Havacılık uzmanı duayen gazeteci Uğur Cebeci, İstanbul Havalimanı’nı Selahattin Bilgen ile birlikte gezdi, değerlendirmelerini ve öngörülerini yazdı.
İstanbul Havalimanı artık kabına sığmıyor. Koridorlarında yolculardan adım atarken boşluk yok denecek kadar az. 2019 yılında yolcu sayısı 52 milyon 748 bin, 2023 yılında 76 milyon 525 bin oldu. 2024 hedefi ise 85 milyon yolcunun üzerinde. Bana göre bir talihsizlik olmazsa 90 milyona yaklaşabilir.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Hürriyet yazarı, Havacılık uzmanı duayen gazetesi Uğur Cebeci’nin, İstanbul Havalimanı ile ilgili köşesi
2024 ve sonrası İstanbul Havalimanı için çok yoğun olacak. Büyüme hızı zorunlu olarak artacak. Yeni yatırımlar birbirini kovalayacak. Sanırım gelecek 5 yıl içinde dünyanın birçok büyük havalimanına kafa tutacak.
UZUN zamandır İstanbul Havalimanı’nda yolcu olmanın dışında şöyle bir dolaşma imkânı bulamamıştım.
İGA’nın Kurumsal İletişim Direktörü Gökhan Şengül geniş bir bilgilendirme turu yaptırdı. Üstelik pek konuştuğunu görmediğim vekaleten CEO Selahattin Bilgen de bize katıldı. Tanışmakta biraz gecikmiştim. Ama izliyordum. Sonuçta bu genç adam her konudaki hakimiyetini, sohbetimizin her aşamasında gösterdi.
Manzara şuydu: İstanbul Havalimanı artık kabına sığmıyordu. Koridorlarında yolculardan adım atarken boşluk yok denecek kadar azdı. Hele uçuşların yoğun saatlerinde bu durum daha da artıyor. Yeme-içme alanları, duty free bölgeleri hep yolcularla doluydu. Birçok eleştirime rağmen gelinen nokta bir başarıya dönüşüm hikâyesiydi.
Üç pistte de sürekli hareket vardı. İki pistte paralel inişler beni çok heyecanlandırıyordu. Gelecekte bu, üçlü olacak. Baktım ki doğu-batı yönünde dördüncü pistin inşaatı çoktan başlamış. Süresi 36 ay. İnşaatın bitimi için 24 ay daha var. 09/27 yönünde. 3050 metre uzunluğunda olacak. Çevresindeki alanlarla genişliği 75 metreye kadar çıkacak. Sonra iki pist daha. altı pist olacak. Sonra yeni bir terminal binası daha yapılacak. Yatırımın ucu bucağı yok. Nice yeni üniteler kurulacak, devreye alınacak.
YOLCU SAYISI DORUKTA
2019 yılı iç ve dış hat toplam yolcu sayısı 52 milyon 748 bin olarak gerçekleşmişti. Bu sayı nisan-aralık ayları arasını kapsıyor. 2023 yılına geldiğimizde bu sayı 76 milyon 525 bin 346’ya çıkmış. Bunun 18 milyondan biraz fazlası iç hat, 58 milyondan fazlası da dış hat yolcusu. Açıldığı günden bu güne kadar 250 milyondan fazla yolcu İstanbul Havalimanı’nı kullanmış. 2024 hedefi ise 85 milyon yıl/yolcunun üzerinde. Bana göre bir talihsizlik olmazsa 90 milyona bile iyice yaklaşabilir.
Şu anda İstanbul Havalimanı’na 101 uçak şirketi sefer yapıyor. Bu sayı da 2024 içinde 110’u aşacak gibi görünüyor. Yeni gelecek hava yolu şirketlerinin adları açıklanmıyor. Pazarlamacılar kesin kontratlara ulaşmadan bunları söylemeyi doğru bulmuyorlar. Ayrıca 2024 yılında toplam 530 binden fazla uçuş hedefleniyor.
