Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ankara’da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüştü. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Zelenskiy ile Beştepe’deki ikili görüşmesinin ardından çalışma yemeğinde bir araya geldi.
İki lider, 3 saat süren görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısında konuştu.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
İlk sözü alan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:
“Değerli dostum sayın Zelenskiy kıymetli refikaları ve heyetine bir kez daha hoş geldiniz diyorum. Birkaç gün sonra 4. yılına girecek olan savaşta hayatını kaybedenler için Ukrayna halkına taziyelerimi iletiyorum.
Savaşın ilk gününden bu yana taraflar arasında müzakere edilmiş barışın tesisi için yoğun çaba sarf ettik. Mart 2022’de İstanbul’da iki ülke arasında doğrudan müzakerelere ev sahipliği yaptık. Karadeniz Tahıl Girişimi’ni hayata geçirdik. Rusya ve Ukrayna ile her seviyede doğrudan girişimlerde bulunduk.
“Trump ile politikamız örtüşüyor”
Her iki taraf için de güvenilir arabulucu olmaya samimi olarak gayret gösterdik, somut neticeler aldık. Sayın Trump’ın savaşın müzakereler yoluyla başlattığı girişim mevcut. Bu yaklaşım Türkiye’nin politikalarıyla örtüşüyor. İstanbul müzakereleri taraflar arasında mutabakat en fazla yaklaşan noktalar açısından referans teşkil ediyor.
Rusya ile ABD arasındaki görüşmeler için ülkemiz ideal bir ev sahibi olacaktır. Türkiye’nin Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, egemenliği ve bağımsızlığına olan kuvvetli desteğini ifade ettim. Müzakere sürecinin kalıcı barış için her türlü desteği vereceğimizin altını çizdim.
Bu savaş artık sona ermelidir. Karadeniz’de ticari seyrüsefer emniyetini hedefleyen düzenlemenin hayata geçirilmesi için ülkemizin çalışmayı sürdüreceğini belirttim. Böyle bir düzenlemenin müzakerelere giden süreçte güven artırıcı tedbir işlevi göreceğine inanıyoruz.
Sayın Zelenskiy ile ticari ilişkilerimizin daha da güçlendirilmesi için önümüzdeki dönemde atabileceğimiz adımları masaya yatırdık. Savaşın getirdiği tüm zorluklara rağmen ikili ticaretimizde 10 milyar dolar hedefine emin adımlarla yürümek istiyoruz.
Şirketlerimizin savaşın yol açtığı tahribatın giderilmesi, yeniden imar konusunda Ukrayna’ya destek vermeye istekli olduğunu ifade ettim.
Önümüzdeki dönemde ilişkilerimizin stratejik ortaklığımıza yaraşır düzeyde daha da üst seviyelere çıkacağına tüm samimiyetimle inanıyorum. Ukrayna’nın toprak bütünlüğü için mücadele veren Kırım Tatarı soydaşlarımızın hakları konusunda değerli dostum Zelenski’nin attığı cesur adımlara teşekkür ediyorum.”
“Türkiye’nin duruşu ilkeli”
Erdoğan’ın ardından sözü alan Zelenskiy’in konuşmasından öne çıkanlar şöyle:
“İlişkilerimiz her zamanki gibi yüksek seviyede, bunun için sayın Cumhurbaşkanı ve Türk halkına teşekkür ediyorum. Destek aldığımız için müteşekkiriz. Türkiye, Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliği konularında her zaman ilkelidir.
Rusya’nın Ukrayna’ya karşı açtığı savaşın sonlanmasına yol açan küresel süreçleri ele aldık.
“Müzakere masasında Türkiye de olmalı”
Bu müzakereler acil olursa Ukrayna, ABD, Avrupa bu masada var olursa tüm bu ülkelerin katılımıyla gelişecektir. Tabii ki Türkiye de bu ülkelerin arasındadır.
Sayın Erdoğan’la ikili ilişkilerimizi görüştük. Yeni ikili anlaşmalarımız var. Çok hassas alanları kapsıyor.
Bizim yetim çocuklarımızın ebeveynlerini Rusya aldı. Bu çocuklar Türkiye’nin himayesinde bulunuyor.
Sayın Cumhurbaşkanı hem size hem de Emine hanımefendiye bu çocuklar için şükranlarımı sunmak istiyorum.
İki ülke arasındaki ilişkiler devam ediyor. Sürekli çalışıyor. Hem Türkiye hem de diğer ortaklarımızla Ortadoğu’da ve Afrika’da milyonlarca insana karşı kullanılan açlık silahının olmaması için birlikte çalışıyoruz.
Suriye halkını desteklememiz lazım. Aynı zamanda iki ülke arasında ekonomi ve diğer alanlarda etkileşimi tartıştık. Eğitim projelerinde de ciddi bir ivme var. Hanımefendinin de bu konularda ilgilenmesinden son derece memnunum.
Bugün Rusya’da tutulan esirlerimizi görüştük. Türkiye gerek asker gerek sivil; insanlarımızın serbest bırakılması için kolaylıklar sağladı. Ukrayna Büyükelçiliğimizin resmi açılışını gerçekleştirdik. Bu açılışın iyi bir işaret olmasını umuyorum. Tüm Ukraynalı esirler evlerine dönsün. Teşekkür ederim Türkiye’ye.”
“Barışın kaybedeni olmaz”
İkili açıklamaların ardından sözü yeniden alan Erdoğan, şunları söyledi:
“Öncelikle Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, egemenliği bizler için çok çok önemli. Toprak bütünlüğüne, egemenliğini Türkiye’nin saygısını her yerde anlattık.
Bütün uluslararası toplantılarda bu konuyu işledik, işlemeye devam ediyoruz. Bundan sonraki süreçte de özellikle Ukrayna’nın toprak bütünlüğü olmazsa olmazımızdır.
