Asya Piyasaları Uzmanı Süleyman Mete Özbalaban, küresel çelik sektörünün özellikle Çin kaynaklı faktörlerle ciddi bir durgunluk riskiyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Özbalaban, “Sektörün krize girmesi için global bir kriz çıkması, başka bir deyişle ABD’de konut ve altyapı sektörü yatırımlarının durması, otomotiv sektörünün de üretimini düşürmesi gerekiyor,” dedi.
Çin’de emlak piyasasında yaşanan zayıf talep ve üretimdeki düşüş, ülke genelinde çelik sektörü için büyük bir risk oluşturuyor. 2008 ve 2015 yıllarında küresel çelik sektörü, yıkıcı düşüşlerle karşı karşıya kalmıştı. Çinli çelik devi China Baowu Steel Group, olası yeni bir krizin öncekilerden daha şiddetli olabileceğini öngörüyor.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Çinli çelik üreticileri, yurt içi talepteki düşüşe rağmen üretimi kısmak yerine düşük fiyatlarla ihracata yöneldi. Bu durum, Çin’in çelik ihracatını geçen yıl yüzde 33 oranında artırarak toplamda 95 milyon ton ihracat yapmasına yol açtı. Ancak, diğer ülkelerin kendi sanayilerini korumak için uyguladıkları gümrük vergileri, Çin’in ihracatındaki artışın önünde engel oluşturdu.
Çin’deki yeni inşaat başlangıçlarının 2024’ün ilk yarısında yaklaşık yüzde 24 gerilediği tahmin ediliyor. Demir cevherinin ton başına fiyatı ise 93 dolara düşerek 2022’den bu yana en düşük seviyesini gördü. Almanya merkezli ThyssenKrupp gibi büyük çelik üreticileri de zayıf talep nedeniyle satışlarında ve yeni siparişlerinde düşüş yaşadı.
Özbalaban, “Demir-çelik sektörünün dünyadaki en büyük firmalarının satış ve karları 2024’ün ilk çeyreğinde geriledi,” diyerek, Çin’deki arz fazlasının küresel pazarlarda baskı oluşturduğunu belirtti. Özellikle inşaat ve altyapı sektörlerinde talebin düşmesi, Çin’deki çelik üreticilerini ihracata yöneltti. Ancak bu durum, küresel pazarda arz fazlası yaratırken, Çin’deki üreticiler için düşük kar marjlarına yol açtı.
Özbalaban, “Çin’in aşırı üretim ve rekabetçi fiyatları nedeniyle demir-çelik sektöründe kar marjlarında düşüş ve sektörde resesyon olmakla birlikte, herhangi bir kriz durumu yoktur,” dedi. Ancak, ABD’nin Çin’e karşı uyguladığı tarife ve tarife dışı engellerin, Çin’in ihracat ve üretimini 2024 ve 2025 yıllarında azaltacağı öngörülüyor. Çin Merkez Bankası’nın, konut sektörünü canlandırmak için ticari bankalar aracılığıyla düşük faizli yeni bir kredi programı başlatması, ülke içindeki çelik talebini artırabilir.
Navlun fiyatlarının artması, Çin’den Avrupa ve Akdeniz Bölgesi’ne yapılan demir-çelik sevkiyatlarını olumsuz etkiliyor. Özbalaban, Ukrayna’nın üretiminin savaş nedeniyle yüzde 15-20 kapasiteye düştüğünü ve Rusya’nın üretim ve ihracatının da ambargo ve ticari engeller nedeniyle azaldığını belirterek, bu durumun küresel çelik sektöründe belirsizliği artırdığını vurguladı.