YATIRIMLAR YILI OLACAK
Havalimanı birçok ödülün sahibi. 40 milyon yolcudan fazla kapasiteli Avrupa havalimanları arasında en üst sıralarda. Yeme içme konusunda dünyanın en iyi ikincisi. Alışveriş konusunda müthiş bir yelpazeye sahip. Yakın gelecekte Avrupa’da hiçbir havalimanın İstanbul’un önünde durabileceğini sanmıyorum. Ağırlık olarak şikâyet edilen uçakların taksi sürelerinin uzunluğu giderek kısalıyor. Bunun için havayollarından, DHMİ’ye kadar bütün taraflar çalışıyor. En kestirme yollar hesaplanıyor. Sorunlu meteorolojik zamanlardan tutun da, bir pistin bir nedenle kapanması ile hazırlanan senaryolara kadar konuşulup, tartışılıyor. Uçakların takside bölge geçişlerinde artık kule daha hızlı frekans değişimini verebiliyor. İşlettikçe dersler alınıyor. Bu kadar büyük bir havalimanında bu süreler 10 dakikaya falan zaten düşemez ama 1 dakikalık kısaltma bile taraflara büyük görevler veriyor.
2024 ve sonrası İstanbul Havalimanı için çok yoğun olacak. Büyüme hızı zorunlu olarak artacak. Yeni yatırımlar birbirini kovalayacak. Sanırım gelecek 5 yılda dünyanın birçok büyük havalimanına kafa tutacak. Yeni pistler, yeni terminal binası yakındır.
YOLCULAR YEMEKLERDEN MEMNUN
İGA Lounge’nin yeni konsept lezzetli yemekleri de ünlü şef Çiğdem Seferoğlu’nun dokunuşları ile sunuluyor. İzledim. Yolcular bu salonu kullanmaktan çok mutlu. Uzun uçuşlara giden yolcuların bir kısmı burada yemeklerini yiyorlar ve uçakta uyumayı tercih ediyorlar. Sağlığa zararı kesin ama sigara içme alanına salondan ulaşma ayrıcalığı önemli bir tercih oluyor.
AYDA 110 BİN YOLCU KULLANIYOR
İGA’nın özel yolcu salonu (Lounge) kabına sığmaz olmuş. Devasa bir salon. Ayda 110 binden fazla yolcu burayı kullanmaya başlamış. Önümüzdeki zamanlarda büyütülmesi için projeler hazırlanıyor.
Yeme, içme, otel gibi işlerin en tepesinde TUM şirketi var. Onun başında da CEO Sadettin Cesur sistemi yönetiyor. TAV’da çalıştığı yıllarda BTA adıyla havalimanlarından taşan dev bir yiyecek fabrikası kuran Cesur, İstanbul Havalimanı’nda 34 bin metrekarelik yeme-içme alanında 52 farklı marka ile 105 ünitede 24 saat hizmet sunuyor. Yardımcısı Kazım Çil her an bütün üniteleri dolaşarak denetliyor.
TAV’dan İGA’ya transfer olan Sadettin Cesur’un yönettiği ikinci şirketin adı da TRU. Ağırlama Hizmetleri ve Parekende Grubu Otel İşletmeleri, şehir operasyonları gibi birimleri üsleniyor. Yeni projelerin hızla hayata geçirilmesine çalışılıyor.
RAKAMLARLA İSTANBUL HAVALİMANI TURU
Toplam Proje Alanı: 76.5 milyon m2
Proje Yatırım Bedeli: 10.2 milyar Euro
Hava Trafik Kontrol Kulesi: 6085 m2 alanında, 90 metre yüksekliğinde
Yıllık Yolcu Kapasitesi: Faz-1’de 90 milyon /yıl yolcu. Tüm fazlar tamamlandığında150 yıl/milyon yolcuya çıkacak.
ATM (İniş/Kalkış) Kapasitesi: 3 bağımsız paralel pist ile 120 ATM/saat
Terminal Binası: 1.37 milyon m2
Duty Free Alanı: 55.000 m2 (*
Yeme & İçme Alanı: 32.300 m2
Reklam Alanı: 41.000 m2
Özel Yolcu Salonu: 22.000 m2
Check-in Noktası: 566 adet
Asansör, Yürüyen Bant ve Yürüyen Merdiven Sayısı: 665 adet
Pasaport Kontrol Noktası: 228 adet
Terminal Giriş Kapısı: 7 adet
Bekleme Koltuğu: 20.000 adet
Yolcu Biniş Köprüsü Sayısı: 143
Toplam Uçak Park Pozisyonu: 371
Bagaj Konveyor Uzunluğu: 42 km
Katlı Otopark Araç Kapasitesi: 18.000
Açık Otopark Araç Kapasitesi: 22.000
Elektrikli Araç Şarj Ünitesi: 10 adet
Toplam Kargo Alanı: 1.375 milyon m2
VEKALETEN CEO AMA ASİL GİBİ YÖNETİYOR
İGA yani İstanbul Havalimanı İşletmesinin başında genç, dinamik bir adam var. Selahattin Bilgen. Aslında para işinden geliyor. Uzun süredir şirket içinde CFO olarak görev yapmış. Ama havalimanı yönetimini de öğrenmiş. Her konuya hakim olabilmek için belli ki çok çalışmış.
Hemen her soruya hızla cevap veriyor, yüksek ikna kabiliyetini her aşamada kullanıyor. Örneğin olası bir depremde havalimanının nasıl etkileneceğini sordum. Sismik izolatörlerin neden olmadığını sordum. Cevabı çok açıktı. Dedi ki: “Bize finans sağlayan uluslararası kuruluşlar her aşamamızı denetliyorlar. Yapısal böyle bir risk görseler para vermezlerdi. Ayrıca öyle bir inşaat tekniği kullanıldı ki, akılda bir soru bırakmayacak şekilde çalışıldı.”
İŞTE ONUN HİKÂYESİ
Selahattin Bilgen, 1981 yılında İzmir’de doğmuş. 2003 yılında Bilkent Üniversitesi İktisat Bölümü’nde lisans eğitimi almış, Boğaziçi Üniversitesi’nde İşletme Yüksek Lisansı yapmış. Evli ve iki çocuk babası.
Ocak 2018’den, Eylül 2023’e kadar, yani İGA İstanbul Havalimanı bünyesinde kurulan şirketlerin mali işler genel müdür yardımcılığı (CFO) görevinin öncesinde, 2003–2018 yılları arasında kurumsal bankacılık, kurumsal finansman ve proje finansmanı gibi alanlarda çalışmış, Cengiz Holding finans koordinatörlüğü, Unicredit Türkiye finansal danışmanlık yönetici direktörlüğü, Yapı ve Kredi Bankası kurumsal proje finansmanı direktörlüğü görevlerinde bulunmuş. Bilgen, Eylül 2023’ten bu yana ise İGA İstanbul Havalimanı CEO Vekili görevini yürütüyor.
Bugüne kadar Türkiye’de gerçekleştirilen en büyük proje finansmanı ile finanse edilen İGA İstanbul Havalimanı projesinde, ilgili finansmanın sağlanmasında ve refinanse edilmesinde önemli görevler üstlenen Bilgen, Uluslararası Havalimanları Konseyi ACI Europe Yönetim Kurulu Üyesi. Ve vekaleten lafına da hiç takılmıyor.
ELEKTRİK ESKİŞEHİR’DEN GELECEK
İGA Havalimanı İşletmesi A.Ş. tarafından Eskişehir’de kurulacak olan GES (Güneş Enerji Santralı) projesinin 2024 yılı sonunda operasyona geçmesi bekleniyor. Bu gerçekleştiğinde bütün havalimanı kendi elektriği ile çalışacak.Tam 3.070.218 m2 alanda kurulacak olan 199.32 MWe gücündeki lisanssız GES (Güneş Enerji Santralı) projesinin 2024 sonunda operasyona geçmesiyle yıllık 340.446.833 KWh/yıl enerji üretimi planlanıyor. Yatırım maliyeti 250 milyon dolar olan proje kapsamında 530 bin adet 550W’lık LV panel, 44 merkezi İnverter ünitesi, iki adet 100/125MVA trafo ve şalt sahası ile 400KV ENH kurulumu gerçekleşecek. İstanbul Havalimanı’nın iki ortağının (Kalyon-Cengiz) da daha önce gerçekleştirdikleri güneş enerjisi konusunda devasa yatırımları var.
