Küresel piyasalarda, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bağımsızlığına yönelik endişelere karşın, ülkede büyük banka ve şirket karlılıklarının beklentileri aşmaya devam etmesi risk iştahını destekliyor.
Dünya genelinde ABD’nin uyguladığı gümrük tarifelerinin küresel ekonomiye olası etkileri belirsizlik kaynağı olmayı sürdürürken, bilanço döneminde büyük oranda tahminlerin üzerinde gerçekleşen şirket ve banka karlılıkları pay piyasalarında risk iştahını önemli ölçüde artırdı.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Hafta başında başlayan bilanço döneminde ABD’de büyük bankaların ikinci çeyrek finansal sonuçları ülke ekonomisinin gücünü koruduğuna işaret etti. JPMorgan Chase, Wells Fargo, Citigroup, Bank of America, Morgan Stanley ve Goldman Sachs’ın performansları, özellikle artan gelir ve karlılık rakamlarıyla dikkati çekti.
Analistler, ABD bankacılık sektöründeki bu olumlu tablonun, tüketici harcamalarının ve ticari faaliyetlerin canlılığını koruduğunu gösterdiğini belirterek, özellikle yatırım bankacılığı ve varlık yönetimi birimlerinden elde edilen gelirlerdeki artışın, finansal piyasaların güçlü seyrettiğine işaret ettiği kaydetti.
Beklentilerden iyi gelen bilançolar hisse fiyatlamalarına da yansıdı. Dün, ABD’de New York borsasında S&P 500 ve Nasdaq endeksleri rekor seviyelerden kapandı.
Fed Başkanı Powell üzerindeki “faiz indirimi” baskısı artıyor
Öte yandan, ABD Başkanı Donald Trump’ın faiz indirimlerinde geç kaldığını gerekçesiyle “çok geç” olarak nitelendirdiği Fed Başkanı Jerome Powell’a yönelik eleştirilerini sürdürdü.
Trump, dün beklentilerden güçlü gelen perakende satış verileri ve işsizlik maaşı başvurularının gerileme kaydetmesinin ardından sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Harika rakamlar çıktı.” ifadesini kullandı. Trump, Fed Başkanı Powell’a faizleri düşürmesi çağrısı yaptı.
Bununla birlikte Powell, Beyaz Saray Yönetim ve Bütçe Ofisi (OMB) Direktörü Russell Vought’un “Fed binası renovasyonu” projesi hakkında sorduğu soruları mektupla cevapladı. Powell mektubunda, bina yenilemesi projesine ilişkin bilgilerin şeffaflık gereği Fed’in internet sitesine eklendiğini, söz konusu bilgilerin 25 Haziran’da ABD Senatosu’nun Bankacılık, Konut ve Kentsel İşler Komitesi önünde yaptığı konuşmayı desteklediğini belirtti.
Kamu kaynaklarını en iyi şekilde kullanma sorumluluğunu ciddiyetle ele aldıklarını bildiren Powell, projenin 2017’de onaylanmasından bu yana titizlikle denetlendiğini vurguladı.
Powell, projenin Ulusal Başkent Planlama Komisyonu’nun onayladığı plana uygun şekilde ilerlediğinin altını çizerek, inşaatı basitleştirmek ve daha fazla gecikme ya da maliyet artışını önlemek için yapılan az sayıda tasarım değişikliği dışında plana herhangi bir unsur eklenmediğini belirtti.
Fed yetkililerinden “temkinli” mesajları
Bunun yanı sıra tarifelerin enflasyonist etkisinin görülmeye başlamasının ardından gözler Fed yönetiminin atacağı adımlara çevrildi. Dün, Fed yetkilileri faiz indirimleri konusunda “temkinli” mesajlar verdi.
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Adriana Kugler, enflasyonun yüzde 2 hedefinin üzerinde seyrettiğini ve gümrük tarifelerinin yukarı yönlü baskısıyla karşı karşıya kaldığını belirtti.