Egemenliği de aynı şekilde. Temennimiz odur ki, barışın kaybedeni olmaz, dolayısıyla barışın bir an önce sağlanmasını temin etmektir.
Değerli dostum barıştan yana olduğunu açık ve net olarak bizlere ifade ediyor.
Gerek Dışişleri Bakanımın muhatabıyla yaptığı görüşmelerde gerek şahsımın sayın Putin’le yaptığı görüşmelerde barışla ilgili yolculuğu temin ederiz, bunun için adımları da atarız.
Adil bir barışın mümkün olması için şüphesiz ki güçlü olduğunu bildiğimiz ülkelerin barıştan yana tavrını ortaya koyması lazım.Şu anda tüm dünya Rusya-Ukrayna arasındaki savaşta artık barışı bekliyor, bir an önce barış temin edilsin; çünkü bunca esir var, bunun yanında bunca insan, yüzbinlerce insan burada öldü, öldürüldü.
Artık bu ölümlere de son verilsin, deniyor. Bizler en yakın komşuları olarak Türkiye, biz bir an önce barışın teminiyle alakalı gerek şahsım gerek Dışişleri Bakanım, bizler muhataplarımızla bir an önce barışın temini için adım atalım istiyoruz.
Tahıl koridorun kurulmasını isteyişimizin sebebi bu olmuştur. Tahıl koridorunda da iyi bir netice aldık. Maalesef devamını sağlayamadık. 30 bin tahıl malum gönderildi. Biz aracı olduk. Bundan sonraki süreçte de devamını istiyoruz.
Ben sayın Zelenskiy’e teşekkür etmek istiyorum. Suriye’ye tahıl gönderme noktasında bize gönderdikleri tahılı malum değirmenlerimizde una çevirmek suretiyle Suriye’ye ulaştırıyoruz. Bu da Suriye yönetimini ciddi manada mutlu etti.
Ben de Suriye halkı adına kendilerine teşekkür ediyorum. Zor zamanda Suriye’nin böyle bir imkanı aracılığımızla, özellikle Ukrayna’dan elde etmiş olması insani ve vicdani görevdir. Çok teşekkür ediyorum, sağolsunlar, varolsunlar.”
“ABD-Rusya görüşmesi sürpriz oldu”
Zelenskiy ise tekrar sözü alarak şunları ifade etti:
“Biz herkesten çok bu savaşın bitmesini istiyoruz. Acil şartlarda bunun gerçekleşmesini istiyoruz. Ukrayna olmadan ‘Ukrayna’da nasıl savaşı bitirilebiliriz’ tartışılamaz.
Suudi Arabistan’da ABD-Rusya görüşmesi bizim için sürpriz oldu. Biz medyadan öğrendik bunu. Kimlerin gideceğini bilmiyorum. Açıkçası pek ilgilenmiyorum.
Biz tamamen açığız ve dürüstüz. Suudi Arabistan’a gitmeyeceğim. Yanlış bir imaj vermek istemiyorum. Suudi Arabistan’la görüştük. Şimdi ziyaret tarihi 10 Mart olarak belirlendi. Amerika’ya gelince de onları Kiev’e bekliyoruz.
Bu sözler için çok teşekkür ederim sayın Cumhurbaşkanı. Silahla cephede bu savaşta hiçbir taraf kazanamaz. Rusya bunu istiyordu ama yapamadı. Ukrayna’ya inanmadılar ama bunu ispatladı. Ukrayna bağımsızlığını korudu. Tabii hiç kolay değildi. Çok yüksek bedel ödedi, insanlarımızın hayatları pahasına.
Diplomasiye geçiş olmalı ama bu geçiş adil barışa yol açmalı. Biz güzel sözlerden bahsederken şuna dikkat etmenizi istiyorum; bugün bu müzakereleri yapan hiçbir oyuncu, barışın şartları nedir diye konuşan hiç kimse esirlerin değişimini görüşmüyor. Durum bunu haykırıyor. İki ülke arasında ne olursa olsun, sıradan insanların evlerine dönmesi gerekiyor. İnsanlar ölmemeli gibi gereksiz söyler niye söyleyelim ki, binlerce insanı evlerine dönmesi lazım. Putin bu savaşı bitirmek istiyorsa esir değişimi yapılmalı.
Ukrayna’ya güvenlik garantilerini kimden almalı? Bu garantiler önemli bu korkunç savaşın tamamlanması için. Rus ordusundan korktuğumuz için değil. Ciddi sayıda her taraftan kayıp var. Her insanın hayatı paha biçilemez. Bizim için önemli olan güvenlik garantileri. Avrupa ülkeleri, ABD bu umudun Ukrayna’ya verebilirdi. Ukrayna, NATO üyesi olacağı umudunu verebilirdi. Ama maalesef ABD’den bu desteği duyamıyoruz.
Bence Rusya’nın büyük isteği bu sonuçla aynı anlama geliyor. Güçlü Ukrayna’nın ordusu ve ABD-Avrupa gibi orduların Ukrayna’da konuşlandırılması. Bugün sayın Erdoğan’la bunu konuştuk. Henüz bu güvenlik garantilerinin konuşmak erken. Diplomasi hızlandı. O yüzden güvenlik garantilerini anlamamız lazım.
Şüphesiz Ukrayna ne kadar zor olsa da hiçbir zaman hukuki açıdan Rusya tarafından işgal edilen topraklarını Rusya’nın bir parçası olarak tanımayacak. Dombast her zaman bizim parçamız olacaktır.”
Zelenskiy Anıtkabir’i ziyaret etti
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesinden önce eşi ve beraberindeki heyetle Anıtkabir’i ziyaret etti.
