Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) kaynaklarından derleyerek hazırladığı 2024 yılı “Finansal Piyasa Özet Verileri”ni açıkladı.
Buna göre, yerli ve yabancı yatırımcıların toplam finansal varlıkları 2024’te yüzde 34 artarak 33 trilyon 723 milyar liraya ulaştı.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Yerli yatırımcıların pay senedi varlıkları ise yüzde 39 büyüyerek 3 trilyon 606 milyar liraya çıktı. Geçen yıl enflasyonunun yüzde 44,38 olduğu düşünüldüğünde pay senedi varlıklarındaki büyümenin bu oranın altında kaldığı görüldü.
Bu varlıkların 1 trilyon 820 milyar lirasını bireysel yatırımcılar, 1 trilyon 20 milyon lirasını tüzel kişiler, 766 milyar lirasını ise kurumsal yatırımcılar oluşturdu.
Yerlilerin toplam finansal varlıkları yüzde 32 artarak 29,8 trilyon lirayı aştı. En hızlı büyüme bir önceki yılda olduğu gibi özel eurobond varlıklarında yaşandı.
Yerli yatırımcıların özel eurobond varlıkları yüzde 120 artarak 958 milyar lirayı geçerken, kamu eurobond varlıkları yüzde 24 yükselişle 1,8 trilyon liranın üzerine çıktı.
Yerli yatırımcıların TL mevduat varlıkları 11,6 trilyon lirayı aştı
Verilere göre, yerli yatırımcıların TL mevduat varlıkları 2024’te önceki yıla göre yüzde 37 artışla 11 trilyon 651 milyar liraya çıktı. Döviz tevdiat hesapları ise sadece yüzde 11 yükselişle 5 trilyon 748 milyar lira oldu.
Yerlilerin özel sektör borçlanma araçları portföyü yüzde 43 artarak 331 milyar liraya ulaşırken, devlet iç borçlanma senedi varlıkları yüzde 36,6 yükselişle 5 trilyon 588 milyar lirayı geçti.
Yerli yatırımcılara ait pay senedi, varlığa dayalı menkul kıymet, varlık teminatlı menkul kıymet, özel ve kamu eurobond, devlet iç borçlanma senetleri, varant ve sertifikadan oluşan sermaye piyasası varlıklarının toplam finansal varlıklar içerisindeki payı önceki yıl sonuna göre 2,2 puan artarak yüzde 41,7’ye yükseldi.
Yabancıların finansal varlıkları yüzde 51 büyüdü
Yabancı yatırımcıların finansal varlıkları yüzde 51,2 artarak 2024 sonu itibarıyla 3 trilyon 892 milyar lira oldu. Yabancıların devlet iç borçlanma senedi yatırımları yüzde 695 artarak 616 milyar lirayı aşarken, özel sektör borçlanma araçlarındaki varlıkları yüzde 633 büyüyerek 12,7 milyar liraya ulaştı.
Yabancı yatırımcıların TL mevduatları yüzde 50,3 artarak 434,7 milyar liraya, döviz tevdiat hesaplarındaki varlıkları ise yüzde 9 yükselerek 680,4 milyar liraya çıktı.
Yabancıların pay senedi varlıkları yüzde 35,3 artarak 2,1 trilyon lirayı aşarken, veriler, yabancıların pay senedi varlıklarındaki büyümenin de enflasyonun altında kaldığını ortaya koydu.
Türkiye’deki toplam 5 trilyon 712 milyar lira olan pay senedi portföy değerinin yüzde 37’sinin yabancı yatırımcılara (fiili dolaşımda olmayan paylar dahil), yüzde 63’ünün ise yerlilere ait olduğu görüldü.
Pay senedi yerli yatırımcı sayısı düşerken, fon yatırımcı sayısı arttı
Halka arzlar ve getiri arayışıyla 2023’te rekor düzeylere ulaşan pay senedi yatırımcı sayısı, faizlerdeki artışın etkisiyle risk iştahının düştüğü 2024’te önemli oranda geriledi. 2023 sonunda 7 milyon 644 bin olan Borsa İstanbul pay senedi piyasasındaki toplam bakiyeli yatırımcı sayısı, yerli bireysel yatırımcı sayısındaki düşüşle 2024’te 6 milyon 840 bine geriledi.
Yatırım fonu yatırımcı sayısı 1 milyonun üzerinde artışla 5 milyon 413 bine çıktı.
Yerli yatırımcı sayısındaki gerilemeye paralel bir durum halka arzlarda da yaşandı.
2023’te 54 şirketin halka arzı gerçekleştirilirken, geçen yıl bu sayı 34’e geriledi. Söz konusu şirketler geçen yıl, halka arz yoluyla sermaye piyasalarından 59,5 milyar lira kaynak sağladı.
2024 sonu itibarıyla Borsa İstanbul’a kote şirket sayısı 572’ye çıktı. Halka açık şirketlerin piyasa değeri yüzde 34 artarak 13 trilyon 422 milyar lirayı aştı.
Geçen yıl faizlerde yaşanan yükselmenin etkisiyle şirketlerin ihraç edilen tahvil sayısı yüzde 18 azalırken, özel sektör şirketleri sermaye piyasalarından 564,7 milyar tutarında kaynak sağladı.