Yılın geri kalanında tarife etkilerinin artmasıyla enflasyonun daha da yükseleceğini düşündüğünü dile getiren Kugler, “Politika faizimizi bir süre daha mevcut seviyede tutmayı uygun buluyorum.” ifadesini kullandı.
San Francisco Fed Başkanı Mary Daly de enflasyon konusunda hala yapılacak iş olduğunu ancak faizleri indirmek için enflasyon hedefine ulaşmayı beklememeleri gerektiğini söyledi. Daly, bu yıl iki faiz indirimi yapılmasının makul olduğunu belirtti.
Makroekonomik verilerde ise ABD’de perakende satışlar, haziranda yüzde 0,6 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti. Ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı ise 12 Temmuz ile biten haftada bir önceki haftaya kıyasla 7 bin kişi azalışla 221 bin oldu. Üst üste 5 haftadır azalan ve üç ayın en düşük seviyesine inen işsizlik maaşı başvuru sayısı, piyasa beklentilerinin de altında gerçekleşti.
ABD’de ithalat fiyat endeksi haziranda aylık bazda yüzde 0,1, ihracat fiyat endeksi de yüzde 0,5 artış kaydetti.
ABD’de 3 yasa tasarısını onayladı
ABD Temsilciler Meclisi, ülkeyi “gezegenin kripto başkenti” yapma çabaları kapsamında dijital varlıklara ilişkin 3 yasa tasarısını onayladı.
CLARITY olarak adlandırılan “Dijital Varlık Piyasası Netlik Yasa Tasarısı”, Temsilciler Meclisi’nde yapılan oylamada, 134’e karşı 294 oyla kabul edildi. Tasarı, dijital varlıklar için genel düzenleyici belirsizliklerin giderilmesini ve sektöre net kurallar getirilmesini içeriyor. Sektörün ABD’de büyümesini teşvik etmeyi hedefleyen tasarı ile hem tüketicinin korunması hem de kripto şirketlerinin ABD’de faaliyet göstermesini kolaylaştırmak amaçlanıyor.
Kısaca GENIUS olarak bilinen “ABD Sabitcoinleri için Ulusal İnovasyonun Yönlendirilmesi ve Kurulması Yasa Tasarısı” da 122 “hayır”a karşı 308 “evet” oyuyla Temsilciler Meclisi’nden geçti. Tasarı, sabitcoinler için federal bir düzenleyici çerçeve oluşturmayı ve sabitcoin piyasasının şeffaflığı ile hesap verebilirliğini artırmayı amaçlıyor.
Merkez bankası dijital para birimlerinin (CBDC) çıkarılmasını engellemeyi amaçlayan “Anti-CBDC” yasa tasarısı da Temsilciler Meclisi’nde 210’a karşı 219 oyla kabul edildi. Tasarı, Fed’in bireylere doğrudan CBDC sunmasının veya finansal kurumlar aracılığıyla dolaylı olarak CBDC ihraç etmesinin yasaklanmasını içeriyor.
Finansal gizliliği anayasal bir hak olarak tanımlayan tasarıda, CBDC’lerin bireylerin harcama alışkanlıklarını, siyasi bağışlarını veya kişisel mali kararlarını izlemek için kullanılabileceği vurgulanıyor.
Dolar endeksi güçlü durmaya devam ediyor
Bu gelişmelerin ışığında ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,44’e geriledi.
Fed’in temkinli duruşunu sürdüreceği ihtimallerinin artmasıyla dolar endeksi 99 seviyelerine yakın durmayı sürdürürken, altının ons fiyatı ise dün yüzde 0,3 düşüşle 3 bin 339 dolara inmesinin ardından şu sıralarda düşüşünü sürdürerek 3 bin 335 dolarda bulunuyor.
Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,2 artışla 69 dolardan işlem görüyor.
