplomasi içerisindeyiz. Önce Moskova’da Rus tarafının görüşlerini dinledim, kendi değerlendirmelerimizi ve fikirlerimizi paylaştım. Rusya 2 Haziran günü görüşmelere devam etmeye hazır olduklarını açıkladı. Bugün de Kiev’de Ukraynalı dostlarımızla kapsamlı bir görüş alışverişi yapmaktayız” ifadelerini kullandı.
Bakan Fidan, Ukraynalı mevkidaşı ile son durumu ele aldıklarına işaret ederek, “Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne, bağımsızlığına ve egemenliğine desteğimiz tamdır. Biz müzakerelerin nerede gerçekleştirildiğinden ziyade savaşın yol açtığı yıkımın ve insani trajedinin sonlandırılmasına odaklanıyoruz. Tarafların İstanbul’da aldığı ilke kararı temelinde bir sonraki turun yapılmasının mümkün olduğu görüşündeyiz. Dolayısıyla müteakip görüşmelere ev sahipliğine hazır olduğumuzu ifade etmek istiyorum” değerlendirmesinde bulundu.
“Türkiye Kırım Tatarlarını destekleyecektir”
Bakan Fidan, Sibiha ile Türkiye ile Ukrayna arasında ikili gündemi de değerlendirdiklerini söyleyerek, “Stratejik ortağımız olan Ukrayna ile ilişkilerimiz pek çok alanda daha da derinleştirilebilir. Ukrayna ile 2022 yılında imzaladığımızı serbest ticaret anlaşmasının yürürlüğe girmesi ticari ve ekonomik ilişkilerimizi derinleştirecek. Önümüzdeki dönem Ukrayna’nın yeniden imarı sürecine katkı sunmak istiyoruz. Benzer şekilde savunma sanayi alanındaki iş birliğimizi devam ettirmeyi ve enerji güvenliği alanında ortak çalışmalar yürütmeyi arzu ediyoruz. Ukrayna ile aramızda tarihi bir köprü oluşturan Kırım Tatarları soydaşlarımızın durumu ile ilgili gelişmeleri de takip ediyoruz. Türkiye, Kırım Tatarlarını her daim destekleyecektir” dedi.
Bakan Fidan, Ukrayna ve Rusya arasındaki savaşın bir an önce adil ve kalıcı biçimde sona erdirilmesini istediklerini belirterek, “Diliyorum ki Kiev’de gerçekleştirdiğim bu ziyaret her iki konuda da başarıya ulaşmamızı sağlar” diye konuştu.
“Dört lider İstanbul’da bir araya gelebilir”
Bakan Fidan, Türkiye’nin çatışmaların çözümü noktasında yoğun bir tecrübesi olduğunu vurgulayarak, “Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın durması yönünde yapılan katıklara biz ilave ne yapabiliriz, onun için çalışıyoruz. İstanbul’da yeniden başlayan görüşmeler gerçekten fevkalade önemli. Bizim inancımız şu; müzakere masasında kalınıldığı sürece muhakkak bir ilerleme görülebilir. Yeni yapılacak görüşmede umarım artık teknik çalışmaların büyük oranda tamamlanmış olacağını da görmek mümkün olacak. Bundan sonraki aşamada belki bir liderler toplantısının gerçekleşmesi özellikle uzun süreli bir ateşkesin hayata geçmesi için çok iyi olur diye değerlendiriyorum açıkçası. Sayın Erdoğan’ın ev sahipliğinde, Sayın Trump’ın, Sayın Putin ve Sayın Zelenskiy’nin 4 liderin bir araya gelmesiyle İstanbul’da birincisi, ikincisi yapılan görüşmelerin aslında taçlanması mümkün olabilir, diye değerlendiriyoruz. Ukrayna’da devam eden savaşın Avrupa’nın güvenlik mimarisiyle ilgili birtakım sorunları gündeme getirdiği ortada. Biz Türkiye olarak savaşta yok olan Ukrayna şehirleri, ölen insanlar Ukrayna askerleri. Bir an önce bu savaşın ortaya çıkardığı yıkıcı tesiri durdurmamız gerekiyor. Türkiye iki tarafla olan iyi ilişkisini kullanarak barış perspektifini ilerletme, hayata geçirme noktasında elinden geleni yapıyor. Elimizdeki bu ilişki yeteneğini savaşa sonlandırma yönünde ilerletmeye çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Bakan Fidan, Gazze ile ilgili soru üzerine, “Gazze ile ilgili olarak ortada gelip giden bazı kağıtlar var. Hamas’a gönderilen kağıtla alakalı görüşmelerimiz oldu. Bizim her zaman için orada da burada olduğu gibi bir an önce ateşkesin olması, barışın olması, işgalin son bulması, insani yardımların bir an önce başlaması konusunda uluslararası toplumun çağrısını destekliyoruz. Tarafların bu kağıdı değerlendirme sürecinde olduğunu söylemekle yetinmek istiyorum” dedi.
“Top Rusya’da”
Bakan Sibiha ise Rusya’nın 2 Haziran’da İstanbul’da görüşme önerisine ilişkin soru üzerine, “Şartsız koşulsuz ateşkes için ne gerekli? Ukrayna ABD’nin ateşkes teklifine hemen karşılık verdi. Şu anda top Rusya’da. Rusya bu kararı vermelidir. Koşulsuz ateşkes imkanı bize geniş çaplı müzakereler için imkan oluşturacaktır, kapsamlı bir barış için. Rusya’ya baskı devam etmeli. Onlardan net bir ‘evet’ duymalıyız. Biz bu görüşmelerin devam etmesini isteriz. Bu savaşın bu sene bitmesini istiyoruz. Ateşkese erişilmesinde 30 gün, 40 gün, kaç gün olursa Ukrayna sürekli bunu konuşmak istiyor, direkt olarak Rusya ile de. Bunu Rusya’ya da ifade ettik. Bu görüşmeler esnasında Türk dostlarımız da bulunuyordu. Ukrayna kendi görüşlerini iletmiştir gelecekteki barış müzakerelerinin nasıl olacağına ilişkin. Amerikan tarafına da söz verilmişti bir sonraki görüşme planlandığında biraz artık somut olmalı; bu nedenle öncesinde dokümanı elde etmek önemlidir. Gidecek heyetin yetkilere sahip olması için bu gerekli. İstanbul’daki erişilen görüşmelerde sonuç esir değişimi, ateşkes parametrelerine ilişkin görüş alışverişi, liderler görüşmesi için heyetlerin hazırlık yapmasıydı. Yer, zaman, şartlar konusunda Zelenskiy ve Putin arasındaki görüşmeden bahsediyoruz, daha geniş bir çerçevede Trump’ın katılımıyla olmasından biz de mutlu oluruz” değerlendirmesinde bulundu.
Anma Duvarı’na çiçek bıraktı
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ukrayna ziyareti kapsamında Kiev’de Anma Duvarı’na çiçek bıraktı. Bakan Fidan’ı anma töreninin yapılacağı alanda Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sibiha karşıladı.
