ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, ABD’nin Rhode Island eyaletinin Providence kentindeki ticaret odasının ev sahipliğinde düzenlenen etkinlikte yaptığı konuşmada, para politikasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Büyümenin yılın ilk yarısında yüzde 1,5’te kaldığını aktaran Powell, “Büyümedeki yavaşlama, büyük ölçüde tüketici harcamalarındaki düşüşten kaynaklanıyor. Konut sektörü zayıf kalmaya devamederken, şirket yatırımlarında geçen yıla göre sınırlı bir toparlanma görüldü” diye konuştu.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Son verilerin ekonomik büyüme hızının yavaşladığını gösterdiğini ifade eden Powell, işsizlik oranının hala düşük olmasına karşın artış gösterdiğini belirtti.
Powell, istihdam artışlarının yavaşladığını ve istihdama yönelik aşağı yönlü risklerin arttığını kaydederek, aynı zamanda enflasyonun son zamanlarda hızlandığını ve hala bir miktar yüksek seyrettiğini bildirdi.
Son aylarda, risk dengesinin değiştiğinin açıkça görüldüğünü ifade eden Powell, bu durumun geçen haftaki toplantılarında politika duruşlarını nötre yaklaştırmaya yönelttiğini anlattı.
“Büyümedeki yavaşlama, tüketici harcamalarındaki yavaşlamayı yansıtıyor”
Powell, büyümenin, yılın ilk yarısında yaklaşık yüzde 1,5 oranında arttığını ve geçen yılki yüzde 2,5’lik büyümenin altında kaldığını belirterek, sözlerine şöyle devam etti:
“Büyümedeki yavaşlama, büyük ölçüde tüketici harcamalarındaki yavaşlamayı yansıtıyor. Konut sektöründeki faaliyetler zayıf kalmaya devam ederken, işletmelerin ekipman ve maddi olmayan varlıklara yaptığı yatırımlar geçen yılın hızına göre toparlandı. Fed sistemi genelinden nitel bilgiler toplayan bir rapor olan Eylül Bej Kitabı’nda belirtildiği gibi işletmeler belirsizliğin beklentilerini olumsuz etkilediğini söylemeye devam ediyor. Tüketici ve işletme güveni ölçümleri ilkbaharda keskin bir düşüş yaşadı, o zamandan beri artış gösterse de yılbaşına göre düşük kalmaya devam ediyor.”
İş gücü piyasasında, hem istihdam arzında hem de talebinde belirgin bir yavaşlama yaşandığını aktaran Powell, bunun alışılmadık ve zorlu bir gelişme olduğunun altını çizerek, “Daha az dinamik iş gücü piyasasında, istihdama yönelik aşağı yönlü riskler arttı.” dedi.
Powell, işsizlik oranının ağustos ayında yüzde 4,3’e yükseldiğini ancak geçen yıl boyunca düşük bir seviyede nispeten istikrarlı kaldığını belirterek, işverenlerin son üç ayda aylık bazda ortalama sadece 29 bin kişi istihdam etmesiyle bordrolu işlerdeki artışların yaz aylarında keskin bir şekilde yavaşladığını aktardı.
Son dönemdeki istihdam yaratma hızının, işsizlik oranını sabit tutmak için gereken “başa baş noktası” oranının altında seyrettiğini aktaran Powell, diğer bazı iş gücü piyasası göstergelerinin ise genel olarak istikrarlı kalmaya devam ettiğini bildirdi.
Uzun vadeli beklentilerin çoğu ölçütü yüzde 2 enflasyon hedefine uygun
Powell, enflasyonun, 2022’deki zirvelerinden önemli ölçüde gerilediğini ancak yüzde 2’lik uzun vadeli hedeflerine göre bir miktar yüksek kalmaya devam ettiğini belirterek, dalgalı gıda ve enerji kategorileri hariç tutulduğunda, çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksinin geçen ay yüzde 2,9 arttığını ve bunun da bir önceki yılın aynı dönemine göre daha yüksek olduğunu ifade etti.
Geçen yıl düşüş gösteren mal fiyatlarının enflasyondaki artışa öncülük ettiğini belirten Powell, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Gelen veriler ve anketler, bu fiyat artışlarının daha geniş fiyat baskılarından ziyade büyük ölçüde daha yüksek tarifeleri yansıttığını gösteriyor. Konut da dahil olmak üzere hizmetlerde enflasyon yavaşlamaya devam ediyor. Kısa vadeli enflasyon beklentileri ölçütleri, tarifelerle ilgili haberler nedeniyle bu yıl boyunca genel olarak yükseldi. Ancak önümüzdeki bir yıl veya daha sonrasında, uzun vadeli beklentilerin çoğu ölçütü yüzde 2 enflasyon hedefimizle tutarlı kalmaya devam ediyor.”
Powell, ticaret, göç, maliye ve düzenleyici politikalardaki önemli değişikliklerin genel ekonomik etkilerinin henüz görülmediğini belirterek, “Makul temel senaryo, tarifelerin enflasyon üzerindeki etkilerinin nispeten kısa ömürlü olacağıdır.” dedi.
Tarife artışlarının tedarik zincirlerine yansımasının muhtemelen biraz zaman alacağını belirten Powell, “Sonuç olarak, fiyat seviyesindeki bu tek seferlik artış muhtemelen birkaç çeyreğe yayılacak ve bu dönemde biraz daha yüksek bir enflasyon olarak ortaya çıkacaktır.” ifadelerini kullandı.
Powell, bunlara karşın enflasyonun seyri konusundaki belirsizliğin yüksek kalmaya devam ettiğini belirterek, “Daha yüksek ve daha kalıcı bir enflasyon riskini dikkatlice değerlendirip yöneteceğiz. Fiyatlardaki bu tek seferlik artışın sürekli bir enflasyon sorununa dönüşmemesini sağlayacağız.” değerlendirmesini yaptı.
Çift taraflı riskler, risksiz bir yolun olmadığı anlamına gelir
Powell, enflasyona yönelik kısa vadeli risklerin yukarı yönlü, istihdama yönelik risklerin ise aşağı yönlü olduğunun altını çizerek, şunları kaydetti:
“Bu zorlu bir durum, çift taraflı riskler, risksiz bir yolun olmadığı anlamına gelir. Çok agresif bir gevşeme yaparsak, enflasyon sorununu çözemeyebilir ve yüzde 2 enflasyona tam olarak ulaşmak için daha sonra geri adım atmak zorunda kalabiliriz. Kısıtlayıcı politikayı çok uzun süre sürdürürsek, iş gücü piyasası gereksiz yere zayıflayabilir. Hedeflerimiz bu kadar gergin olduğunda, çerçevemiz ikili görevimizin her iki tarafını da dengelememizi gerektiriyor.”
İstihdam üzerindeki artan aşağı yönlü risklerin hedeflerine ulaşma risklerinin dengesini değiştirdiğini ifade eden Powell, son toplantılarında daha tarafsız bir politika duruşuna doğru bir adım daha atmanın ve federal fon oranı hedef aralığını 25 baz puan düşürerek yüzde 4 ila yüzde 4,25’e indirmenin uygun olduğuna karar verdiklerini anlattı.
Powell, “Hala orta derecede kısıtlayıcı olarak gördüğüm bu politika duruşu, olası ekonomik gelişmelere yanıt vermek için bizi iyi bir konumda bırakıyor.” dedi.
Fed Başkanı Powell, politikalarının önceden belirlenmiş bir rotada olmadığını vurgulayarak, gelen verilere, gelişen görünüme ve risk dengesine dayanarak uygun politika duruşu belirlemeye devam edeceklerini aktardı.
