Dünyanın en büyük hedge fonunun kurucusu olan ünlü borsa uzmanı Ray Dalio ABD ekonomisi için kritik bir uyarıda bulundu. Dalio ABD’nin ölümcül bir borç sarmalında olduğunu dile getiren borsa uzmanı, iki parti birlikte çalışarak maliyetleri düşürmezse ülke çapında ‘ekonomik kalp krizinin’ çok yakında olduğunu söyledi.
Fox News’in haberine göre, Dalio katıldığı bir podcast programında ölümcül borç sarmalı tabirinin genellikle bir şirketin veya bir devletin çok fazla borcu olduğunda ve borçlarını sürdürebilmek için borç alması gerektiğinde kullanıldığını söyledi. Ünlü milyardere göre diğer yatırımcılar da bu durumun kesinlikle farkındalar. Bu da ABD’nin kredisinin daha da kötüleşmesine ve faiz oranlarının artmasına neden oluyor.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Dünyanın en büyük hedge fonu şirketi Bridgewater Associates’in Baş Yatırım Sorumlusu Dalio söz konusu tablonun bir borçlunun başına gelebilecek en kötü senaryo olduğunu söyledi. Ünlü milyarder asıl sorulması gereken sorunun alınan borcu hafifletecek yeterlilikte bir gelir kaynağı yaratılıp yaratılmadığı olduğunu da sözlerine ekledi.
Dalio, “Bu tıpkı sebze gibi şeyler yemeye benziyor. Bu sağlıklı olan bir süreç. Ancak eğer bu şekilde beslenmezseniz kredileriniz borcunuzu biriktirecektir. Atardamarlarınızda ortaya çıkan plaklara benzeyecektir. Ve tıpkı dolaşım sisteminin nasıl daraldığını atardamarlarda gördüğünüz gibi aynı durumu ekonomide de ölçebilirsiniz” diyor.
14 milyar dolarlık net serveti olan milyarder yatırımcı faiz ve borç servisinin bir hükümetin para arzını sürekli olarak kısıtlaması halinde bunun ‘ekonomik kalp krizine’ yol açabileceğini iddia ediyor.
Büyük miktarda borç, birinin bu borcu satın almasına olan ihtiyacı yaratır. Dalio’ya göre borçlarla ilgili riskler yeni tahvil arzlarının yeterince talep görmemesi ihtimalinden ibaret değil. Zira halihazırda tahvil sahipleri de varlıklarını satabilir ve bu da talebe göre ezici miktarda arzın doğmasına yol açabilir.
Borç servisi yükünün artması veya arz talep dengesizliğinin oluşması durumunda ABD Merkez Bankası (FED) daha fazla para basmak ve tahvil satın almak zorunda kalabilir. FED’in bunu yapmaması halinde borcun maliyetinin yükselmesi ve tahvil alımlarının kısıtlanması gerekir. Bu, gerçekte olmayan bir kredinin kısıtlanmasına yol açarak bir kartopu etkisi yaratır, ekonomiyi zayıflatır ve berbat ekonomik sonuçlara neden olabilir.
Dalio ya hükümetin bunun olmasına izin vereceğini ya da para satıp borcu paraya çevirebileceğini belirtiyor. Ancak bu da enflasyona ve borcun değerinin düşmesine sebep olacak bir senaryo.
Dalio, “Her iki durumda da bu tahvilleri bir yatırımcı olarak tutmak istemezsiniz. Zira ya borç servisi sorunu ya da amortisman sorunu olacaktır” diyor.
ABD’nin 36,4 trilyon dolarlık federal kamu borcu ve 29,1 trilyon dolarlık gayrisafi yurtiçi hasılası bulunuyor. Diğer bir deyişle federal kamu borçlarının GSYİH’ya oranı %125. Bu oran federal kamu borcunun 20 trilyon dolar ve GSYİH’nın 21 trilyon dolar olduğu 2020 pandemi öncesinden bu yana istikrarlı bir biçimde tırmandı. Ülkede pandemiden bu yana federal kamu borcu %80 artarken GSYİH ise sadece %38 yükseldi.
Faiz oranlarının tekrar düşürülmesine yönelik son çabalara rağmen piyasalar ABD Hazinesi tahvil fiyatlarını aşağı çekti. ABD Hazinesi tahvil getirilerinin uzun vadeli faiz oranları 2008 Küresel Finans Krizi’nden bu yana görülmeyen seviyelere ulaştı. ABD yönetimi ekonomik büyümenin devam edebilmesi için GSYİH’nın yaklaşık %7’si civarında 2 trilyon dolar açık veriyor. Bu bütçede mevcut ödenmemiş borçlar için ödenen faiz ise 1 trilyon doların üzerinde.
Dalio, yeni ABD yönetiminin kurduğu Hükümet Verimliliği Bakanlığı’nın (DOGE) artan borçlar düşünüldüğünde kritik bir konumda olduğuna dikkat çekti. Kendi çözümünü de dile getiren milyarder yatırımcı, tahvil satışına eşdeğer olan bütçe açığının GSYİH’nın %7,5’inden %3’üne düşürülmesi diğer bir deyişle kemerlerin sıkılması gerektiğini söyledi. Dalio bu hedefe ulaşılması için ABD Kongresi’ndeki herkesin birlikte çalışması gerektiğini de belirtiyor.
Ancak ünlü milyardere göre bu bütçe kesintileri fazlasıyla acımasız olacak. Dalio söz konusu bütçelemenin ‘pastanın nasıl bölünmesi gerektiği’ ile ilgili olduğunu, siyasi sonuçları olacağını ve yıkıcı etkiler yaratabileceğini de sözlerine ekledi.
