ABD Merkez Bankası (FED) yönetimi 2020 pandemisinin ardından faiz oranları, ekonomi veya enflasyon üzerindeki düşünceleri konusunda Wall Street yatırımcılarını şaşırtmamak için özellikle dikkatli davrandı. Üstelik bu aşırı dikkat bazı çevrelerin FED yönetiminin “fazla konuştuğu” yönündeki eleştirileri de beraberinde getirdi.
Yine de FED, 7 trilyon dolarlık devasa bilançosu ve piyasaları dengede tutmak için gereken likidite miktarı konusunda fazla ketum davranmakla da eleştirilebilir.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
MarketWatch’un haberinde Wellington Management Company Kıdemli Genel Müdürü Brij Khurana bu yılın başlarında FED’in parasal sıkılaştırmayı 2024’ün sonuna kadar bitireceği yönünde fikir birliği olduğunu hatırlattı. Borsa uzmanı FED’in bilançosunu küçültme sürecine atıfta bulundu.
Ancak, FED’in birincil satıcılar arasında yaptığı anketlere göre, parasal sıkılaştırmayı (QT) sona erdirmek için olası zaman çizelgesine ilişkin görüşler son aylarda geri çekildi. Ardından, birkaç hafta önce, merkez bankasının bilançosunun baş mimarı olarak bilinen Dallas FED Başkanı Lorie Logan, bir konuşmasında “likiditenin fazlasıyla yeterli göründüğünü” söyledi.
Ancak Logan’ın açıklamaları Khurana’yı oldukça şaşırttı. Zira özel bankacılık sistemindeki likidite rezervleri azalmış durumda ve FED’in yakından takip edilen likidite göstergesi olan gecelik ters repo tesisinin kullanımının ay sonlarına doğru artış gösteriyor. Aynı şekilde, gösterge tahvil faizleri de yükseldi. Bu da finansal piyasaların işleyişinde potansiyel baskıların oluştuğunun başka bir işareti.
Khurana, “FED’in bu tablonun iyi olduğunu düşünmesi bana kalırsa oldukça. Şu anda bu durumdan mutlu gibi gözüküyorlar” açıklamasında bulundu.
FED bilançosunu nasıl küçültecek?
Borsaningundemi.com’un derlediği bilgilere göre, FED yönetimi 2008 Küresel Finans Krizi’nin ardından ve Kovid-19 pandemisi sırasında varlık alımlarını büyük ölçüde genişletmişti. Sonuç olaraksa bilançosunu iki yıl öncesine kadar 9 trilyon dolara kadar yükseltmişti.
MW haberine göre, Barclays’in Faiz Stratejisti Joseph Abate eylül ayında yaptığı açıklamada FED’in QT’yi kasım ayı toplantısı itibariyle sonlandıracağını açıklaması ve aralık ayında da bu politikaya artık bir son vermesi gerektiğini söylemişti. BofA Global faiz stratejistleri de FED’in dört yıl içindeki ilk faiz indirimi geldiğinde QT’yi sona erdireceğini düşünüyordu.
Ancak eylül ayındaki ekstra faiz indirimi geldi ve geçti. FED yönetimi ise hâlâ her ay bilançosundan belli miktarda Hazine tahvili veya mortgage destekli tahvil çıkmasına izin veriyor.
Varlık alımlarındaki amaç risk iştahını desteklemek ve sermaye piyasalarındaki uzun vadeli gidişatı kontrol altında tutarak ABD’deki ekonomik gerilemelerin boyutunu azaltmaktı.
İşin daha zor kısmı ise kriz geçtikten sonra daha normalleşmiş bir bilançoya geri dönmek oldu. Ekonomideki düzeni korumak isteyen FED yönetimi iki yıl boyunca bilançosunu kontrollü bir şekilde gözden geçirmeye başladı.
FED yönetimi her ay 95 milyar dolarlık tahvil ve mortgage destekli varlığın bilançosundan eksilmesine izin verdi. Haziran ayında ise parasal sıkılaştırma politikaları yavaşlatıldı. Hazine tahvillerinden 60 milyar dolar yerine her ay 25 milyar dolarlık kısmının eksilmesine izin verildi. 35 milyar dolarlık mortgage destekli varlıklardaki küçülmeye ise dokunulmadı.
Dallas Fed Başkanı Logan, Ekim ayındaki konuşmasında 2020’nin başlarında 1,7 trilyon dolar olan rezerv bakiyelerini 3,2 trilyon dolar olarak belirledi. Khurana, Wall Street tahminlerinin 3 trilyon dolara yakın minimum ihtiyaç duyulan bankacılık rezervi miktarına sahip olduğunu söyledi.
FED’in QT’yi durdurmak için ‘sihirli’ rakamın ne olduğu ve merkez bankasının bu süreçte piyasalardan çok fazla likidite çekme riski olup olmadığı belli değil. Mayıs ayında FED, fazla rezervlerin toplam seviyesini “belirsiz” olarak nitelendirdi, ancak bu “bilinmeyene” dikkatle yaklaşacağını söyledi.
Wrightson ICAP’ın baş ekonomisti Lou Crandall, FED’in QT’yi bitirmeye yakın dahi olmadığını belirtiyor. Crandall FED’in daha küçük bir bilançoya ulaşmak isterken bir yandan da piyasa kargaşasından kaçınmayı umduğunu söyledi. Baş ekonomiste göre FED “kademeli bir biçimde rıhtıma yanaşmayı” hedefliyor.
