Perplexity’nin iddialı yükselişi, bir sonraki Google olabileceğine dair işaretler taşıyor.
Perplexity, bu hafta Wall Street Journal’ın yapay zeka girişiminin dünyanın en popüler web tarayıcısı Chrome’u satın almak için yaptığı 34,5 milyar dolarlık teklifini bildirmesinin ardından hem Silikon Vadisi’ni hem de Wall Street’i şok etti.
Comet’nin avantajları
Fortune’dan Dave Smith’in haberine göre, bu hamle, Perplexity’nin kendi yapay zeka destekli Comet tarayıcısını piyasaya sürmesinden sadece birkaç hafta sonra ve bir federal yargıcın, teknoloji devinin Adalet Bakanlığı tarafından açılan bir antitröst davasını kaybetmesinin ardından Google’ın Chrome’u elden çıkarması gerekip gerekmediğini değerlendirdiği sırada geldi.
Perplexity’nin Çarşamba gününden itibaren tüm Perplexity Pro kullanıcıları için kullanılabilir olacağını söylediği Comet, Chrome’a göre birçok avantaja sahip. Çoğu yapay zeka özelliğinin eklentiler veya uzantılar aracılığıyla geldiği Google’ın web tarayıcısının aksine Comet’in yapay zeka asistanı, her zaman mevcut ve tarayıcı pencerenizin sağ üst köşesinde kalıyor. İçeriği anında özetleyebiliyor, alışverişlerde büyük bir zaman tasarrufu sağlayacak şekilde sekmeler arasında bilgileri karşılaştırabiliyor, toplantı rezervasyonu ve e-posta gönderme gibi iş akışlarını otomatikleştirebiliyor, etkinlikleri hatırlatabiliyor ve çok daha fazlasını yapabiliyor.
Chrome, Gemini, Google Lens kenar çubuğu ve ‘sekme karşılaştırma’ gibi sınırlı yapay zeka özelliklerini yakın zamanda ekledi ancak bunlar eklenti olarak kalıyor ve Comet’nin aracı yapay zekası gibi uçtan uca otomasyon veya bağlam takibi sunmuyor.
Comet, nette gezinmeyi, tarayıcınızla etkileşim kurarak beyninizin izin verdiği kadar hızlı hareket ettiğiniz daha çok sohbet odaklı bir deneyime dönüştürmeye hazır görünüyor. Ancak Perplexity’nin bu haftaki büyük hamlesi önemli bir soruyu gündeme getiriyor: Perplexity, Chrome’u bünyesine katarsa, bir sonraki Google olabilir mi?
Hedef, ‘arama’nın ötesine geçmek
Yapay zeka arama optimizasyonu platformu Botify‘ın kurucu ortağı ve baş inovasyon sorumlusu Thomas Grange, “Perplexity yeni bir Google’ olmayacak” diyor.
Grange, “Oyun değişti. Yapay zeka arama ve geleneksel tarayıcıların birleşiminden ortaya çıkan şey sadece daha hızlı bir arama motoru değil, aynı zamanda tamamen yeni, hiper kişiselleştirilmiş, bağlam farkındalığına sahip ve sohbet odaklı bir bilgi bulma yöntemi” şeklinde konuşuyor.
Grange, yapay zeka arama motorlarının vaadinin, yapay zeka aracılarının kullanıcılar adına hareket etmesi, diğer aracılarla etkileşim kurması ve web taramasını çok daha verimli ve otomatik bir şeye dönüştürmesi olduğunu söylüyor.
Geçen ay piyasaya sürülen ve bu haftadan itibaren tüm Pro kullanıcılarına sunulan Perplexity’nin Comet tarayıcısı bu değişimi örnekliyor. Geleneksel tarayıcıların aksine Comet, arayüzünün merkezine bir yapay zeka yanıt motoru yerleştiriyor ve kullanıcıların bir bağlantı listesinde gezinmek yerine soru sorup doğrudan yanıtlar almalarına olanak tanıyor. Her şeyden önce asistan, kullanıcılar adına hareket edebiliyor ve gezinmeyi daha az gezinme ve daha çok üretkenlikle ilgili hale getirmeyi hedefliyor.
Wichita Eyalet Üniversitesi profesörü ve Barton Uluslararası İşletme Seçkin Kürsüsü Başkanı Usha Haley, Perplexity’nin Chrome teklifinin, Comet’i denediğinizde çok daha az cüretkar göründüğünü söylüyor.
Haley, “Herhangi bir web sayfasında çalışabilen kalıcı bir yapay zeka asistanı, web’i gezinilecek bir yerden sizin için çalışan bir yere dönüştürüyor. Chrome’un devasa kullanıcı tabanını ve tarayıcı hakimiyetini eklemek, Perplexity’ye çok nadir görülen bir sıçrama sağlayabilir” diyor ve ekliyor: “Ancak, bir sonraki Google’ın çıtası çok yüksek.”
Perplexity, Google ekosisteminin bir kısmını Chrome aracılığıyla satın alabilse de, Google’ın altyapı, erişim ve güven düzeyine ölçeklenmesi son derece zorlu olacak. Haley, “Yapay zeka destekli tarayıcılar bazı sınırlı görevlerde başarılı oluyor. Ancak etkileyici bir demo’dan günlük alışkanlığa giden yol uzun ve dolambaçlı” diyor.
