Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), yayımladığı son raporda, küresel enerji tüketiminde fosil yakıtlardan çıkışın öngörüldüğü kadar hızlı gerçekleşmeyeceğini duyurdu. Ajans, son beş yıldır “petrol ve doğalgaz çağının sonuna yaklaşıldığı” uyarısı yaparken, 2025 raporunda tahminlerini yukarı yönlü revize etti. Bu durum, enerji ihracatçısı ülkeler Rusya, Suudi Arabistan ve ABD için olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Uzmanlar, ABD’nin Trump yönetimi döneminde yenilenebilir enerji sübvansiyonlarını azaltıp petrol ve nükleer sektöre ağırlık vermesinin, ülkenin enerji stratejisinde köklü bir değişikliğe yol açtığını belirtiyor. Böylece Washington’un “yeşil dönüşüm” odaklı politikası yerini “enerji güvenliği” önceliğine bırakmış durumda.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
IEA Başkanı Fatih Birol, Avrupa’nın Rus enerji kaynaklarına uyguladığı yaptırımlar ve olası gaz ambargolarının Batı’nın enerji politikalarını şekillendirdiğini ifade etti. Ancak ajansın değerlendirmesine göre asıl talep artışı, hızla büyüyen Asya ekonomilerinden kaynaklanıyor. Çin, Hindistan ve Güneydoğu Asya ülkelerinde gelir artışı, enerji ihtiyacını yükseltiyor. Yeni projeksiyona göre, küresel petrol talebi 2030’a kadar artmaya devam edecek; mevcut politikalar değişmezse bu eğilim 2050’ye kadar sürebilecek. Doğalgaz talebinin zirveye ulaşması ise en iyimser senaryoda bile 2030’ların sonlarına denk geliyor.
OPEC ve enerji üreticileri, IEA’nın revize tahminlerini memnuniyetle karşıladı. Örgüt, açıklamasında “IEA’nın öngörüleri, enerji piyasalarının gerçekliğini yansıtıyor” ifadelerini kullandı. Enerji şirketleri, yeni sondaj ve üretim yatırımlarına hız veriyor. ABD, Katar, Kanada ve Avustralya’daki sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) kapasitesindeki artış, piyasada arz fazlası yaratacak. IEA verilerine göre, 2030’a kadar küresel LNG arzı 300 milyar metreküp yükselecek; bu, Rusya’nın savaş öncesi Avrupa’ya yıllık gaz ihracatının iki katına eşdeğer.
Uzmanlar, bol gaz döneminin Avrupa’nın enerji güvenliğini güçlendireceğini vurguluyor. Columbia Üniversitesi’nden Akos Los, “Bu arz bolluğu, Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığını azaltma hedefini destekliyor” dedi. Ancak bazı analistler temkinli; Wood Mackenzie’den Tom Marzek-Manser, “Savaş sona erer ve yaptırımlar gevşerse, Rusya yeniden Avrupa pazarına dönebilir. 2030 sonrası olası gaz açığı, Rus LNG’sine kapı aralayabilir” uyarısında bulundu.
Böylece Batı’da uzun süredir konuşulan “petrol ve gazın sonu” senaryosu bir kez daha ertelenmiş, enerji diplomasisinde dengeler ihracatçı ülkelerin lehine değişmiş görünüyor. (Turkrus)
