Avrupa’da artan güvenlik endişeleriyle birlikte hazırlıkları süren SAFE (Avrupa İçin Güvenlik Hareketi) programının detayları belli oldu. Ancak Avrupa Birliği (AB) liderlerinin son toplantısında Türkiye’nin programa dahil edilmemesi kararı dikkat çekti.
Kararın alınmasında Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ve Yunanistan’ın yoğun diplomatik girişimleri etkili oldu.
Türkiye’nin üyeliğine karşı lobi faaliyeti yürütüldü
Toplantı öncesinde Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Yunanistan’dan üst düzey yetkililerin birçok AB ülkesinin temsilcileriyle iletişime geçerek Türkiye’nin programa dahil edilmemesi yönünde kulis çalışmaları yürüttüğü belirtildi.
İki ülke, Türkiye’nin NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahip olmasına rağmen SAFE programının dışında kalması için yoğun çaba harcadı.
“AB üyesi olmayan ülkeler yararlanamaz” açıklaması
Kararın ardından ilk açıklama GKRY lideri Nikos Hristodulidis’ten geldi. Hristodulidis, “AB’ye üye olmayan ülkelerin SAFE’in finansal unsurlarından faydalanmamasına yönelik pozisyonumuzun onaylandığını memnuniyetle duyurmak isterim” dedi.
Hristodulidis ayrıca, “Üye devletlerin topraklarını işgal eden veya güvenliğini tehdit eden hiçbir üçüncü ülke, hiçbir koşulda AB’nin savunma ve güvenlik alanındaki finansal araçlarına katılamaz veya bunları kullanamaz” ifadelerini kullandı.
Miçotakis: Türkiye’nin katılımını kabul edemeyiz
AB Zirvesi sonrası açıklama yapan Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis de Türkiye’nin programa dahil edilmesine karşı olduklarını yineledi. “Yunanistan, Türkiye’nin katılabilmesi için gerekli şartları açıkça söylemişti. Dolayısıyla biz Türkiye’nin dahil olmasını kabul edemeyiz” dedi.
Yunanistan daha önce Türkiye’nin SAFE programına katılmasına veto hakkını kullanacağını açıklamış ve bu tutum AB içinde tartışma yaratmıştı.
Almanya ve NATO’dan Türkiye’ye destek
Geçtiğimiz hafta Almanya Dışişleri Bakanı’nın Atina’ya yaptığı ziyarette, Yunanistan’a Türkiye’nin katılımına yönelik itirazlarını geri çekmesi yönünde baskı yaptığı iddia edilmişti.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de Türkiye’nin SAFE programına dahil edilmesini desteklemiş ve “Türkiye’nin katılımı NATO’yu daha da güçlendirecektir” açıklamasında bulunmuştu.
Türkiye’nin geçen ay programa katılmak için resmi başvuruda bulunduğu, ancak üyelik için tüm AB ülkelerinin onayının gerektiği belirtiliyor.
SAFE programına katılabilecek ülkeler
SAFE programı, AB üyesi ülkelerin yanı sıra İzlanda, Norveç, İsviçre ve Liechtenstein gibi Avrupa dışı ortaklara da açık olacak.
Ayrıca AB ile savunma anlaşması bulunan Arnavutluk, Japonya, Moldova, Kuzey Makedonya, Güney Kore ve İngiltere gibi ülkelerin de programa katılabileceği bildirildi.