Kurumsal tarafta dünyanın önemli yarı iletken üreticisi olan Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), 2025’in ikinci çeyreğinde net karını geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 60,7 artırdı. TSMC’nin net karı bu yılın ikinci çeyreğinde yaklaşık 13,5 milyar dolar yükseldi. Şirketin ABD’de işlem gören hisseleri dün yüzde 3,4 yükseldi.
New York Borsası’nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,54, Nasdaq endeksi yüzde 0,74 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,52 yükseldi. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne pozitif bir seyirle başladı.
Avrupa borsaları pozitif seyretti
Avrupa borsaları dün bilanço dönemi iyimserlikleri ve ABD ile ticaret anlaşması yapılmasına yönelik artan beklentilerle alış ağırlıklı bir seyir izlerken, bugün Euro Bölgesi’nde açıklanacak cari işlemler dengesi verileri yatırımcıların odağına yerleşti.
Başkan Trump, ülkesinin olası ticaret anlaşmalarına ilişkin açıklamalarda bulunurken, Hindistan ile yeni bir ticaret anlaşmasının çok yakın olduğunu, Avrupa Birliği (AB) ile de benzer bir anlaşmanın mümkün göründüğünü söyledi.
Öte yandan Alman hükümeti, AB Komisyonu’nun, birliğin 2028-2034 dönemi bütçesinin 2 trilyon euroya çıkarılması planını “kabul edilemez” buldu. Hükümet Sözcüsü Stefan Kornelius imzasıyla yapılan yazılı açıklamada, Alman hükümeti, AB Komisyonu’nun bütçe planlarını eleştirdi.
Bölgede dün açıklanan verilere göre, Euro Bölgesi’nde mayısta yüzde 1,9 olan yıllık Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), haziranda yüzde 2’ye ulaştı. TÜFE, haziranda aylık bazda yüzde 0,3 oldu. Piyasa beklentileri de yıllık enflasyonun haziranda yıllık yüzde 1,9, aylık yüzde 0,3 olacağı yönündeydi.
Euro Bölgesi mayıs ayında 16,2 milyar euro dış ticaret fazlası verdi.
Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,52, Almanya’da DAX 40 yüzde 1,51, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,92 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,29 değer kazandı. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne pozitif başladı.
Asya borsaları karışık seyrediyor
Asya tarafında karışık bir seyir hakimken, Japonya’da enflasyonun dirençli kalmaya devam etmesi bölge piyasalarında fiyatlamaları zorlaştırıyor. Ülkede, haziranda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık bazda yüzde 0,1 artış gösterirken, yıllık olarak yüzde 3,3 yükseldi. Çekirdek TÜFE’deki artış da yüzde 3,3 olarak kaydedildi.
Öte yandan Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato, bugün yaptığı açıklamada döviz kurlarında aşırı oynaklığına karşı dikkatli olunması çağrısında bulundu.
Ayrıca ülkede 20 Temmuz’da Danışman Meclisi seçimleri yapılacak.
Öte yandan Çin ile ABD arasındaki ticaret anlaşmasına ilişkin haber akışı takip ediliyor. Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao, ülkesinin ABD ile ticari bağlarını sağlıklı ve sürdürülebilir bir gelişim durumuna geri getirmek istediğini belirtti.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,3 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,6 değer kaybederken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,7 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 yükseldi.
VİOP’ta endeks kontratı akşam seansında sınırlı yükseliş gösterdi
Dün alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,46 değer kazanarak 10.370,80 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre sınırlı yükselişle 12.051,00 puanda işlem gördü.
Dolar/TL, dün günü yüzde 0,1 yükselişle 40,2870’ten kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,2 artışla 40,3730’dan işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise Almanya’da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ile ABD’deki yoğun veri gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.500 ve 10.600 seviyelerinin direnç, 10.300 ve 10.200 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
09.00 Almanya, haziran ayı Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)
11.00 Euro Bölgesi, mayıs ayı cari işlemler dengesi
14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri
15.30 ABD, haziran ayı inşaat izinleri
15.30 ABD, haziran ayı konut başlangıçları
17.00 ABD, temmuz ayı Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi
