SPK yani Sermaye Piyasası Kurulu devletin denetleme organından biridir. SPK TBMM’nin en önemli denetleme organlarından biri olmasının yanı sıra kurucusu da Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir. Yıllık bütçesi 300 milyon TL’yi aşan SPK’nın merkezi İstanbul’da yer almaktadır. SPK denetleyici ve düzenleyici bir devlet organıdır. Aynı zamanda SPK’nın mali özekliği bulunmaktadır. 1981 yılında çıkan bir kanun ile kurulan SPK’nın kuruluş amacı kanunun 1. Maddesince açıklanmıştır. İlk bakanı İsmail Türk olan kuruma en son 2018 yılında başkan ataması yapılmıştır. SPK’da başkan değişimi 5 yılda bir gerçekleşmektedir. Türkiye’de kurulan bağımsız ilk kurullardan biri olan SPK’nın toplamda 7 tane üst düzey personeli bulunur. Merkez Binası Ankara’da bulunan SPK’nın İstanbul’da da bir yönetim binası bulunmaktadır. Aynı zamanda bir üst kurul olan SPK, mali ve idari özerkliğe sahip olan her türlü denetlemeyi yapmakla görevlidir. SPK aynı zamanda başbakanlığa bağlı bir kuruluş olarak bilinse de günümüzde SPK Cumhurbaşkanlığına bağlıdır. 1981 yılında 2499 sayılı kanun ile kurulan SPK ülkenin en önemli kurumlarından biridir. Yatırımcıların her türlü hakkını korumakla görevlidir.
Türkiye piyasalarında yer alan tüm sistemlerin adil ve etkili şekilde çalışmasını sağlamak SPK’nın öncelikli görevidir. Sermaye piyasasında işlemlerin güven ve kararlılık esasına dayanarak yürütülmesini sağlamak ve yürütücü ortamın düzenini kurmak SPK’nın görevidir. Yatırımcıların sermaye piyasasında zarar görmeden işlemlerini yürütmesi ve kuralların titizlikle uygulanması SPK’nın öncelikli görevidir. Fon kullanan şirketlerin kurallara uygun bir şekilde piyasada faaliyetlerini sürdürmesi SPK’nın öncelikli görevlerinden biridir.
SPK’nın Kuruluş Amacı ve Görevleri denildiğinde şüphesiz ilk sıraya yatırımcının sermaye piyasasındaki haklarının korunması oturacaktır. SPK bir devlet kurumudur ve yatırımcıların haklarını devletin güvencesi altına almaktadır. Yatırım araçları ve gelişen dünyada teknolojiye ayak uydurarak çalışmalarını sürdüren SPK’nın bir görevi de yatırımcıların yatırım yapmasını kolaylaştıracak yatırım araçlarını tanıtmasıdır. Kamuda devamlılık esasından yola çıkarak vatandaşların bilgi sahibi olmasını sağlamak ve kamuoyunu aydınlatmak SPK’nın görevidir. Aynı zamanda SPK, KAP’ın da görev ve yetkilerini belirler. Halka arz edilen şirketlerin üst düzey yöneticilerini eğitmek de yine SPK’nın görevleri arasındadır. Denetlemelerin ve düzenlemelerin nasıl yapılacağı şirketlere SPK tarafından detaylıca anlatılarak olası olumsuzlukların önüne geçilmektedir.
Sermaye piyasasına bağlı kurumların, ortaklıkların, borsaların ve öz düzenleyici kuruluşların mevzuat kapsamında yürüteceği işlemlerin mevzuata uygunluğunun denetlenmesi ve bu kurumların gözlem altında tutulması SPK’nın öncelikli amaçlarının arasında yer almaktadır. Kamunun mümkün olan en kısa sürede değişikliklerden haberdar edilmesi için kararlar almak da SPK’nın görevidir. Kanun kapsamında yürütülen işlemlere tabi şirketlerin denetim, değerlendirme, değerleme gibi faaliyetleri de SPK tarafından yürütülür. Mevzuat gereklerinin yerine getirilmesi amacı ile SPK düzenleyici ve denetleyici kurumlarla iş birliği yapar ve bilgi alışverişinde bulunur.
Sermaye piyasalarında düzenleme ve denetleme hakkı bulunan yabancı kurumlarla karşılıklı bilgi alışverişinde bulunulması ve gerektiğinde belge paylaşımı yapılması SPK’nın görevleri arasındadır. Türkiye’de faaliyet gösteren uluslararası kurumların denetim firmaları ile karşılıklı mutabakat yapılması ve bu şirketlerin de denetlenmesi SPK’nın görevidir. Sermaye piyasası kurumlarının, borsanın, halka açık şirketlerin ve denetleme kurumlarının bilgi sistemlerinin işletilmesine dair usul ve esasların belirlenmesi de SPK’nın görevlerindendir. Akademisyenlerin ve çalışma guruplarının bilimsel araştırmalarına destek vermesi de SPK’nın gelecekteki düzenleme tercihlerini belirlemesinde yardımcı olmaktadır. SPK aynı zamanda Türkiye’nin üye olduğu uluslararası kuruluşların araştırma ve geliştirme çalışmalarına katkıda bulunmak ve bu kuruluşlarla ortak projeler gerçekleştirmek ile görevlidir. Aynı zamanda kurul görev alanı ile ilgili işlevler yürüten uluslararası kuruluşlara ve teşekküllere üye olmakla görevlidir.
borsaon.com bu yazısında SPK’nın Kuruluş Amacı ve Görevleri hakkında bilgi verdi.
