Türkiye’nin ev sahipliğinde Ukrayna ile Rusya arasında İstanbul’da düzenlenen barış müzakerelerinde Türkiye’nin diplomatik rolü dünya basınında geniş yer aldı.
İngiliz yayın kuruluşu BBC’nin İstanbul’daki müzakerelere ilişkin haberinde, Ukrayna ile Rusya’nın, Türkiye ve ABD’nin teşvikiyle İstanbul’da bir araya geldiği belirtildi.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Al Jazeera kanalının görüşmeler hakkındaki haberinde, uzmanların “Türkiye’nin süreçteki merkezi rolünün bir zafer olduğu” yorumuna yer verildi.
Türkiye’nin son 15 yıl içinde önemli diplomatik oyuncu konumuna geldiği vurgulanan haberde, “(Türkiye) Rusya-Ukrayna savaşında taraflar arasında son derece hassas denge unsuru olmuştur.” ifadesi kullanıldı.
Haberde, İngiltere Kraliyet Silahlı Kuvvetler Enstitüsünden (RUSI) Ziya Meral’in, “Ankara’nın hem ABD ve Rusya hem de Ukrayna ile ilişki kurabilecek konumda olması gerçekten de diplomatik başarıdır.” ifadesine yer verildi.
İsviçre merkezli basın kuruluşu Nau, müzakerelere ilişkin haberinde, “Putin gelmese de İstanbul müzakerelerinin gerçek kazananı Erdoğan” başlığını kullandı.
Uzmanların Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki diplomatik krizin asıl galibinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olduğunu düşündüğü belirtilen haberde, “Erdoğan net bir mesaj gönderiyor: Türkiye, barış görüşmelerine ev sahipliği yapmaya hazır. Hem Putin’i hem de Zelenskiy’i kabul etme teklifi, Ankara’nın mevcut krizdeki merkezi rolünün altını çiziyor.” ifadeleri kullanıldı.
Haberde ayrıca, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2022’de Ukrayna’nın ihracatını artırmasını sağlayan Birleşmiş Milletler (BM) destekli bir tahıl anlaşmasına da aracılık etmesi yer aldı.
Yunanistan’ın “Liberal” gazetesi de İstanbul müzakerelerini, “Erdoğan bölgesel bir oyuncu haline geliyor ve Atina yeni bir senaryoyla karşı karşıya” başlığıyla haberleştirdi.
Donald Trump’ın tekrar ABD Başkanı olmasıyla Türkiye’nin, ABD-Türkiye ilişkilerini geliştirmek ve “barış yapıcı” rolünü üstlenmek için fırsat yakaladığı aktarılan haberde, “Ukrayna-Rusya görüşmeleri, İstanbul’u küresel diplomasinin merkezine taşıdı.” ifadesi yer aldı.
Haberde ayrıca, Avrupa ile İran arasındaki nükleer görüşmelerinin de Türkiye ev sahipliğinde İstanbul’da ve NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı’nın da Antalya’da yapıldığına dikkat çekildi.
Yunanistan’da yayımlanan Ta Nea gazetesinin “Türkiye merkezde, Yunanistan hiçbir yerde” başlıklı köşe yazısında, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’in geçen haftaki İtalya ziyareti eleştirilerek, Miçotakis’ten önce İtalya’ya giden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın savunma sanayisi başta olmak üzere birçok konuda avantaj sağladığı kaydedildi.
Yazıda, “Başbakan (Miçotakis), Türkiye ve İtalya’nın yeni stratejik ilişkisi karşısında çaresiz izleyici gibi geri dönerken, Erdoğan’ın artık ilgilenecek çok daha ciddi konuları vardı ve herkesin gözü onun üzerindeydi. Putin ve Zelenskiy’nin İstanbul’da buluşmasına yönelik haber bomba gibi düşmüştü ve ABD Başkanı Donal Trump’ın da katılabileceği haberleri Erdoğan’ı stratosfere kadar yükseltmişti. Bir gecede Türkiye dünyanın merkezi haline gelmişti.” ifadeleri kullanıldı.
Toplantıda Putin veya Trump’ın olup olmamasına veya sonucun ne olduğuna bakılmaksızın Türkiye’nin öneminde bir değişiklik olmadığına işaret edilen yazıda, “Her şeyin referans noktasının rolü belli ve sonuçtan bağımsızdır. Bu, benzeri görülmemiş bir başarıdır. Büyük güçlerin arasında bu çapta bir başarı ne Osmanlı İmparatorluğu zamanında vardı ne de bunu (Mustafa) Kemal (Atatürk) hayal edebilirdi.” ifadesine yer verildi.
Azerbaycan merkezli medya kuruluşu Caliber, barış görüşmelerini “Türkiye’nin küresel arabulucu olarak genişleyen rolü” başlığıyla gördü.
Haberde, “Türkiye’nin uluslararası arabulucu olarak artan etkisi, Rusya, Ukrayna ve ABD’den delegasyonların devam eden Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmeyi amaçlayan potansiyel olarak muazzam barış görüşmeleri için İstanbul’da bir araya gelmesiyle bir kez daha ön plana çıktı.” ifadesi yer aldı.
Türkiye’nin konuya ilişkin tarafsızlığı ve “savaş sırasında hem Ukrayna’yı hem de Rusya’yı ziyaret eden tek NATO lideri olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kişisel diplomasisine” değinilen haberde, bu etkenlerin ülkenin güvenilir bir arabulucu olarak statüsünü güçlendirdiği vurgulandı.
Azerbaycan merkezli gazete Azernews ise görüşmeleri, “Türkiye, Erdoğan’ın iddialı diplomasisi altında küresel arabulucu olarak ortaya çıkıyor” başlıklı haberinde değerlendirdi.
Haberde, “‘Kazan-kazan’ ilkesine dayalı aktif dış politikasıyla tanınan Cumhurbaşkanı Erdoğan, birçok uluslararası krizin çözümünde kilit rol oynamıştır. Kendisinin liderliğinde Türkiye bir barış diplomasisi merkezi olarak ortaya çıkmıştır.” ifadeleri kullanıldı.
Alman Welt gazetesinde yer alan haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, savaş başladığından beri kendisini bir arabulucu, ülkesini de vazgeçilmez bir güç olarak konumlandırdığı belirtildi.
“Çatışmanın iki tarafının da İstanbul’da masaya oturması, sonuç beklentileri düşük olsa da Türkiye açısından sembolik bir başarıdır.” ifadesi kullanılan haberde, Erdoğan’ın çizgisinin Ukrayna yanlısı ancak Rusya karşıtı olmadığı şeklinde tanımlanabileceği yorumu yapıldı.
Ankara’nın Ukrayna’nın toprak bütünlüğünden yana olduğu ve Kiev’e silah tedarik ettiğine ancak Moskova’ya karşı uygulanan yaptırımlara katılmadığına işaret edilen haberde, “Türkiye, ABD’nin belirsiz çizgisi karşısında Avrupa’nın güvenlik mimarisini yeniden düzenlerken söz sahibi olmak istiyor. Erdoğan, Rusya-Ukrayna görüşmelerine imkan sağlayabilecek az sayıdaki devletten biri olmasının avantajını bilerek kullanıyor. İstanbul’u yeni Cenevre yapmak istiyor, Kiev ve Moskova arasında bir barış anlaşmasıyla taçlandırılmış olarak.” ifadeleri yer aldı.
Berliner Morgenpost gazetesinde “Ukrayna barış toplantısı üzerine poker: Şimdiye kadar sadece bir kazanan var” başlığıyla yer alan haberde ise Ukrayna savaşında arabuluculuk rolü için Suudi Arabistan, Brezilya, Katar gibi başka devletlerin de yarıştığının, Ukrayna ve Rusya heyetlerinin Türk topraklarında yeniden müzakere etmek istemelerinin bir başarı olduğunun altı çizildi.
Haberde, bu konuda çabalarına işaret edilen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, 2022’de Antalya’da, BM ile Tahıl Anlaşması’nı planladığı ve savaş başladıktan sonra hem Putin hem Zelenskiy ile birçok kez görüştüğü anımsatıldı.
Rusya ve Ukrayna’nın İstanbul’da daha önce müzakereler yaptığı hatırlatılan haberde, “O (Cumhurbaşkanı Erdoğan), Doğu ile Batı arasında özgüvenli ve başarılı bir denge politikası yürütüyor.” ifadesine yer verildi.
Haberde, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile Trump arasında yapılan görüşmeye Erdoğan’ın uzaktan videoyla katıldığı aktarıldı.
Zelenskiy’nin ilk görüşmeler başlamadan önce Rus müzakere heyetini “sahte” heyet olarak eleştirdiği, Moskova’daki Dışişleri Bakanlığı’nın da Zelenskiy’i “palyaço” ve “başarısız” olarak nitelendirdiği belirtilen haberde, “Ancak şimdiden bir kazanan var: Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya ve Ukrayna arasında ev sahibi ve arabulucu rolünün keyfini çıkarıyor.” ifadeleri kullanıldı.
Öte yandan “Putin ve Zelenskiy arasındaki çekişmenin sürpriz bir galibi var” başlığını kullanan Focus dergisi de İstanbul’da devlet başkanları arasında büyük hesaplaşma gerçekleşmemesine rağmen Ukrayna’da ateşkes konusundaki sinir harbinin ortasında Erdoğan’ın kendisini gizli kazanan olarak göstermeyi başardığı yorumunu yaptı.
Aynı zamanda (Türkiye’nin) NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’na ev sahipliği yaptığına işaret edilen haberde, “Erdoğan dünya sahnesine geri döndü ve görünüşe göre her zamankinden daha güçlü.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 3 yılı aşkın süredir devam eden savaşta arabulucu olarak kendisini vazgeçilmez kıldığı kaydedildi.
Belçika
Müzakereler Belçika basınında da geniş şekilde yer aldı. Flamanca yayın yapan kamu televizyonu VRT, gelişmeleri Dolmabahçe’den yaptığı canlı yayınla aktarırken, önde gelen Flamanca gazetelerinden De Morgen de anlık bloğundan duyurdu.
Fransızca yayın yapan kamu televizyonu RTBF de Dolmabahçe’de gerçekleşen görüşmelere ilişkin sık sık güncellemeler paylaştı. Tarafların açıklamalarına dair gelişmeler sık sık yayınlanırken, görüşmelerin olası sonuçlarıyla ilgili yorumlara da yer verildi. Tarafların 3 yıldan sonra ilk direkt görüşmelerini İstanbul’da yaptığının belirtildiği yayınlarda, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın görüşmelerin açılışında yaptığı “derhal ateşkes” çağrısı vurgulandı.
Yüksek tirajlı Fransızca gazete Le Soir’de yer alan “Ukrayna’da Savaş: Türkiye diplomatik oyunun merkezinde” başlıklı haberde, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ülkesinin Ukrayna müzakerelerinin yeniden merkezi haline geldiği ve bu durumun Türkiye’nin son yıllarda aşırı artan diplomatik aktivitesini gösterdiği” yazıldı.
Bosna Hersek
Bosna Hersek’in en çok okunan haber portallarından Klix, İstanbul müzakerelerini, “İstanbul tarihi bir barış mekanı mı olacak?” başlığıyla okuyucularına aktardı.
Haberde, Ukrayna ve Rusya heyetlerinin 3 yılın ardından ilk kez İstanbul’da toplandığı ve görüşmelere Dışişleri Bakanı Fidan’ın ev sahipliği yaptığı da vurgulandı.
