Anayasa Mahkemesi (AYM), 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu’nun hekimler hakkında uygulanabilecek disiplin cezalarını düzenleyen 39. maddesini Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti.
Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, Türk Tabipleri Birliğinin hakkında 3 ay süreyle meslekten alıkoyma cezası verdiği kişinin açtığı davaya bakan Ankara 20. İdare Mahkemesi, 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu’nun 39. maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesine başvurdu.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Mahkemenin iptal başvurusunda, kuralda disiplin uygulamalarıyla ilgili herhangi bir ilkenin belirlenmediği, hangi disiplin fiillerine ne tür cezaların uygulanacağının ayrıntılı şekilde düzenlenmediği kaydedildi.
Maddedeki cezaların uygulanması konusunda idareye sınırsız takdir yetkisi tanındığına işaret edilen başvuruda, aynı fiil nedeniyle en hafif cezanın uygulanabileceği gibi en ağır cezanın da uygulanmasının mümkün olduğu, bu haliyle disiplin suçları ve cezaları konusunda kanuni güvencenin sağlanamadığı belirtildi.
Başvuruyu inceleyen Yüksek Mahkeme, ilgili maddeyi Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. İptal hükmünün, 9 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
Kararın gerekçesinden
Yüksek Mahkemenin kararında, söz konusu maddenin birinci fıkrasında tabip odası haysiyet divanının, “yazılı ihtar”, “o yılki en yüksek yıllık üye aidatının üç katından az, beş katından fazla olmayan para cezası”, “15 günden 6 aya kadar geçici olarak sanat icrasından men” ve “bir mıntıkada üç defa sanat icrasından men cezası almış olanları o mıntıkada çalışmaktan men” şeklinde düzenlenen disiplin cezalarından birini uygulayacağının belirtildiği, ikinci fıkrasında da haysiyet divanının bu cezaların verilmesinde sıra gözetmeksizin geniş takdir yetkisine sahip olduğunun hükme bağlandığı kaydedildi.
Anayasa Mahkemesinin 6643 sayılı Türk Eczacıları Birliği Kanunu’nun eczacı odaları haysiyet divanına benzer yönde görev ve yetki veren 30. maddesi hakkında da 2021’de iptal kararı verdiği anımsatılan kararda, ilgili kısımda eczacılar hakkında uygulanabilecek disiplin cezaları sayılmakla birlikte, hangi disiplin cezasının uygulanacağına ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığının tespit edildiği aktarıldı.
Disiplin cezasının belirlenmesi konusunda haysiyet divanına sınırsız takdir yetkisi tanındığı, bu bağlamda haysiyet divanına disiplin cezasını gerektiren eylemin gerçekleşmesi durumunda ilgili kısımda yer alan disiplin cezalarından istediğini uygulayabilme imkanının haiz kılındığı belirtilen kararda, “Anayasa Mahkemesi, işlenen disiplinsizlik eylemi ile tayin edilen disiplin cezası arasında adil bir dengenin gözetilmesini sağlayacak gerekli ve yeterli mekanizmaların kurulmadığı, verilecek disiplin cezaları bakımından keyfi yorum ve uygulamalara karşı hukuki güvencenin sağlanmadığı sonucuna varmıştır. Açıklanan nedenlerle kural Anayasa’nın 2. maddesine aykırıdır, iptali gerekir.” denildi.