İnternet kullanımını yeniden tanımlamak
Eski NASA mimarı ve siber güvenlik şirketi Polyguard‘ın CEO’su Joshua McKenty, “Chrome’un herhangi bir oyuncu, özellikle de büyük bir yapay zeka oyuncusu tarafından satın alınması son derece önemli. Chrome, özellikle Google oturum açma deneyiminden ayrıştırılırsa, var olan en güçlü yeni eğitim verisi kaynaklarından birini temsil ediyor. Tarayıcı, her oturum açmanın ve her güvenlik duvarının arkasına geçip kelimenin tam anlamıyla her şeyi dizine ekleyebilen tek veri toplama yöntemi” diyor.
Elbette, herkes Perplexity’nin bir sonraki Google olacağına veya Chrome’a sahip olmasına izin verileceğine ikna olmuş değil. Eski bir Google yöneticisi olan Ari Paparo, şunları söylüyor: “Adalet Bakanlığı ve mahkemelerin, sadece parçaladıkları tekelin yerine yeni bir tekeli körü körüne güçlendirmeyeceğini anlamamız gerekiyor.”
Paparo, “Yapay zeka hem web tarayıcısının eriştiği verilere aç, hem de ne yaptıklarının bağlamını bildiği için tüketici için daha faydalı hale geliyor” diyor ve “İster Perplexity, ister OpenAI, isterse Chrome’un sahibi olan köklü teknoloji devlerinden biri olsun, ekosistemde büyük bir değişime yol açacak” diye ekliyor.
Paparo ayrıca, ölçek, güvenilirlik ve kullanıcı güveninin Google’a meydan okuyan herhangi bir şirketin ‘o an’ın ötesine geçmesi için kritik öneme sahip olması gibi gizlilik ve güvenilirliğin de temel zorluklar arasında olduğunu vurguluyor. Ancak yapay zeka odaklı kurumsal yazılım şirketi IgniteTech’in CEO’su Eric Vaughan, Perplexity’nin ‘arama kavramını tamamen ortadan kaldırarak’ kazanabileceğini söylüyor.
Vaughan, “Buradaki asıl değişim, arama sonuçlarını iyileştirmekten ziyade web sitelerini tamamen atlatmakla ilgili” diyor.
Perplexity için, düzenleyicilerin izin vermesi halinde Chrome’un sahibi olmak, milyarlarca günlük kullanıcıya anında erişim, bol miktarda davranışsal veri ve yapay zeka yarışında ön saflara çıkmak için gerekli dağıtım gücüne sahip olmak anlamına geliyor.
Bundan sonra ne olacak?
Nvidia ve SoftBank gibi kuruluşlar tarafından desteklenen Perplexity, fon sağlandığını söylüyor ancak Chrome için sunduğu teklif şüphesiz büyük yasal, finansal ve teknik engellerle karşı karşıya. Açıkçası, Perplexity’nin Chrome için sunduğu teklifin kabul edilmesi çok düşük bir ihtimal. Öncelikle, Google’ın ana şirketi Alphabet gönüllü olarak satış yapmıyor. Ayrıca, San Francisco merkezli girişimin kullanıcı sayısı Google’ınkinin çok küçük bir kısmına ve gelirinin de çok küçük bir kısmına karşılık geliyor.
Dahası, yapay zeka alanındaki rakipler kendi yapay zeka web tarayıcıları üzerinde çalışıyor. Microsoft’un Edge tarayıcısı artık, Perplexity’nin Comet’i gibi açık sekmeleri görüp analiz edebilen, rezervasyon yapma gibi otonom görevleri gerçekleştirebilen, sesli komutlara yanıt verebilen, içeriği gerçek zamanlı olarak özetleyebilen ve daha fazlasını yapabilen Copilot Modu’na sahip. Ancak en dikkat çekici yanı, ücretsiz olması ve Microsoft ekosistemiyle sıkı bir şekilde entegre olması.
Yapay zeka alanında lider olan OpenAI ise kullanıcı etkileşimlerini ChatGPT benzeri bir arayüzde tutmak ve haftalık 500 milyon aktif kullanıcısını kullanarak Chrome’un hakimiyetine meydan okumak üzere tasarlanmış kendi yapay zeka destekli tarayıcısını piyasaya sürmeye yakın. Ancak Perplexity’nin orijinal yapay zeka tabanlı arama aracı, teknoloji dünyasındaki birçok kişi tarafından Google gibi rakiplerine kendi arama yaklaşımlarını geliştirmeleri ve yeniden düşünmeleri için baskı yaptığı için takdir ediliyor.
Perplexity-Chrome ortaklığı gerçekleşsin ya da gerçekleşmesin, yapay zeka destekli tarayıcıların ortaya çıkışı sektörde köklü bir değişimin zeminini hazırlamış gözüküyor. Yapay zeka destekli reklam şirketi Inuvo’nun başkanı Barry Lowenthal, “Google o kadar uzun süredir varsayılan arama motoru ki neredeyse bir refleks haline geldi. Ancak Perplexity gibi yapay zeka destekli arama araçları bu denklemi değiştiriyor” diyor.
Lowenthal, “Chrome da bu yarışa katılırsa, potansiyel erişim ve kullanılabilirlik fırlayacak. Ancak bir sonraki Google olmak sadece teknolojiyle ilgili değil, aynı zamanda güven, alışkanlık ve ölçek kazanmakla da ilgili. Bu uzun soluklu bir oyun ve Perplexity şu anda bu oyunu oynamaya başlıyor” şeklinde konuşuyor.
