Gözler gelecek hafta ABD’de açıklanacak büyüme ve ABD Merkez Bankası (Fed) Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) toplantı tutanaklarına çevrildi.
Dünya ekonomileri birçok belirsizlik içerisinde projeksiyon oluşturmaya odaklanırken, ABD yönetiminin korumacı ticaret politikaları küresel ekonomi üzerindeki belirsizliklerin sürmesine neden oluyor.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
ABD ile Çin arasında sağlanan geçici tarife anlaşması, bir süredir piyasalarda hissedilen stresin azalmasına katkı sağlamıştı. Ancak cuma günü ABD Başkanı Trump’ın AB’ye yüzde 50 tarife uygulanmasını önermesi ve Apple’ı da ürünlerini ABD’de üretmemesi halinde en az yüzde 25 gümrük vergisi uygulamakla tehdit etmesi piyasalarda risk iştahını törpüledi.
Trump, ticaret görüşmelerinin bir yere varmadığı gerekçesiyle 1 Haziran’dan itibaren yüzde 50 tarife uygulanmasını önerdiği AB ile bir anlaşma arayışında olmadığını ifade etti. AB ile görüşmelerin yavaş ilerlediğini belirten Trump, AB’nin ABD’ye yıllardır çok kötü davrandığını, birliğin ABD’ye zarar vermek ve ülkeden faydalanmak için kurulduğunu yineledi.
Analistler, Trump’ın tarifeler konusunda sık değişen söylemlerinin küresel piyasalarda dalgalanmalara yol açtığını ve bu durumun fiyatlama davranışlarına yansıdığını kaydetti.
Öte yandan, son gelişmeler ve makroekonomik verilerden alınan sinyaller tarifelerin küresel ekonomi üzerindeki olası etkilerine dair soru işaretlerini belirginleştirirken, hafta boyunca Fed yetkilileri sözle yönlendirmelerinde ek gümrük vergilerinin enflasyonist baskı oluşturabileceğine ilişkin endişelere dikkati çekti.
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, bu yılın sonlarında faiz indirimleri için hala bir yol gördüğünü söyledi.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee kısa vadede faiz indirimleri için çıtanın “biraz daha yüksek” olduğunu düşünmesine rağmen gelecek 10 ila 16 ay içinde daha düşük borçlanma maliyetlerinin hala mümkün olduğunu ifade etti.
St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem ise kısa vadeli enflasyon beklentilerinin uzun vadeli enflasyon beklentilerini etkileyebilecek bir seviyeye çıkmasını istemediklerini, bunun maksimum istihdam ve fiyat istikrarını sağlama açısından işlerini zorlaştırabileceğini ifade etti.
Analistler, gelecek hafta yayımlanacak FOMC’nin 6-7 Mayıs’ta düzenlenen toplantısına ilişkin tutanakların beklendiğini ifade ederek, perşembe büyüme verileri ile cuma günkü kişisel tüketim harcamalarının da piyasaların yönü üzerinde etkili olabileceğini kaydetti.
Ayrıca Uluslararası Para Fonu (IMF) Birinci Başkan Yardımcısı Gita Gopinath, verdiği bir röportajda, ABD’nin mali açığının büyük olduğunu ve düşürülmesi gerektiğini söyledi.
Öte yandan geçen hafta G7 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları Zirvesi gerçekleşti. ABD, Almanya, İngiltere, Kanada, Fransa, İtalya ve Japonya’dan oluşan G7 ülkelerinin maliye bakanları ve merkez bankası başkanları, Kanada’da düzenledikleri toplantının ardından ortak bildiri yayımladı. Söz konusu bildiride, çok sayıda karmaşık küresel zorluk karşısında ortak politika hedeflerinin sürdürülmesi konusunda kararlı olunduğu vurgulandı.
