Emtia piyasasında geçen hafta, ABD Başkanı Donald Trump’ın tarifeler konusunda atacağı yeni adımlara ilişkin belirsizlikler ve dünya genelindeki jeopolitik gelişmeler nedeniyle karışık bir seyir izlendi.
ABD’nin yeni gümrük vergileri açıklaması ve özellikle Çin ile bağlantılı gemilere ek liman ücretleri getirme planları, küresel tedarik zincirleri ve navlun piyasasında belirsizliğe yol açıyor. Analistler, bu durumun tarım ve enerji dahil birçok sektörde navlun maliyetlerini artırabileceğini belirtti.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
ABD Merkez Bankası (Fed), çarşamba günü politika faizini beklentiler doğrultusunda yüzde 4,25-4,50 aralığında sabit bıraktı. Fed Başkanı Jerome Powell, tarifelerin enflasyonla mücadelede ilerlemeyi yavaşlatabileceğini ifade ederken, Trump’ın sosyal medya hesabından yaptığı faiz indirimi çağrısı, gelecek dönemde Trump ile Fed yönetimi arasında uyuşmazlık yaşanabileceğine yönelik kaygıları artırdı.
Öte yandan Trump, tarifelerde “esnek” davranabileceklerini belirterek Çin’e uygulayacakları gümrük vergileri konusunda görüşmelere açık olduklarını dile getirdi. Geçen hafta ayrıca Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), “Belirsizlikte Yönlendirme” başlıklı ara dönem Ekonomik Görünüm Raporu’nu yayımladı.
OECD, bu yıla ilişkin küresel ekonomik büyüme tahminini yüzde 0,1 aşağı yönlü revize ederek yüzde 3,1’e düşürürken, 2026 yılında küresel ekonomik büyümenin yüzde 3 olacağını tahmin etti. Raporda, ABD ekonomisinde bu yıl yüzde 2,2 düzeyinde gerçekleşmesi beklenen büyümenin 2026’da yüzde 1,6 seviyesine gerileyeceği öngörüldü.
Altın 3 bin 500 dolara ulaşabilir
Geçen hafta jeopolitik gelişmeler de yatırımcıların odağında yer aldı. ABD ile Rusya arasında Rusya-Ukrayna Savaşı’nın sonlandırılmasına yönelik gerçekleştirilen temaslar sınırlı da olsa iyimserlik yaratırken, İsrail’in Orta Doğu’daki saldırganlığını artırmaya devam etmesi güvenli liman talebini yükseltti.
İsrail, Gazze Şeridi’ndeki Hamas hedeflerine yoğun hava saldırıları düzenledi. Bu operasyonlar, iki aydır devam eden ateşkesin sona ermesiyle başladı. Aynı zamanda ABD ordusu da Kızıldeniz’deki nakliye yollarına yönelik tehditleri gerekçe göstererek Yemen’deki Husilere hava saldırıları düzenledi.
Trump ayrıca Yemen’deki Husilere yönelik saldırıların, Kızıldeniz’deki gemilere yapılan tehditler sona erene kadar süreceğini açıkladı.
Altının ons fiyatı, ABD Başkanı Trump’ın agresif tarife politikalarına ilişkin endişeler ve artan jeopolitik risklerin etkisiyle geçen hafta 3 bin 57 dolara ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Bu seviyelerde tutunamayan altının ons fiyatı haftayı 3 bin 24 dolardan tamamladı.
Citi Research, güçlü fiziki talep ve artan ETF yatırımlarını gerekçe göstererek gelecek üç ay için altın fiyat hedefini 3 bin dolardan 3 bin 200 dolara yükseltti. Banka, “boğa senaryosu”nda ise ABD ekonomisinde olası bir sert iniş ya da stagflasyon endişelerinin güvenli liman talebini artırabileceğini belirterek, yıl sonuna kadar altının 3 bin 500 dolara ulaşabileceği öngörüsünde bulundu.
Bu gelişmelerin etkisiyle ons bazında fiyatlar, geçen hafta altında yüzde 1,3 ve platinde yüzde 3,4 artarken, gümüşte yüzde 2,2, paladyumda yüzde 0,6 azaldı.
ABD’de bakır tüccarları alımlarını artırdı
Baz metallerde geçen hafta bakır hariç negatif bir seyir izlendi. Bakır fiyatları, ABD’nin uygulamayı planladığı tarifelerin etkisiyle bozulan piyasa dinamikleri ve hafta başında Çin’den gelen olumlu ekonomik verilerle yükseldi. Trump’ın ABD Ticaret Bakanlığına bakır ithalatını soruşturma talimatı vermesi, yeni gümrük vergileri beklentisini artırdı ve bu gelişme tüccarların hızlı alımlarıyla birlikte ABD’de bakır fiyatları üzerinde etkili oldu.
Analistler, küresel bakır piyasasında ABD’ye yönelen büyük sevkiyatlar ve azalan hurda ihracatı nedeniyle arz sıkışmasının derinleştiğinin altını çizerken, Çin başta olmak üzere diğer büyük tüketicilerin bu rekabetçi ortamda fiyatları daha da yukarı taşıyabileceğini kaydetti.
Baz metallerde tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 4,7 artarken, çinkoda yüzde 1, nikelde yüzde 1,6, kurşunda yüzde 2,4 ve alüminyumda yüzde 2,5 azaldı.
Jeopolitik risklerin artmasıyla petrol fiyatları yükselişe geçti
Petrol fiyatları, İsrail ve Gazze arasında ateşkesin sona ermesi, Kızıldeniz’deki güvenlik riskleri, Çin’in artan enerji talebi ve ABD’nin para politikalarına ilişkin belirsizlikler gibi faktörlerle yükselişini sürdürürken, ABD’de ham petrol stoklarının artması ve Ukrayna ve Rusya arasında sağlanan ateşkes fiyatlardaki yükselişi törpüledi.
Dünyanın en büyük petrol ithalatçısı Çin’de daha fazla teşvik önlemi beklentisi, petrol fiyatlarına destek sağlayan diğer unsur oldu.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve müttefiklerinden oluşan OPEC+ grubu geçen hafta perşembe günü yaptığı açıklamada, yedi üye ülkenin son dönemdeki üretim artışlarını dengelemek amacıyla üretimi azaltacağını duyurdu. OPEC+ grubunun üretim kesintileri, ilerleyen aylarda arzın azalabileceğine yönelik beklentileri güçlendirerek fiyatları destekledi.
Doğal gaz fiyatları ise geçen hafta üretim fazlası, ılıman hava koşulları ve düşük ısıtma talebi beklentileri nedeniyle düşüş gösterdi.
Bu gelişmelerle geçen hafta Brent petrolün varil fiyatı yüzde 2,1 artarken, New York Ticaret Borsasında işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı ise yüzde 3,4 değer kaybetti.
USDA’dan 10 milyar dolarlık destek paketi
Geçen hafta tarım emtia fiyatları, artan jeopolitik gerilimler, yeni gümrük vergileri ve olumsuz hava koşullarının etkisiyle dalgalı bir seyir izledi. Çin, 20 Mart itibarıyla Kanada’dan ithal edilen bazı tarım ürünlerine, özellikle kanolaya, ek gümrük vergileri uygulamaya başladı.
Analistler, kanolaya uygulanan gümrük vergilerinin alternatif bitkisel yağ piyasalarında talep beklentisi yaratabileceğini ifade etti.
ABD’de ise geçen hafta Tarım Bakanlığı (USDA), düşük emtia fiyatlarından olumsuz etkilenen çiftçilere yönelik ekonomik yardım başvurularını kabul etmeye başlayacağını duyurdu. Aralık ayında Kongre tarafından onaylanan geçici bütçe kapsamında sağlanan 10 milyar dolarlık destek paketi, özellikle buğday, mısır ve soya fasulyesi üreticileri üzerindeki fiyat baskısını hafifletmeyi hedefliyor.
ABD’nin buğday kuşağında yaşanan kuraklık ve toz fırtınaları ise ekili alanlarda verim riskini artırıyor. Mısır tarafında ise üreticiler, artan etanol talebi ve daha yüksek kar marjı beklentisiyle bu ürüne yönelirken, S&P Global tahminlerine göre, ABD’de mısır ekim alanlarında artış bekleniyor.
Bu gelişmelerle, geçen hafta Chicago Ticaret Borsasında kile başına fiyatlar soya fasulyesinde yüzde 0,8 ve pirinçte yüzde 1,7 azalırken, buğdayda yüzde 0,2 ve mısırda yüzde 1 arttı.
Öte yandan, ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’de libre bazında fiyatlar, şekerde yüzde 0,3, pamukta yüzde 0,4 azalırken, kahvede yüzde 3,4 arttı. Kakaonun ton başına fiyatı da haftayı yüzde 0,4 azalışla tamamladı.
