Son yıllarda çokça tartışılan küresel merkez bankalarının dolarsızlaşma akımı tersine dönmüş olabilir. Araştırmalar merkez bankalarının kısa vadeli dolar talebinin ciddi derecede arttığını gösteriyor.
Piyasaların yakından takip ettiği bir araştırmaya göre dolar varlıklarını artırmak isteyen merkez bankalarının sayısı bu yıl keskin bir şekilde arttı. Araştırmada bazı gelişmekte olan ülkelerin rakip para birimlerini rezerv olarak kullanacağını belirtmesi ise dikkat çekti.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Financial Times’ın haberine göre İngiltere merkezli düşünce kuruluşu Resmi Para ve Finans Kurumları Forumu (OMFIF) 5,4 trilyon dolarlık uluslararası rezervi yöneten 73 merkez bankayla gerçekleştirdiği anket araştırmasının bu yılki raporunu yayınladı.
Rapora göre küresel merkez bankalarının net %18’i ABD’de faiz oranlarının yüksek kalmasına yanıt olarak önümüzdeki bir ila iki yıl içerisinde dolar rezervlerini artırmayı planlıyor. Bu oran bir yıl önceki net %6’dan keskin bir artışa işaret ediyor.
Merkez bankaları arasında yuana olan talepse durmuş gibi gözüküyor. Rapora göre, son yıllarda artış eğiliminde olan diğer merkez bankalarının Çin para birimini rezervlerine ekleme hedefleri bu yıl duraksadı.
Merkez bankası yöneticilerinin dolar talebindeki artış döviz piyasalarında en azından kısa vadeli bir kırılmaya işaret ediyor. Zira yakın zamana kadar küresel merkez bankaları ABD’nin küresel ticaretteki rolünün azalmasıyla birlikte kademeli olarak dolar alımlarını düşürüyordu.
2022’de 300 milyar doları aşan Rusya Merkez Bankası varlıklarının dondurulması dünyanın en büyük gelişmekte olan ekonomilerinin bir kısmında dolardan uzaklaşma eğilimi yaratmıştı.
FT haberine göre, OMFIF Genel Müdürü Nikhil Sanghani, “Doların yakın vadede en çok talep gören para birimi olması ve yuana olan talebin yatay seyretmesi, geniş çaplı dolarsızlaşma anlatısının en azından durduğunu gösteriyor” açıklamasında bulundu.
Sanghani bir ila iki yıllık bir gelecekte dolara yönelik en güçlü talebin Asya’daki merkez bankaları arasında olduğunu, Asya ve Latin Amerika’daki merkez bankası yöneticilerinin yuan tahsislerini azaltmayı planladıklarını sözlerine ekledi.
Geçen yıl BRICS ülkeleri grubunun zirvesinde liderler, maliye bakanlarını ve merkez bankası başkanlarını, ekonomileri arasındaki ticarette dolara olan bağımlılığı azaltmak için önlemler geliştirmek amacıyla harekete geçmişti. Zirve aynı zamanda Brezilya, Rusya, Hindisan, Çin ve Güney Afrika’dan oluşan gruba ocak ayında Mısır, Etiyopya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin dahil olmasına da vesile olmuştu.
Zirveye ev sahipliği yapan Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, “Yerel para birimlerinin, alternatif finansal düzenlemelerin ve alternatif ödeme sistemlerinin kullanımı konusunda dünya çapında bir ivme var” demişti.
Ancak OMFIF’in raporu kısa vadeli faktörlerin merkez bankaları arasındaki dolar talebini yönlendiriyor gibi göründüğü gösteriyor. Zira ABD’de faizlerin Çin’den daha yüksek kalacağı tahmin ediliyor ve yüksek getiriler merkez bankalarının dolar tercihini destekliyor.
Avrupa Merkez Bankası, Polonya Ulusal Bankası, Yeni Zelanda Merkez Bankası ve Güney Afrika Merkez Bankası da dahil olmak üzere bir dizi merkez banka, getiri sağlamanın yatırım hedeflerinin bir parçası olduğunu açıkladı.
Bununla birlikte Sanghani 10 yıllık perspektiften bakıldığında merkez bankası yöneticilerinin hâlâ doların küresel rezervlerdeki payında çok kademeli bir düşüş beklediğini söyledi.
IMF’nin verilerine göre, dolar şu anda küresel rezervlerin yaklaşık yüzde 58’ini oluşturuyor ve bu oran yüzyılın başında %70’ti. Yuanın şu anki payı ise %2,3. Sanghani 10 yıllık gelecekte dolar için bu oranın %55’e gerileyeceğini yuan içinse %5,5’e yükseleceğini öngörüyor.
OMFIF’e göre, merkez bankalarının altın cinsinden tutulan rezervlerinin ortalama oranı geçen yıl %9’dan %11’e yükseldi. Merkez bankalarının net %15’lik bir kesimi, altının rekor seviyeye yakın işlem görmesine rağmen, önümüzdeki bir ila iki yıl içinde alımlarını artırmak istiyor.
Rapora göre bu taleplerin gerçeğe dönüşmesi durumunda merkez bankaları önümüzdeki bir ila iki yıl içerisinde ek 600 milyar dolarlık değerli metal alabilir.