Ticaret ve ekonomi politikalarındaki belirsizliğin yüksek olduğuna ve küresel büyüme üzerinde baskı yarattığına işaret edilen bildiride, “Ekonomi politikalarındaki belirsizliğin zirve yaptığı dönemden bu yana azaldığını kabul ediyoruz ve daha fazla ilerleme kaydetmek için birlikte çalışacağız.” ifadeleri kullanıldı.
Bununla birlikte, Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, Başkan Trump’ın gelecek ay Kanada’da düzenlenecek G7 Liderler Zirvesine katılacağını doğruladı.
Bu gelişmelerin ışığında ABD tahvil piyasalarında geçen hafta satıcılı bir seyir hakim olurken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 8 baz puanlık artışla haftayı yüzde 4,52’den kapattı.
Emtia fiyatları söz konusu haber akışıyla karışık bir seyir izlerken, ABD’nin mali durumuna ilişkin endişeler ve ticaret savaşlarının derinleşebileceği kaygılarıyla altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 4,81 artışla 3 bin 358 dolara, gümüşün ons fiyatı da yüzde 3,75 yükselişle 33,49 dolara çıktı. Brent petrolün varili haftayı yüzde 0,7 azalışla 64,5 seviyesinden tamamladı.
Dolar endeksi yüzde 2 düşüşle 99,1 seviyesinden haftayı tamamladı.
New York borsası negatif seyretti
New York borsasında geçen hafta satış ağırlıklı bir seyir öne çıktı. Haftalık bazda New York borsasında, S&P 500 yüzde 2,61, Nasdaq endeksi yüzde 2,39 ve Dow Jones endeksi yüzde 2,47 değer kaybetti.
Truth Social sosyal medya hesabından yaptığı bir başka paylaşımında ABD’li teknoloji devlerinden Apple’ı hedef alan Trump, Apple Üst Yöneticisi (CEO) Tim Cook’a uzun zaman önce ABD’de satılacak iPhone’ların Hindistan ya da başka ülkede değil, ABD’de üretilmesini beklediğini söylediğini anımsattı. Trump, “Eğer durum böyle değilse Apple tarafından ABD’ye en az yüzde 25’lik gümrük vergisi ödenmeli.” açıklamasında bulundu. Trump’ın açıklamasının ardından Apple’ın hisseleri yüzde 3 değer kaybetti.
Makroekonomik veri tarafında ise ABD’de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı 17 Mayıs ile biten haftada 227 bine düşerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti.
Ülkede imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), mayısta 52,3’e yükselerek piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşirken, hizmet sektörü PMI aynı dönemde 52,3’e çıkarak beklentileri aştı.
19 Mayıs ile başlayan haftanın veri takviminde, salı Dallas Fed imalat endeksi, dayanıklı mal siparişleri, New York Fed tüketici güven endeksi, çarşamba Richmond Fed sanayi endeksi, FOMC toplantı tutanakları, perşembe büyüme, bekleyen konut satışları, haftalık işsizlik maaşı başvuruları, cuma kişisel tüketim harcamaları, Michigan tüketici güven endeksi, toptan stoklar verileri takip edilecek.
ABD’de piyasalar pazartesi günü Anma Günü sebebiyle kapalı olacak.
Avrupa borsaları İngiltere hariç satıcılı seyretti
Avrupa borsalarında geçen hafta İngiltere hariç negatif bir seyir öne çıkarken, Trump’ın AB’ye yönelik tarife uygulanması yönünde öneride bulunması bölge pay piyasalarında cuma günü satış baskısı oluşturdu. Gözler gelecek hafta Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’ın yapacağı konuşmaya çevrildi.
Öte yandan Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Ticaretten Sorumlu Üyesi Maros Sefcovic, AB ile ABD arasındaki ticaret müzakerelerinin tehdit yerine karşılıklı saygı ile yürütülmesi gerektiğini bildirdi. Trump’ın tarife önerisinin ardından sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Sefcovic, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ile görüşme gerçekleştirdiğini belirtti.
Sefcovic, AB’nin her iki tarafın faydasına bir ticaret anlaşması yapmakta kararlı olduğunu vurgulayarak “AB-ABD ticareti eşsizdir ve tehditler değil karşılıklı saygı tarafından yönlendirilmelidir.” ifadesini kullandı.
Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa Birliği’ne (AB) yüzde 50 gümrük tarifesi uygulanmasına yönelik önerisini eleştirdi.
Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar ile Berlin’de düzenlenen ortak basın toplantısında açıklamalarda bulunan Wadephul, Trump’ın AB’ye yüzde 50 gümrük tarifesi uygulanmasına yönelik önerisine ilişkin “Bu tür tarifelerin kimseye faydası olmayacağına, aksine her iki pazarda da ekonomik kalkınmanın zarar görmesine yol açacağına inanıyorum.” dedi.
Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen ise ülkesiyle ABD arasında ticaret savaşı çıkması halinde çıkarlarını korumaya hazır olduklarını bildirdi.
Öte yandan perşembe günü açıklanan Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) Nisan 2025 para politikası toplantı tutanakları, yönetim konseyi üyelerinin bankanın enflasyonla mücadelesinde sona yaklaştığını değerlendirdiklerini ortaya koydu.
Konsey üyelerinin değerlendirmelerinin bulunduğu tutanaklarda, üyelerin Avro Bölgesi’nde enflasyonun neredeyse “yenik” düştüğünü belirttikleri görüldü. Enflasyonun düşmesine neden olan etkenlerin kısa vadede baskın durumda olduğu ifade edilen tutanaklarda, “Üyeler, enflasyonun orta vadede hedefe döneceğine ve enflasyon şokuyla mücadelenin neredeyse sona erdiğine dair güvenlerinin arttığını ifade etmişlerdir.” değerlendirmesi yer aldı.
Makroekonomik veri tarafında Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, Avro Bölgesi’nde martta yüzde 2,2 olan yıllık enflasyon nisanda da yüzde 2,2 olarak belirlendi. Kovid-19 salgını sonrası bozulan tedarik zincirleriyle, Avro Bölgesi’nde 2022 sonbaharında enflasyon yüzde 10’u aşmıştı.
Almanya’da mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH), bu yılın birinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 0,4 büyüdü.
Almanya Federal İstatistik Ofisi (Destatis), öncü verilerle, 30 Nisan’da ekonominin ilk çeyrekte yüzde 0,2 büyüyeceğini öngörmüştü. Ekonomi geçen yılın son çeyreğinde yüzde 0,2 daralmıştı. Böylece ilk çeyrekteki yüzde 0,4 büyümenin ardından ekonomi, “üst üste iki çeyrek GSYH’de küçülme yaşanması” olarak ifade edilen teknik resesyondan kurtulmuş oldu.
Geçen hafta Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,49, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,93 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,90 değer kaybederken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,39 yükseldi.
Gelecek hafta pazartesi ECB Başkanı Lagarde’ın konuşması, salı tüketici güven endeksi, çarşamba Almanya’da işsizlik oranı, cuma Almanya’da enflasyon verileri takip edilecek.
İngiltere’de piyasalar tatil nedeniyle pazartesi günü kapalı olacak.
Asya borsaları Hong Kong hariç negatif seyretti
Asya borsaları geçen hafta Hong Kong hariç negatif seyretti. Gelecek hafta Trump’ın AB’ye yönelik yeni tarife tehdidinin bölge piyasalarına yansımaları ve Japonya ile Çin’de açıklanacak makroekonomik veriler yatırımcıların odağına yerleşti.
Geçen hafta Japonya Başbakanı Ishiba Shigeru, ABD Başkanı Donald Trump ile gümrük vergileri, diplomasi ve güvenlik konularını görüşmek üzere 45 dakikalık bir telefon görüşmesi yaptığını belirtti. Ishiba, gelecek ay yapılması planlanan G7 liderler zirvesi sırasında yüz yüze görüşme umutlarını paylaştıklarını söyleyerek, Japonya’nın ABD gümrük vergilerinin kaldırılmasını talep etme tutumunun değişmediğini de bildirdi.
Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda da merkez bankasının süper uzun vadeli Japon devlet tahvillerindeki getirilerdeki artışın ortasında tahvil piyasasını yakından izleyeceğini söyledi.
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ve Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato Kanada’da düzenlenen G7 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları toplantısı marjında bir araya geldi. Söz konusu görüşmede Bessent ve Kato, küresel güvenlik ve devam eden ikili ticaret görüşmeleri dahil ABD ile Japonya arasındaki ekonomik ilişkilere dair önemli konuları ele aldı.
Döviz kurlarının piyasa tarafından belirlenmesi gerektiği yönündeki ortak görüşlerini yeniden teyit eden Bessent ve Kato, mevcut durumda dolar/yen kurunun temel ekonomik göstergeleri yansıttığını belirttiler.
Bunun yanında bölgenin en büyük ekonomisi olan Çin’de ihracatçıların ABD dışında pazar arayışında olduğu belirtiliyor. Allianz Trade anketinde ihracatçıların geçici tarife indirimlerine rağmen ABD’den uzaklaşmak istediği yönünde bilgi verdiği aktarıldı.
Diğer yandan Morgan Stanley Çin ekonomisi için 2025 büyüme tahmini yüzde 4,2’den 4,5’e, 2026 yılı büyüme tahmini de yüzde 4’ten 4,2’ye yükseltti.
Makroekonomik veri tarafında Japonya’da nisanda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık yüzde 0,4 ile beklentilerin üzerinde artarken, yıllık bazda yüzde 3,6 artarak öngörülere paralel gerçekleşti. Ülkede çekirdek TÜFE ise yüzde 3,5 artış kaydederek tahminleri aştı.
Japonya’da imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) mayısta 49 oldu. Ülkedeki imalat sanayi aktivitesi önceki aya göre güç kazanmasına karşın zayıf kalmayı sürdürdü. Ülkede mart ayına ilişkin çekirdek makine siparişleri ise aylık yüzde 13 ve yıllık bazda yüzde 8,4 artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,57, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,57, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,32 düşerken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,10 değer kazandı.
Gelecek hafta salı Çin’de sanayi karları, cuma Japonya’da Tokyo TÜFE, sanayi üretimi, işsizlik oranı ile perakende satışlar takip edilecek.
Yurt içinde gözler büyüme verilerinde
Yurt içinde geçen hafta satış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken BIST 100 endeksi yüzde 3,23 düşüşle 9.356,04 puandan kapanırken, yeni haftada açıklanacak büyüme verileri yatırımcıların odağında bulunuyor.
Perşembe günü düzenlenen “Finansal Okuryazarlık Günü” etkinliğinde konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Uyguladığımız programla 2025’te de enflasyon düşmeye devam edecek, biz buna inanıyoruz. Çünkü bizim en büyük önceliğimiz hayat pahalılığıyla mücadele.” dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan da yılın 2. Enflasyon Raporu’nun tanıtımı amacıyla düzenlenen bilgilendirme toplantısında, bir önceki rapor dönemiyle aynı şekilde, 2025 yıl sonunda enflasyonun yüzde 24 seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini söyledi.
Bu gelişmelere ek olarak TCMB makro finansal istikrarı destekleyici adımlar attı. Buna göre TCMB, Türk lirası cinsi yurt dışı repo işlemlerinden sağlanan fonlar ve yurt dışından kullanılan krediler için 1 yıla kadar vadede yüzde 12 olan zorunlu karşılık oranının vadeye göre farklılaştırılarak 1 aya kadar vadede yüzde 18’e, 3 aya kadar vadede yüzde 14’e yükseltildiğini duyurdu.
Dolar/TL haftayı önceki haftalık kapanışın yüzde 0,6 üzerinde 38,8870’ten tamamladı.
Gelecek hafta yurt içinde çarşamba ekonomik güven endeksi, perşembe dış ticaret dengesi, cuma büyüme ve TCMB Finansal İstikrar Raporu verileri takip edilecek.
